Surogat
Surogat je crtani film Dušana Vukotića iz 1961. To je prvi animirani film izvan Sjedinjenih Američkih Država koji je 1962 godine dobio Oscara, kao najbolji crtani film.[1] Film je po svijetu prikazivan i poznat pod drugim nazivima na raznim jezicima: The Substitute, Cypporar, Der Ersatz, Le Succēdanē, Surrogatto...
| Surogat | |
|---|---|
| Žanr | Animirani film |
| Režija | Dušan Vukotić |
| Scenario | Rudolf Sremec |
| Muzika | Tomislav Simović |
| Studio | Studio za crtani film Zagreb filma |
| Datum(i) premijere | 1961 |
| Trajanje | 10 min. |
| Zemlja |  SFR Jugoslavija |
Pored američkog Oscara, Surogat je dobio i brojne druge nagrade na festivalima u Beogradu, Bergamu, Corku, San Franciscu, Oberhausenu..., po tom kriteriju Surogat je i danas najnagrađivaniji film koji je proizveden u Hrvatskoj, tadašnjoj Jugoslaviji.
Sadržaj
urediSurogat je 10 minutni crtani film za odrasle, redatelja i glavnog animatora Dušana Vukotića i scenariste Rudolfa Sremca iz 1961. Film je nastao u sada već slavnim skromnim prostorijama Studija za crtani film Zagreb filma u zagrebačkoj Vlaškoj ulici.
U suštini to je vrlo jednostavna priča o čudnom trokutastom debeljku koji dođe na plažu, i sve što mu treba jednostavno napuše. Tako napuše i vlastitu partnericu, ali na kraju jednako tako kako je lako došao do svega - to i nestane, on sam sebe lijepo ispuše. Surogat ili (Ersatz) je nastao 1960-ih kad su se tek rudimentarno počeli pojavljivati surogati ili nadomjesci za prave željene stvari, film kao da je anticipirao današnjicu u kojoj se polako gubi granica između stvarnosti i virtualnog surogata za stvarnost.
Film je bio moderno animiran, sa manjim brojem sličica u sekundi, - a likovi su bili geometrijski, svedeni na još reduciraniju sezanovsku formulu gledanja svijeta oko sebe. On je rekao: sve oko mene su kugle, valjci i stošci, - kod Vukotića je to bio dvodimenzionalan svijet: kružnica, trokuta i kvadrata. Animacija Surogata, bila je dakle vrlo daleko od do tada suvereno vladajuće disneyevske, zaista nešto potpuno novo.
Muzika za film, bila je takođe vrlo suvremena, jedan nervozni jazz, zagrebačkog kompozitora i dirigenta Tomislava Simovića. Surogat je po mnogočemu bio zenit Zagrebačke škole crtanog filma, izvršio je veliki utjecaj na druge autore i studije crtanog filma, svojom animacijom i ironičnim pogledom na svijet.
Proizvodnja
uredi- Scenarij: Rudolf Sremec
- Muzika: Tomislav Simović
- Slikar pozadina: Zvonko Lončarić
- Kompozitor: Anđelko Klobučar
- Glavni animator: Dušan Vukotić
- Animatori: Leo Fabiani, Rudolf Mudrovčić
- Muzičko vodstvo: Tea Brunšmid
- Asistent režije: Zdravko Pavičic
- Tonski snimatelj: Mladen Pesbil
- Trik snimatelj: Zlatko Sačer
- Ostali realizatori: Članovi S C F-a
- Glavni crtač i reziser: Dušan Vukotić
Naslijeđe
urediPrvih godina nakon osamostaljenja Republike Hrvatske film je kao i njegov autor pao u potpuni zaborav. Tek 2007. došlo je do nekakve "rehabilitacije" tog dijela. Tad su Ministarstvo kulture RH, Zagreb film, Hrvatski filmski savez i Društvo hrvatskih filmskih redatelja odlučili da u povodu deset godina od smrti Dušana Vukotića, zajednički organiziraju nekoliko događaja, kojim su na neki način "osvježili" uspomenu na film i njegovog autora.[2]