Stari grad Bočac

Stari grad Bočac je srednjovjekovna tvrđava na području opštine Mrkonjić Grad, Bosna i Hercegovina.

Jajačka banovina oko 1500. god

Lokacija

Stari grad Bočac nalazi se u selu Dabrac, na lokalitetu Gradina ili Kamenjar. Sagrađen je na teško pristupačnoj, stjenovitoj litici, visoko iznad velike okuke, na lijevoj obali Vrbasa, na mjestu gdje se završava Bočačka klisura. Udaljenost od Jajca je 30 km.

Historija

Teritorija na kojoj se nalazi srednjovjekovno utvrđenje Bočac nalazila se u srednjovjekovnoj župi Zemljanik, zajedno sa dva susjedna grada prema sjeveru, Zvečajem (25 km.) i Greben-gradom u Krupi na Vrbasu (15 km. Grad Bočac se prvi puta spominje 1434. god. u aktu ugarskog kralja Sigismunda banu Matku Talovcu. Bio je u sastavu Jajačke banovine od 1464. godine. Sve do 1507. godine, grad se spominje u više ugarskih vojnih dokumenata. Građani varoši pod gradom Bočcem su dobivali pomoć od kralja. Osmanlije su osvojile Bočac prije 21. maja 1516. Godine. U osmanskom periodu bio je u sastavu Nahije Jajce, koja se prvi puta spominje u popisu iz 1562. godine, kao i grad Greben. U popisu gradova iz 1833. godine, Bočac je naveden kao prazan.

Stari grad Bočac

Opis

Površina grada iznosi oko 2500 m2. Pored kasnijih pregradnji, osnova grada je ostala ista. Imao je četiri kule. Primjetno je dugogodišnje neodržavanje ovog zaštićenog spomenika. Naročito je uništen prilikom gradnje puta uz Vrbas, krajem XIX vijeka. Arheološki je ispitivan 1977 (Ivo Bojanovski), nakon čega je i djelimično obnovljen u okviru izgradnje Hidroelektrane Bočac.

Graditeljska cjelina – Stari grad Bočac proglašen je za nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Literatura

• Hamdija Kreševljaković, "Naše starine" I, Sarajevo, 1953, 7-45 -Stari bosanski gradovi
• Ivo Bojanovski, Arheološki pregled 19, Beograd, 1977, 111-114 - Bočac, Dabrac, Mrkonjić Grad – srednjovjekovno i tursko utvrđenje
• Jelena Mrgić-Radojčić, Beograd, 2002. -Donji kraji krajina srednjovekovne Bosne