Trinaestgodišnji rat (1454–1466)
Trinaestgodišnji rat (1454–1466) (njemački: Dreizehnjähriger Krieg, poljski: Wojna trzynastoletnia) bio je rat koji se vodio od 1454. do 1466. između Kraljevine Poljske i Teutonske države.[1]
| Trinaestgodišnji rat | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Pruska konfederacija Kraljevina Poljska
|
 Teutonska država Livonski red Danska
| ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Piotr Dunin, Ulryk Czerwonka, Jan Bażyński | Bernard Szumborski, Heinrich Reuß von Plauen, Ludwig von Erlichshausen | ||||||
Kraljevina Poljska pritekla je u pomoć pobunjenicima iz Pruske konfederacije, a Teutonskim vitezovima njihovi saveznici Danci i Livonski red.
Historija uredi
Rat je počeo kad je Tajni savjet Pruske konfederacije 4. februara 1454. osudio vladavinu Velikog majstora Teutonskog viteškog reda pozvao narod na ustanak protiv Teutonske države.[2]
Ustanici su zauzeli gotove sve gradove, osim dobro utvrđenih; Malborka, Sztuma i Chojnice.[2]
Na zahtjev delegata Pruske konfederacije kralj Poljsko-Litvanske Unije Kazimir IV Jagelović izdao je 6. mart 1454. dekret o osnivanju Pruskog vojvodstva i objavio rat Teutonskim vitezima.[2] Istovremeno je obećao veliku autonomiju i pravo na ubiranje poreza, svom budućem vojvodstvu.
Nakon pobjeda Kazimirove vojske sklopljen je Mirovni sporazum u Toruńu 1466. Na osnovu tog sporazuma Teutonska država morala je prepustiti Kraljevini Poljskoj istočnu Pomereniju sa Gdańskom i zapadni dio Pruske .[1]
Ostatak države - istok Pruske postao je vazalna država Kraljevine Poljske, sa vlastitom administracijom i prijestolnicom u Königsbergu (današnji Kalinjingrad).[1]
Veliki majstor Reda postao je vazal Poljskog kralja, pored tog dotad isključivo njemački Red bio je primoran u svoje redove primati i Poljake.[1]
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Thirteen Years’ War” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 12. 5. 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „Inkorporacja Prus do Polski” (poljski). Encyklopedia PWN. Pristupljeno 12.05. 2021.
Vanjske veze uredi
- Thirteen Years’ War (pl)