Slavko Pavešić

Slavko Pavešić (Konjic na Neretvi, 9. jun 1912. – Beograd, 9. decembar 1975) književni historičar i kritičar, filolog i lingvist, leksikograf, prevodilac.

Život i delo

Osnovnu školu i gimnaziju polazio u Sarajevu, maturirao 1932. Diplomirao 1936. u Zagrebu. Zbog komunističkih ideja rad u državnim školama bio mu je onemogućen, te je do Drugog svetskog rata radio u privatnim školama u Zagrebu. Od 1940. radi na državnim školama u Benkovcu, Slunju i Bjelovaru. Od februara 1944. pripada Narodnooslobodilačkoj vojsci. Po završetku rata, neko vreme radi na raznim državnim poslovima, na kraju u Savetu za nauku i kulturu pri Vladi FNRJ, odakle 26. novembra 1950. prelazi u Jugoslavensku akademiju. Onde je napredovao do zvanja znanstvenog savjetnika.

Počeo je najpre kao književni povesničar i kritičar, komparatist. Od Vlade Čehoslovačke primio je 1936. nagradu za knjigu »Česi i ilirizam«. Rad mu se potom usmerava na dijalektologiju, savremeni jezik i njegovu historiju. O savremenom jeziku i jeziku uopšte govorio je na raznim tribinama, u Zagrebačkom lingvističkom krugu, Radio Zagrebu i drugde.

Bio je jedan od sastavljača prvog zajedničkog srpskohrvatskog pravopisa iz 1960. godine, koji su redigirali Mihailo Stevanović i Ljudevit Jonke. Sudelovao je 1954. u Anketi Matice srpske o savremenom jeziku Srba i Hrvata, za čim je došao Novosadski književni dogovor. Sarađivao je na izradi »Rečnika srpskohrvatskoga književnog jezika« dveju Matica i bio njegov suredaktor.

Najviše je doprineo kao organizator naučnog rada u Jugoslavenskoj akademiji, u čijem Institutu za jezik od 1950. priprema uslove za dovršetak golemoga »Rječnika hrvatskoga ili srpskoga jezika«. Rječnik je uređivao od 1967. do 1975., preuzeo ga je na 79. svesku i dovršio, obavivši petinu ukupnog posla na njegovom uređivanju (18 svezaka ukupno).

Umro je u Beogradu na proslavi 150. godišnjice rođenja Đura Daničića, osnivača Rječnika koji je dovršio Pavešić.

Radovi

• Terminologija veterinarske i humanomedicinske parasitologije, s I. Babićem, Zagreb 1960.
• Jezik Sjepana Matijevića: prilog poznavanju jezika bosanskih pisaca 17. stoljeća, Zagreb 1968.
• Rad na proučavanju čakavskog govora u Brinju i okolici, s B. Finkom, Zagreb 1968.

Prevodi

• Xavier de Maistre, Put po mojoj sobi, Zagreb 1952.