Ronnie James Dio
Roni Džejms Dio (rođen Ronald Džejms Padavona, 10. jul 1942 - 16. maj 2010) bio je američki hevi metal pevač i tekstopisac. Osnovao je i učestvovao u brojnim grupama, uključujući ELF, Rejnbou, Blek Sabat, Dio i Heven & Hel. On je zaslužan za popularizaciju "metalskog roga" u metalnoj kulturi i poznat je po svojim tematski srednjovekovnim tekstovima. Posedovao je moćni svestrano vokalni opseg kojim je bio sposoban da peva kako hard rok, tako i lakše balade. Čuveni gitarista grupa Dip Perpl i Rejnbou, Riči Blekmor, nakon saslušanja kako Dio peva izjavio je: "Osećao sam jezu kroz kičmu."[4] Dio je tokom njegove karijere prodao preko 47 miliona albuma širom sveta.
| Roni Džejms Dio | |
|---|---|
|
| |
| Datum rođenja | 10. jul 1942. |
| Mesto rođenja | Portsmut, Nju Hempšir (Sjedinjene Američke Države) |
| Datum smrti | 16. maj 2010. |
| Mesto smrti | Los Anđeles, Kalifornija[1] (Sjedinjene Američke Države) |
| Zanimanje | muzičar, tekstopisac, producent |
| Aktivni period | 1957–2010 |
| Instrument | vokal, gitara, bas gitara, truba, horna, klavijature |
| Žanr | rok, hard rok, bluz rok, hevi metal, dum metal, pauer metal[2][3] |
| Izdavačka kuća | Atlantic, Decca, Derby, Eagle, Eagle Rock Entertainment, Electrosound Group Midwest, Epic, I.R.S., Interfusion, Jove, Kapp, Lawn, Line, Mayhem, MCA, MGM, Niji Entertainment Group, Parkway, Polydor, Purple, Reb, Reprise, Rhino, Roadrunner, Safari, Sanctuary, Seneca, Spitfire, Stateside, Swan, Valex, Vertigo, Warner Bros |
| Vezani članci | Rejnbou, Blek Sabat |
| Zvaničan sajt | ronniejamesdio |
Rane godine, obrazovanje i muzička obuka uredi
Roni Džejms Dio je rođen u Portsmutu, Nju Hempšir 10. jula 1942. godine u američkoj porodici italijanskih disidenata koji su se doselili u Portsmut iz Kortlanda, gde je Dio odrastao, a potom se vratili u Kortland. Deo mladosti je, pod uticajem oca koji je bio operski pevač, slušao velike operske zvezde, pod čijim uticajem je bio tokom odrastanja, a najveći uticaj na njega je ostavio američki tenor Mario Lanca[5]. Njegovo prvo i jedino formalno muzičko obrazovanje je započelo kada je sa 5 godina počeo da uči da svira trubu. Tokom srednje škole je igrao u školskom bendu i bio jedan od najmlađih članova. Bio je izabran da igra u zvaničnoj školskoj plesačkoj grupi. Takođe, tokom srednje škole je formirao svoju prvu rokenrol grupu, The Vegas Kings (ime je uskoro promenio u Roni i Rumblersi, a zatim Roni i crvene kapice). Iako je započeo svoju rokenrol karijeru na trubi, brzo je prešao na bas gitaru, a potom preuzeo dužnost pevača i pokazao sve svoje vokalne veštine.
Diplomirao je na Kortlandskoj školi 1960. godine. Iako je tvrdio u kasnijem intervjuu da je ponudio stipendiju za prestižni ″Juilliard School of Music″, on to nije nastavio zbog njegovog stalnog interesovanja za rokenrol muziku[6]. Umesto toga, nakon diplomiranja, pohađao je Univerzitet u Bufalu, smer farmakologije[7] On je samo prisustvovao predavanjima od 1960. do 1961, ali je svirao trubu u univerzitetskom koncertnom bendu,tako da zbog većeg interesovanja za muziku i zauzetosti sa čestim svirkama i koncertima nije diplomirao.
Uprkos tome što je poznat po svom moćnom glasu i pevačkim veštinama, tvrdio je da nikada nije imao bilo kakav vokalni trening. Umesto toga, on je pripisao svoju pevačku sposobnost upotrebi ispravne tehnike disanja kojom je ovladao dok je učio da svira trubu.
