Socijalistička Republika Crna Gora
Socijalistička Republika Crna Gora Социјалистичка Република Црна Гора Socijalistička Republika Crna Gora | |||||
Federalna jedinica Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije | |||||
| |||||
| |||||
Glavni grad | Titograd (danas Podgorica) | ||||
Službeni jezik | srpskohrvatski | ||||
Uspostavljena u SFRJ: - Od - Do | novembar 1943. 31.1. 1946. 27.4. 1992. | ||||
Površina - Ukupno - Voda | Rang 6. u SFRJ 13.810 km² 1,5% | ||||
Stanovništvo - Ukupno - Gustina | Rang 6. u SFRJ 615.035 44,5/km² | ||||
Valuta | Jugoslovenski dinar (динар, dinar) | ||||
Vremenska zona | UTC + 1 |
Crna Gora (službeno Socijalistička Republika Crna Gora; akr. SR CG), bila je jedna od 6 republika u sastavu SFR Jugoslavije. Preimenovana je u "Socijalističku Republiku" kad i ostale jugoslavenske republike, Ustavom iz 1963., a nakon raspada Jugoslavije, devedesetih ostala je sa Srbijom u sastavu Savezne Republike Jugoslavije, promenivši potom ime u Republika Crna Gora, a osamostalila se 2006. Glavni grad je bio Titograd (danas Podgorica). Konstitutivan narod su bili Crnogorci, a zvanična narodnost Albanci (do popisa iz 1971. godine koristio se naziv Šiptari), ali samo u opštinama u kojima su predstavljali značajni deo stanovništva. Bila je najmanja po površini i stanovništvu, a po razvijenosti bila je je nakon SR Slovenije, SR Hrvatske, SR Srbije i SR Bosne i Hercegovine.
Opštine u SR Crnoj Gori
urediNa tri poslednja popisa stanovništva iz 1971., 1981. i 1991. godine, SR Crna Gora sastojala se iz 20 opština, i to:
- Bar, Bijelo Polje, Budva, Danilovgrad, Žabljak, Ivangrad (danas Berane), Kolašin, Kotor, Mojkovac, Nikšić, Plav, Plužine, Pljevlja, Rožaje, Tivat, Titograd (danas Podgorica), Ulcinj, Herceg Novi, Cetinje i Šavnik.
Vođe institucija
urediPredsednik
uredi- Predsednik Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Crne Gore i Boke
- Predsednik Crnogorska antifašistička skupština narodnog oslobođenja
- Predsednik predsedništva Ustavne skupštine
- Predsednici predsedništva Narodne skupštine
- Predsednici Narodne skupštine
- Nikola Kovačević (4. februar 1950. - 15. decembar 1953.)
- Blažo Jovanović (15. decembar 1953. - 12. jul 1962.)
- Filip Bajković (12. jul 1962. - 5. maj 1963.)
- Andrija Mugoša (5. maj 1963. - 5. maj 1967.)
- Veljko Milatović (5. maj 1967. - 6. oktobar 1969.)
- Vidoje Žarković (6. oktobar 1969. - april 1974.)
- Budislav Šoškić (april 1974. - 5. april 1974.)
- Predsednici Predsedništva
- Veljko Milatović (5. april 1974. - 7. maj 1982.)
- Veselin Đuranović (7. maj 1982. - 7. maj 1983.)
- Marko Orlandić (7. maj 1983. - 7. maj 1984.)
- Miodrag Vlahović (7. maj 1984. - 7. maj 1985.)
- Branislav Šoškić (6. maj 1985. - 6. maj 1986.)
- Radivoje Brajović (6. maj 1986. - 6. maj 1988.)
- Božina Ivanović (6. maj 1988. - 13. januar 1989.)
- Slobodan Simović (vd) (13. januar 1989. - 17. mart 1989.)
- Branko Kostić (17. mart 1989. - 23. decembar 1990.)
- Momir Bulatović (23. decembar 1990. - 1992.)
Predsednik vlade
uredi- Ministar za Crnu Goru (u centralnoj jugoslovenskoj vladi)
- Milovan Đilas (7. mart 1945. - april 1945.)
- Premijer Crne Gore
- Predsednici Izvršnog veća
- Blažo Jovanović (4. februar 1953. - 16. decembar 1953.)
- Filip Bajković (16. decembar 1953. - 12. jul 1962.)
- Đorđije Pajković (16. decembar 1962. - 25. jun 1963.)
- Veselin Đuranović (25. jun 1963. - 8. decembar 1966.)
- Mijuško Šibalić (8. decembar 1966. - 5. maj 1967.)
- Vidoje Žarković (5. maj 1967. - 7. oktobar 1969.)
- Žarko Bulajić (7. oktobar 1969. - 6. maj 1974.)
- Marko Orlandić (6. maj 1974. - 28. april 1978.)
- Momčilo Cemović (28. april 1978. - 7. maj 1982.)
- Radivoje Brajović (7. maj 1982. - 6. jun 1986.)
- Vuko Vukadinović (6. jun 1986. - 29. mart 1989.)
- Radoje Kontić (29. mart 1989. - 15. februar 1991.)
Nauka i obrazovanje
urediNakon oslobođenja zemlje na koncu Narodnooslobodilačke borbe Jugoslavije veliki problem predstavljala je raširena nepismenost stanovništva koja je u Crnoj Gori dosezala cifru od 79.741 osoba.[1] U toku dvije godine obnove i izgranje 1945-1946. pristupilo se obnovi školskog sistema i organizaciji analfabetskih tečajeva tako da je do 1947. godine ukupan broj nepismenih pao na 50.377 od čega je 23.000 osoba bilo u dobnoj grupi iznad 69 godina.[1] Ministarstvo prosvjete NR Crne Gore održalo je 15. IX 1947. godine savjetovanje o konačnoj likvidaciji nepismenosti u republici nakon čega je broj analfabetskih tečajeva dosegao 227 u 1946/47. i 460 u 1947/48. školskoj godini, a zatim 1148 u 1948/49, 1910 u 1949/50. i 2630 u školskoj godini 1950/51.[1] Najveći broj polaznika zabilježen je 1947. (24.481) i 1948. (26.281) godine.[1]
1974. spajanjem Ekonomskog, Tehničkog i Pravnog fakulteta iz Titograda nastao je Univerzitet u Titogradu kao prvi univerzitet u republici.
Reference
uredi- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Nenad Perošević; Miloš Krivokapić (2016). „Prosvjećivanje naroda i problem nepismenosti u Crnoj Gori i Jugoslaviji (1947-1951)”. Annales. Series historia et sociologia (Zgodovinsko društvo za južno Primorsko & Znanstveno raziskovalno središče Republike Slovenije) 26 (2): 317-330.