Sveti Dimitrij
Sveti Dimitrije, grčki: Δημήτριος, prevedeno Rod zemljin (Sirmium, 270. - Sirmium, 4. april 304.) bio je đakon episkopa Sirmijuma Irineja, u vrijeme progona kršćana za vladavine cara Maksimijana.[1]
 | |
| Rođen | 270. Sirmium, Rimsko carstvo |
| Preminuo | 4. april 304. Sirmium, Rimsko carstvo (danas u Srbiji) |
| Slavi se u | Pravoslavnoj i Katoličkoj crkvi |
| Spomendan | 26. oktobar (po gregorijanskom) 9. novembar (po Julijanskom kalendaru) |
| Zaštitnik | Solun, Sibir, Sremska Mitrovica, Kosovska Mitrovica |
| Zaštitnik zanimanja | vojnika, križara, seljaka, ovčara |
| Svetišta | Crkva Svetog Dimitrija (Solun) |
Biografija uredi
Pogubljen je tri dana nakon Irineja 4. aprila 304.[1] Kasnije je na mjestu gdj je ubijen podignuta bazilika, od koje danas nema ni traga, jer su je razorili Huni. Njegove relikvije prenešene su u Solun, gdje su ga počeli slaviti kao sveca.[1] Početkom 5. vijeka tadašnji perfekt Leontios podigao je u Solunu, na mjestu manje crkvice trobrodnu baziliku u njegovu čast, koja je vremenom postala centralno mjesto njegova kulta na Istoku.[1]
Njegov kult u Solunu vremenom je dobio mitološke razmjere, počelo ga se slaviti kao vojnika, borca i zaštitnika grada.[1]
Po pravoslavnoj hagiografiji Dimitrija je sam car Maksimijan postavio za solunskog prokonzula, sa zadatkom da proganja kršćane, a on ih je umjesto toga štitio, pa ga je zbog tog Maksimijan dao ubiti.[2]
Za srednjeg vijeka njegov kult bio je raširen i po zapadu, od Zadra do Venecije i dalje, slavio se kao zaštitnik križara.[1]
Mitrovdan uredi
U Srbiji, Bugarskoj, Bosni i Hercegovini, Makedoniji - Mitrovdan kako zovu taj svetak je srednje veliki praznik (treći od šest grupa). Ali na taj dan treba biti kod svoje kuće, ili će se cijele godine potucati po tuđim kućama.[2]
Tad se otpuštaju sluge kojima je istekao ugovor i iznajmljuju novi. Na taj dan su se rastajali hajduci, i odlazili prezimiti zimu po kućama, do slijedećeg okupljanja za Đurđevdan.
Zbog tog se i govorilo - Mitrovdanak, hajdučki rastanak; Đurđev danak hajdučki sastanak.[2]
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Sv. Dimitrij, dakon i mucenik, 26. listopada” (hrvatski). Katolicki tjednik. Pristupljeno 07. 12. 2015.[mrtav link]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 „Sveti Velikomučenik Dimitrije” (srpski). Zvrk. Pristupljeno 07. 12. 2015.