Karijera uredi
Rana karijera uredi
Diova muzička karijera, počela je 1957. godine kada je nekoliko muzičar Kortlanda (Njujork) oformio bend, Vegas Kings. Postava grupacije koja se sastojala: Dio na bas gitari, Bili DeVolf vokal, Nik Pantas na gitari, Tom Rogers za bubnjevima, a Džek Muski je svirao saksofon. Godine 1958. bend ponovo menja svoje ime od Roni i Rumblersi na Roni i crvene kapice. Muski je napustio bend 1960. godine, a novi gitarista, Dik Botof, pridružio se bendu. Za crvene kapice je objavio dva singla: Prvi singl je bio "Conquest"/"Lover" ("Osvajanje" / "Ljubavnik"). Drugi singl je bio "An Angel Is Missing"/"What'd I Say"("Anđele, da li si nestala?" / "Šta sam rekao"), koji je Dia doveo na vodeće vokale za oba koloseka.
Objašnjenja se razlikuju zašto je Padavona usvojio umetničko ime "Dio". Jedna priča je da je Dio izabrao taj naziv pozivajući se na prezime vođe Sicilijanske mafije Džonija Dia [8] Drugi kažu da je Padavonina baka rekla da je imao dar od Boga i treba da se zove "Dio". Bez obzira na inspiraciji, Padavona prvi put koristi taj naziv na snimku iz 1960 godine, kada ga je dodao u drugom izdanju benda na Seneka. Ubrzo nakon toga, bend je promenio svoj naziv u Roni Dio i proroci. Postava Proroci je trajala nekoliko godina, tokom obilaska Njujorka. Oni su snimili jedan singl za Atlantik Rekords[9], jedan album i neki od singlova (kao što su "Mr. Misery" ("Gospodin Miseri"), koji je objavljen za izdavačku kuću Svan) u čijem projektu je označen Roni Dio kao solo umetnik, čak iako je ostatak Proroka doprineo snimanju. Grupa je objavila nekoliko singlova u narednim godinama, sve do početka 1967. godine. Dio je nastavio da koristi svoje pravo ime u javnostu u svim narednim muzičkim projektima.
Krajem 1967. godine Roni Dio i Proroci, transformisani su u nov naziv benda ELF kom se priključio i klavijaturista. Nakon saobraćajne nesreće u februaru 1968. godine u kojoj je poginuo gitarista Nik Pantas, a Dio i ostali članovi benda u bolnici, grupa menja skraćeni naziv u Vilenjake i koristili taj naziv sve do sredine 1972. godine, kada je objavljen njen prvi pravi Album pod nazivom ELF. Tokom narednih nekoliko godina, grupa je postala redovna predgrupa za Dip perpl. Elf je snimio tri albuma do snimanja prvog albuma Rainbov (engleski Band) početkom 1975. što je dovelo do raspuštanju raspuštanja grupe ELF.
Sastavi uredi
| The Vegas Kings (1957–1958) Ronnie & The Rumblers (1958) |
|
|---|---|
| Ronnie (Dio) & The Red Caps (1958–1961) (Ime 'Dio' je dodato na njihovo drugo izdanje) |
|
| Ronnie Dio & The Prophets (1962–1967) |
|
- The Vegas Kings (1957–1958)
- Ronnie & The Rumblers (1958)
- Ronnie & The Red Caps (1958–1961)
- Ronnie Dio & The Prophets (1961–1967)
- The Electric Elves (1967–1969)
- The Elves (1969–1970)
- Elf (1970–1975)
- Rainbow (1975–1979)
- Black Sabbath (1979–1982, 1991–1992, 2007)
- Dio (1982–1991, 1993–2010)
- Hear 'n Aid (1985)
- Heaven & Hell (2006–2010)
Hronologija uredi
Izdanja uredi
Ronnie & The Red Caps uredi
| Year | A-Side | B-Side | Format | Label | Cat. No. | Country | Notes |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1958 | Conquest | Lover | 7” | Reb | 59-45-105 | USA | Ronnie didn't sing lead vocals on either of these tracks. |
| 1958 | Judy I Love You | - | 7” | - | - | - | Unreleased |
| 1960 | An Angel Is Missing | What I'd Say | 7” | Seneca | S 178-102 | USA | Released as "Ronnie Dio and the Red Caps" |
Ronnie Dio & The Prophets uredi
