Saint Albans
Saint Albans (izgovor: [Sent Olbans]) je grad od 86,125 stanovnika[1] na jugoistoku Engleske.[2]
Saint Albans
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 51°45′N 0°20′W / 51.750°N 0.333°W | |
| država |  UK
|
| Regija | Istočna Engleska |
| Ceremonijalna grofovija | Hertfordshire |
| Distrikt | City and District of St Albans |
| Površina | |
| - Ukupna | 18.658 km²[1] |
| Stanovništvo (2015.) | |
| - Grad | 86,125[1] |
| - Gustoća | 4,616.1 stan. / km²[1] |
| Vremenska zona | UTC+0 (UTC+1) |
| Poštanski broj | AL1, AL2, AL3, AL4 |
| Pozivni broj | 01727 |
| Karta | |
  Saint Albans | |
On je i administrativni centar vlastitog Distrikta City and District of St Albans.
Geografske karakteristike uredi
Saint Albans leži u Grofoviji Hertfordshire, u dolini rijeke Ver, udaljen oko 32 km sjeverozapadno od centra Londona.[2]
Historija uredi
Historija Saint Albansa počela je u 1. vijeku pne. kad su Briti osnovali svoje naselje na zapadnoj obali rijeke Ver. Rimljani su na istom tom mjestu izgradili svoj grad Verulamijum, kog je 61. orobila kraljica Budika. Opsežnim arheološkim iskapanjima otkriveni su dijelovi gradskih bedema iz 2. vijeka.[2]
Negdje oko 304 Rimljani su prezvali grad u Alban (kasnije Saint Alban), po martiru Albanu koji je prešao na kršćanstvo, pa je zbog tog odveden iz grada i ubijen na istočnoj obali Vera. Na navodnom mjestu njegova smaknuća je kasnije podignuta opatija oko koje je izraslo i naselje Saint Albans. Negdje oko 793. kralj Offa od Mercije podigao je novu saksonsku opatijsku crkvu na mjestu starije crkve. Na istom mjestu je 1077. podignuta nova crkva, za čiju gradnju je korišten materijal iz ruševina rimskog Verulamijuma, ona je 1877. proglašena Katedralom St Albansa.[2]
Opatiju je jedno vrijeme vodio slavni saksonski opat Ulsinus (Wulsin), koji je 948. osnovao tri crkve; sv. Stjepana (Stefana), sv. Mihaela i sv. Petra i puno napravio za rast grada, osnovavši sajam, koji se još uvijek održava.[2]
On je osnovao i školu, koju su mogli pohađati i oni koji nisu klerici, pa se ona drži za jednu od najstarijih nezavisnih škola na svijetu. Postala je slavna već negdje oko 1100., među njenim prvim nadstojnicima bio je Alexander Neckam polubrat kralja Richarda I. Nicholas Breakspear (kasniji papa Hadrijan IV.) bio je sin jednog od opatijskih učenika.[2]
Saint Albans i njegova opatija igrali su istaknutu ulogu u engleskoj historiji. Kako im je moć rasla, opati su dobilo pravo da unište konkurentski saksonski - Kingsbury, na susjednom brdu, koji je prestao s radom za vladavine kralja Stephena. Opatiju su redovno posjećivali engleski i strani monarsi i aristokrati, to je utjecalo da se naročito razvije studij historije koji je ispočetka vodio Roger od Wendovera, a kasnije Matthew Paris. Prvi nacrt Magne Carte pročitan je u opatiji - 1213., pred okupljenjim klerom i plemstvom. U njemu je 1381. osuđen i obješen - John Ball, slavni propovjednik i jedan od vođa [[Seljački ustanak u Engleskoj|Seljačkog ustanka]].[2]
U vrijeme Ratova dviju ruža kod Saint Albansa su se vodile dvije bitke: prva 1455. u kojoj je poražena vojska Lancastera i druga 1461. u kojoj su poražene snage Yorka.[2]
Kao i brojnim drugim opatijama i Saint Albansu je krajem 15. i početkom 16. vijeka, opala važnost i moć, na kraju je 1539. ukinut. Samo mjesto je postalo borough, a prvu povelju o statusu dobilo je 1553.[2]
Nekadašnje opatijsko zemljište poslije puno peripetija dospjelo je u ruke porodice Bacon, njihov član Francis Bacon postao je vikont Saint Albansa, i vrlo značajna ličnost. Danas se u crkvi sv Mihovila nalazi njegova skulptura.[2]
Za Engleskog građanskog rata vođenog sredinom 17. vijeka, grad je bio sjedište snaga parlamenta koju je vodio grof od Essexa.[2]
Tokom 19. i 20. vijeka u St. Albans sa okolicom postao je periferija rastućeg Londona. Zbog tog je sredinom 20. vijeka proglašen Zelenim pojasem Londona, da se ograniči izgradnja novih kuća.[2]
Znamenitosti uredi
Pored Katedrale - Saint Albans ima još mnogo finih građevina i crkava.
Privreda uredi
Najvažnija industrija u gradu je već vijekovima štamparstvo. Jedna od najstarijih engleskih štamparskih preša (Scolemaster Printer) instalirana je gradu i radila je od 1479. do 1486. Jedna od knjiga koju su odštampali Kniga sv. Albana (The Boke of St. Albans), bila je prva odštampana kniga u boji u Engleskoj. Pored štamparstva, važna je i elektroindustrija i proizvodnja muzičkih instrumenata.[2]
U posjednje vrijeme usluge (uključujući i turizam) postaju sve značajniji dio privrede grada.[2]
