Sand (Applecross)
Sand je veliko arheološko nalazište na obali Inner Sounda na poluotoku Applecross u zapadnoj Škotskoj, sjeverno od gradića Applecross.
Manji tragovi odbačenih školjki su bili poznati kao jedan od rijetkih tragova mezolitskog naselja kada je utočište od stijenja i nabacanih školjki kod Sanda na Applecrossu na obali Zapadnog Rossa u Škotskoj izabrano za detaljno iskopavanje kao dio proučavanja otpadaka od školjki u oblastima oko Inner Sounda između Skyea i kopna.
Projekt zvan Škotski prvi doseljenici (engleski Scotland’s First Settlers, SFS) je proučavao donos između prvih doseljenika na zapadnu obalu te odabrao ovo područje, i od prije poznato po nalazištima An Corran u Staffinu na otoku Skye i Redpoint i Sheildaig u Torridonu.
Ti istraživači su godine 1999. i 2000. pronašli 104 dosada nepoznata nalazišta, uglavnom pećine i kamena utočišta s 21 "litičkih otpadaka" i 9 odbačenih i otvorenih školjki. Dio tih nalazišta ima tragove relativno novijih perioda, ali test-jame na 4 nalazišta su ustanovila da su Loch a Sguirr na Raasayu i Sand u Applecrossu mezolitska. Pretpostavlja se da ima daleko više nalazišta nego što se ranije pretpostavljalo.
Nalazište oko kamenog zaklona Sand na poluotoku Applecross, sjeverno od samog Applecrossa, se okrenut prema zapadu iInner Soundu, odnosno Skyeu i Raasayu. Oko 7500. godine pne. prvi ljudi koji su se koristili tim kamenim zaklonom su od rogovlja i kamenja pravili alat. Osim korištenja lokalnog kamenja su koristili i posebno kamenje s otoka Rùm, 30 km (19 milja) na jugu, te Staffina na Skyeu, 10 km (6 milja) na zapadu, što znači da su u to vrijeme mogli prelaziti otvoreno more.
S vremenom se veliki broj školjaka, uglavnom priljepaka, pretvorio u ogromnu hrpu. Gomila komadića ‘'"lonaca"’' i koštanog oruđa pokazuju da su se školjke kuhale, a njihovo meso potom vadilo. Također su pronađene kosti jelena i ptica, te harpuni od rogovolja, koji su se vjerojatno koristili za hvatanje raznih riba, uključujući bakalar, skuše, kolje, haringe i losose.
Fine kuglice su pravljene od školjaka, a oker boja te posebna vrsta lokalnih mekušaca korištena za dobijanje purpurne boje sugerira da su tadašnji stanovnici bavili izradom ukrasnih predmeta.