Singles uredi
| Year | A-Side | B-Side | Format | Label | Cat. No. | Country | Notes |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1962 | The Ooh-Poo-Pah-Doo | Love Pains | 7” | Atlantic | 2145 | Canada, USA | - |
| 1962 | Will You Still Love Me Tomorrow | Bad Man In Town | 7” | Audiodisc/Swan | - | USA | Unreleased, acetate only |
| 1963 | Gonna Make It Alone | Swingin’ Street | 7” | Lawn | 218 | USA | - |
| 1963 | Mr. Misery | Our Year | 7” | Swan | 4165 | USA | - |
| 1963 | Che Tristezza Senza Te (Mr. Misery) | Our Year | 7” | Derby | DB 5084 | Italy | “Mr. Misery” sung in Italian, “Our Year” sung in English |
| 1964 | Mr. Misery | Our Year | 7” | Stateside | 35-ESS.21 | India | - |
| 1964 | Love Potion No. 9 | Love Potion No. 9 | 7” | Valex | 001 | USA | - |
| 1965 | Say You're Mine Again | Where You Gonna Run To Girl | 7” | Kapp | 697 | Canada, USA | - |
| 1965 | Smiling By Day (Crying By Night) | Dear Darling (I Won't Be Comin' Home) | 7” | Kapp | 725 | Canada, USA | - |
| 1965 | Walking Alone | The Way Of Love | 7” | Kapp | 770 | Canada, USA | - |
| 1967 | Walking In Different Circles | 10 Days With Brenda | 7” | Parkway | P-143 | USA | - |
Albumi uredi
| Year | Title | Format | Label | Cat. No. | Country | Notes |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1963 | Dio At Domino's | LP | Jove | J-108 | USA | The album sleeve notes this is a "live" recording, but it is not live in the sense of being recorded at a concert. Most likely, the album was cut live in the studio. |
The Electric Elves uredi
| Year | A-Side | B-Side | Format | Label | Cat. No. | Country | Notes |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1967 | Hey, Look Me Over | It Pays To Advertise | 7” | MGM | K 13839 | USA | - |
The Elves uredi
Singlovi uredi
| Year | A-Side | B-Side | Format | Label | Cat. No. | Country | Notes |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1969 | Walking In Different Circles | She's Not The Same | 7” | Decca | 732507 | USA | - |
| 1970 | Amber Velvet | West Virginia | 7” | MCA | MU 1114 | Sweden, UK | - |
| 1970 | Amber Velvet | West Virginia | 7” | Decca | 732617 | USA | - |
Bootlegs uredi
| Year | Title | Format | Label | Cat. No. | Country | Notes |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1971 | Live At The Beacon | LP | - | - | USA | Bootleg |
Elf uredi
Studijski albumi uredi
| Year | Title | Format | Label | Notes |
|---|---|---|---|---|
| 1972 | Elf | LP, CS, CD | Epic | - |
| 1974 | Carolina County Ball | LP, CS, CD | Purple, Line, Safari, MGM | Known as L.A. 59 in USA |
| 1975 | Trying to Burn the Sun | LP, CS | Safari, Interfusion | - |
Kompilacije uredi
| Year | Title | Format | Label | Notes |
|---|---|---|---|---|
| 1974 | The History of Syracuse Music, Vol. VI | LP | ECEIP | Various Artists compilation, includes a live version of “Rockin' Chair Rock 'N' Roll Blues”. |
| 1978 | The Gargantuan Elf Album | CD | Safari | Both Carolina County Ball and Trying to Burn the Sun albums on one CD, minus the song "Happy". |
| 1989 | 20 Years of Syracuse Rock | CS | - | Nazne kompilacije Artista |
| 1994 | The Elf Albums | CD | Connoisseur Collection, Festival | Both Carolina County Ball and Trying to Burn the Sun albums on one CD. |
Bootlegs uredi
| Year | Title | Format |
|---|---|---|
| 1972 | Live At The Bank | LP |
| 1973 | Live! And My Soul Shall Be Lifted | LP, CD |
Rainbow uredi
- Ritchie Blackmore's Rainbow (1975) UK Silver
