Srbija na istoku (knjiga)
Srbija na istoku je knjiga srpskog socijalističkog publicista Svetozara Markovića objavljena 1872. godine. U njoj se daje detaljan prikaz ekonomskih i političkih prilika u tadašnjoj Kneževini Srbiji sa posebnim naglaskom na dramatične promene do kojih je došlo u godinama nakon oslobođenja od turske vladavine. Marković je pri tome nedavnu istoriju nastojao tumačiti sa socijalističkih pozicija, odnosno tvrdio da je Prvi srpski ustanak svoje motive imao pre svega u ekonomskom ugnjetavanju, a ne verskim razlikama sa Turcima i muslimanima koji su činili povlaštenu manjinu u Smederevskom sandžaku. Marković se izuzetno kritički osvrnuo na promene do kojih je došlo nakon uspostavljanja srpske države, pre svega na raslojavanje srpskog stanovništva na sve siromašnije seljaštvo i tanak sloj gradskog stanovništva koga čine bogati trgovci i korumpirani činovnici; Marković je za to krivio kapitalizam i smatrao da se srpsko društvo mora organizovati na tradiciji seoskih zadruga. Markovićeva knjiga je predstavljala jedan od prvih ozbiljnijih socioloških radova u Srbiji i na prostorima bivše Jugoslavije, odnosno prvi pokušaj da se istorija tumači iz socijalističke perspektive.