Subotička biskupija
Subotička biskupija je rimokatolička biskupija u Vojvodini, Srbiji. Središte je u gradu Subotici. Stolna crkva je crkva Svete Terezije Avilske. Prema popisu stanovništva iz 2002. godine, Subotička biskupija ima oko 305 000 vernika, 116 župa, 80 sveštenika i 5 đakona. Trenutni biskup je Ivan Penzeš (mađ. Pénzes János).
Svetac zaštitnik biskupije je Sveti Pavle.
Istorija
urediIstorija Subotičke biskupije je uskopovezana sa razvojem katoličanstva na teritoriji današnje Vojvodine. Subotička biskupija svoje korene ima u Bačkoj nabiskupiji koju je osnovao kralj Ladislav oko 1090. godine. Središte biskupije je bilo u gradu Baču. 1135. godine ujedinjene su Bačka nadbiskupija i Karločka nadbiskupija (dobila ime po gradu Kaloči). Tako je nastala Kaločko-bačka nadbiskupija. Nadbiskupi stoluju naizmenično u Baču i Kaloči. Oba grada su imala svoju katedralu. Za vreme osmanskog carstva, deo nadbiskupije koji se nalazio van osmanlijskih granica je beležio razvoj, sve do Mohačke bitke, 1526. godine. S dolaskom osmanlija, dolazi do uništavanja samostana i svih katoličkih spomenika. Nakon potpunog oslobođenja teritorije nadbiskupije od TUraka, obnovu beleži samo kaločki deo. Bački deo se slabije oporavlja i biva sve više naseljen pravoslavnim srpskim stanovništvom i katoličkim hrvatskim stanovništvom. Do njihovog dolaska, bilo je malo vernika među lokalnim stanovništvom. Do tada većinu vernika su činili Mađari. Kasnije, područije bačkog dela Kaločko-bačke nadbiskupije naseljavaju i Nemci i Slovaci. 1918. godine dve trećine nekadašnje Kaločko-bačke nadbiskupije pripalo je kranjevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Budući da je nadbiskupija bila podeljena državnim granicama, sedište se iz Kaloče 1923. godine seli u Suboticu. Tada se formira crkvena jedinica pod imenom Bačka apostolska administratura, koja je bila pod direktnom upravom Svete stolice. Na čelu administrature je bio župnik crkve Svete Terezije Avilske Lajčo Budanović. On je od 1923. godine do 1. maja 1927. godine bio apostolski administrator. Nakon toga je ređen za biskupa. Od tada do drugog svetskog rata, podignuto je mnogo novih crkava i podignuto je semenište Paulinum. Za vreme drugog svetskog rata, Bačka apostolska administratura ponovo se vraća pod Kaločku nadbiskupiju. Istovremeno, Bačka apostolska administratura je izgubila trećinu vernika. Mnoge crkve su ostale bez vernika i sveštenika. Biskup Budanović veći deo rata provodi u zatvoru. 1956. godine Matija Zvekanović biva imenovan za pomoćnog biskupa. 16. februara 1958. biskup Lajčo Budanović umire i pomoćni biskup Zvekanović postaje biskup. Za vreme biskupa Zvekanovića, bitni događaji su bili rekonstrukcija semeništa Paulinum, izgradnja svećeničkog doma Jozefinum i uređenje ostrva svetog Jurja za odmor sveštenika. 25. januara 1968. godine papa Pavle VI. na teritoriji Bačka apostolske administrature ustanovljava Subotičku biskupiju, a Matija Zvekanović postaje prvi subotički biskup. On je bio biskup sve do 16. maja 1989. godine. Tada, papa Ivan Pavao II. za novog biskupa postavlja Ivana Penzeša (mađ. János Pénzes). Matija Zvekanović umire 24. aprila 1991. godine.
Podela biskupije
urediDanas se subotička biskupija deli na 4 arhiprezbiterata:
Katedralni arhiprezbiterat
urediStari Grad
uredi- Crkva Presvetog Srca Isusova - Donji Tavankut
- Crkva Presvetog Trojstva - Mala Bosna
- Crkva Razlaza apostola - Subotica
- Crkva Svetog križa - Subotica
- Crkva Svete Marije - Subotica
- Crkva Svetog Petra apostola - Subotica
- Crkva Svetog Petra i Pavla apostola - Bajmok
- Katedrala Svete Terezija Avilske - Subotica
- Crkva Uskrsnuća Isusova - Subotica
Donji Grad
uredi- Crkva Marije Majke crkve - Subotica
- Crkva Svetog Josipa radnika - Đurđin
- Crkva Svetog Jurja - Subotica
- Crkva Svetog Marka evanđeliste - Žednik
- Crkva Svetog Roka - Subotica
- Crkva Uznesenja Blažene Device Marije - Bikovo
Novi Grad
uredi- Crkva Blažene Device Marije, kraljice sveta - Palić
- Crkva Isusa radnika - Subotica
- Crkva Presvetog srca Isusova - Bački Vinogradi
- Crkva Ivana krstitelja - Hajdukovo
- Crkva Svetog Ivana Nepomuka - Horgoš
- Crkva Svete Katarine - Šupljak
- Crkva Svetih Petra i Pavla apostola- Male Pijace
Bački arhiprezbiterat
urediBački dekanat
uredi- Crkva Bezgrešnog Začeća blažene djevice Marije - Bačka Palanka
- Crkva Presvetog Trojstva - Selenča
- Crkva Svete Ane - Bačko Novo Selo
- Crkva Svetog Ferdinanda Biskupa - Bački Obrovac
- Crkva Svetog Ferdinanda Biskupa - Obrovac
- Crkva Svetog Ivana Krstitelja - Mladenovo
- Crkva Svetog Ivana Nepomuka- Ratkovo
- Crkva Svetog Jakova apostola - Plavna
- Crkva Svetog Josipa - Deronje
- Crkva Svetog Jurja - Vajska
- Crkva Svetog Karla Bormejskog - Tovariševo
- Crkva Svetog Martina biskupa - Gajdobra
- Crkva Svetog Martina biskupa - Karavukovo
- Crkva Svetog Mihaela arkanđela - Odžaci
- Crkva Svetog Pavla apostola - Bač
- Crkva Uznesenja Blažene Djevice Marije - Čelarevo
Novosadski dekanat
uredi- Crkva Duha Svetog - Novi Sad
- Crkva Imena Marijina - Novi Sad
- Crkva Kraljice svete krunice - Budisava
- Crkva Kraljice svete krunice - Lok
- Crkva Presvetog Srca Isusova - Futog
- Crkva Presvetog Srca Isusova - Mošorin
- Crkva Snežne gospe - Žabalj
- Crkva Svete Elizabete - Novi Sad
- Crkva Svetog Mihaela arkanđela - Zmajevo
- Crkva Svetog Roka - Novi Sad
- Crkva Svete Rozalije -Temerin
- Crkva Uznesenja blažene Djevice Marije - Titel
Podunavski arhiprezbiterat
urediSomborski dekanat
uredi- Crkva Svete Blažene Djevice Marije - Telečka
- Crkva Imena Blažene Djevice Marije - Stanišić
- Crkva Kraljice Svete Krunice - Kruševlje
- Crkva Pohođenja Blažene Djevice Marije - Kljajićevo
- Crkva Presvetog Trojstva - Sombor
- Crkva Rođenja Blažene Djevice Marije - Svetozar Miletić
- Crkva Svetog Ivana Krstitelja - Kolut
- Crkva Svetog Martina biskupa - Gakovo
- Crkva Svetog Mihaela arkanđela - Bački Breg
- Crkva Svetog Nikole Tavelića - Sombor
- Crkva Svetih Petra i Pavla apostola - Bački Monoštor
- Crkva Svetog Nikole Tavelića - Sombor
- Crkva Svetih Šimuna i Jude apostola - Bezdan
- Crkva Svetog Križa - Sombor
- Crkva Svih Svetih - Čonoplja
- Crkva Uzašašća Gospodina našeg Isusa Krista - Riđica
Apatinski dekanat
uredi- Crkva Presvetog Srca Isusova - Apatin
- Crkva Svete Ane - Kupusina
- Crkva Svetog Ivana Krstitelja - Prigravica
- Crkva Svetog Ladislava Kralja - Bogojevo
- Crkva Svetog Lovre mučenika - Sonta
- Crkva Svetog Mirka - Doroslovo
- Crkva Svetog Stjepana kralja - Silojevo
- Crkva Uznesenja Blažene djevice Marije - Apatin
- Crkva Uznesenja Svetog križa - Srpski Miletić
Kulski dekanat
uredi- Crkva Bezgrešnog začeća Blažene djevice Marije - Vrbas
- Crkva Imena Blažene djevice Marije - Bački Brestovac
- Crkva Imena Marijina - Sivac
- Crkva Presvetog Srca Isusova - Crvenka
- Crkva Presvetog Srca Isusova - Savino selo
- Crkva Svetog Filipa i Jakova apostola - Bački Gračac
- Crkva Svetog Jurja - Kula
- Crkva Svetog Stjepana kralja - Kruščić
- Crkva Svih Svetih - Kucura
- Crkva Uzvišenja Svetog Križa - Srbobran
Potiski arhiprezbiterat
urediBečejski dekanat
uredi- Crkva Presvetog Trojstva - Ada
- Crkva Svetog Antuna padovanskog - Bečej
- Crkva Svetog Juruja- Mol
- Crkva Svete Margarete - Bečej
- Crkva Svetog Mihaela arkanđela - Bačko Gradište
- Crkva Svetog Mirka - Bačko Petrovo Selo
- Crkva Svih Svetih - Bačko Petrovo Selo
- Crkva Uznesenja Blažene djevice Marije - Bečej
Bačko-topolski dekanat
uredi- Crkva Blažene Djevice Marije - Stara Moravica
- Crkva Kraljice Svete Krunice - Kevi
- Crkva Kraljice Svete Krunice - Tornjoš
- Crkva Krista Spasitelja - Novo Orahovo
- Crkva pohođenja Blažene Djevice Marije - Gunaroš
- Crkva Svete Ane - Mali Iđoš
- Crkva Svetog Antuna Padovanskog - Čantavir
- Crkva Uznesenja Blažene Djevice Marije - Bajša
- Crkva Uzvišenja Svetog Križa - Pačir
Kanjiški dekanat
uredi- Crkva Imena Blažene Djevice Marije - Martonoš
- Crkva Srca Marijina - Orom
- Crkva Svetog Josipa - Crveno Selo
- Crkva Svetog Mihaela arhanđela - Trešnjevac
Senćanski dekanat
uredi- Crkva Pohođenja Blažene Djevice Marije - Adorjan
- Crkva Presvetog Srca Isusova - Senta
- Crkva Svetih Anđela čuvara - Kanjiža
- Crkva Svetog Antuna Padovanskog - Senta
- Crkva Svetog Franje Asiškog - Senta
- Crkva Svetog Josipa radnika - Gornji Breg
- Crkva Svetog Pavla apostola - Kanjiža
- Crkva Svetog Stjepana kralja - Senta
- Crkva Svete Terezije deteta od Isusa - Senta
Službeni jezici u crkvama subotičke biskupije
urediZastupljenost jezika u održavanju liturgija
urediJezici na kojima se održavaju liturgije zavise od lokalnog stanovništva. U nekim crkvama postoji više nacionalnih zajednica koji govore različitim jezicima. U takvim crkvama nedeljom se održava po jedna liturgija na svakom jeziku lokalnog stanovništva. Velikim praznicima ima jedna liturgija na kojoj je po jedan deo obreda na jednom od lokalnih jezika.
Jezici na kojima se održavaju liturgije
urediKatedralni arhiprezbiterat
urediJezik/jezici na kojima se služe liturije | Broj crkava |
---|---|
Hrvatski , mađarski | 13 |
Mađarski | 4 |
Hrvatski | 2 |
Hrvatski , mađarski , nemački | 1 |
Nepoznato | 1 |
Bački arhiprezbiterat
urediJezik/jezici na kojima se služe liturije | Broj crkava |
---|---|
Hrvatski | 8 |
Hrvatski , mađarski | 5 |
Mađarski | 4 |
Hrvatski , mađarski , nemački | 3 |
Nepoznato | 4 |
Hrvatski , mađarski , slovački | 1 |
Slovački | 1 |
Hrvatski , nemački | 1 |
Podunavski arhiprezbiterat
urediJezik/jezici na kojima se služe liturije | Broj crkava |
---|---|
Hrvatski | 8 |
Hrvatski , mađarski | 8 |
Mađarski | 8 |
Hrvatski , mađarski , nemački | 7 |
Hrvatski , nemački | 5 |
Nepoznato | 1 |
Potiski arhiprezbiterat
urediJezik/jezici na kojima se služe liturije | Broj crkava |
---|---|
Mađarski | 29 |
Nepoznato | 2 |
Hrvatski | 1 |
Spoljašnje veze
uredi- Zvanična stranica Subotičke biskupije Arhivirano 2011-09-25 na Wayback Machine-u