- Rising (1976) UK Gold
- On Stage (1977) UK Silver
- Long Live Rock 'n' Roll (1978) UK Silver
- Finyl Vinyl (1986)
- Live in Germany 1976 (1990)
- Ritchie Blackmore: Rock Profile Volume Two (1991)
- Live In Munich 1977 (2006)
- Deutschland Tournee 1976 (2006)
- Live In Cologne (2007)
- Live In Düsseldorf (2007)
- Live In Nurnberg (2007)
- The Polydor Years: 1975-1986 (2007)
Black Sabbath uredi
- Heaven and Hell (1980) US Platinum UK Gold
- Black And Blue (VHS) (1980)
- Heavy Metal: Music from the Motion Picture (1981) (One track, an alternate take of "The Mob Rules")
- Mob Rules (1981) US Gold UK Silver
- Live Evil (1982)
- Dehumanizer (1992)
- Black Sabbath: The Dio Years (2007)
- Live at Hammersmith Odeon (2007)
- The Rules of Hell (Boxed Set) (2008)
Dio uredi
- Holy Diver (1983) US Platinum UK Silver
- The Last in Line (1984) US Platinum UK Silver
- Sacred Heart (1985) US Gold
- Intermission (1986)
- Dream Evil (1987)
- Lock up the Wolves (1990)
- Dio - Sacred Heart: The DVD (1991)
- Diamonds – The Best of Dio
- Strange Highways (1994)
- Angry Machines (1996)
- Inferno - Last in Live (1998)
- Magica (2000)
- The Very Beast of Dio (2000) US Gold
- Killing the Dragon (2002)
- Master of the Moon (2004)
- We Rock ~ Dio (DVD 2005)
- Evil or Divine - Live In New York City (2005)
- Holy Diver - Live (2006)
Heaven and Hell uredi
- Live from Radio City Music Hall (2007) US Gold
- The Devil You Know (2009)
- Neon Nights: 30 Years of Heaven & Hell (2010)
Gostovanja uredi
- Bobby Comstock & The Counts: "Your Big Brown Eyes" 7" Single (1960), "Run My Heart" 7" Single (1963)
- The Angels: My Boyfriend's Back 7" Single (1963), My Boyfriend's Back (1963)
- Austin Gravelding: Self Made Man (1970)
- Roger Glover: The Butterfly Ball and the Grasshopper's Feast (1974)
- David Coverdale: Northwinds (1978)
- Kerry Livgren: Seeds of Change (1980), The Best of Kerry Livgren (2002)
- Heaven: Where Angels Fear to Tread (1983)
- Rough Cutt: LA's Hottest Unsigned Rock Bands (1983), KLOS 95 1/2 Rock To Riches (1983), Rough Cutt (1984), Rough Cutt Live (1996), Anthology (2008)
- Hellion: 12 Commandments In Metal (1985), To Hellion And Back (2014) (production only)
- Hear 'n Aid: Hear 'n Aid (1986), "Stars" 7"/12" Single (1986), Hear 'n Aid: The Sessions (VHS video) (1986)
- Eddie Hardin & Guests: Wizard's Convention (1994)
- Dog Eat Dog: Play Games (1996)
- Munetaka Higuchi With Dream Castle: Free World (1997)
- Pat Boone: In a Metal Mood: No More Mr. Nice Guy (1998)
- Various Artists: Humanary Stew: A tribute to Alice Cooper (1999), Not The Same Old Song And Dance: A Tribute to Aerosmith (1999), We Wish you a Metal Xmas and a Headbanging New Year (2008)
- Deep Purple: Live at the Royal Albert Hall (1999), Live at the Rotterdam Ahoy (2001), The Soundboard Series (2001)
- Eddie Ojeda: Axes 2 Axes (2005)
- Ian Gillan: Gillan's Inn (2006)
- Queensrÿche: Operation: Mindcrime II (2006), Mindcrime at the Moore (2007)
- Tenacious D: The Pick of Destiny (2006)
- Girlschool: Legacy (2008)
- David "Rock" Feinstein: Bitten By The Beast (2010)
- The Rods: Vengeance (2011)
Drugi mediji uredi
- The Black Sabbath Story (Dokumentarni film, vol. 2) (1992)
- Metal: A Headbangers Journey (Dokumentarni film) (2005)
- Heavy: The Story of Heavy Metal (Dokumentarni film) (2006)
- Tenacious D in the Pick of Destiny (Film) (2006)
- That Metal Show - Season 2, Episode 8: Heaven & Hell (2009)
Reference uredi
- ↑ „Ronnie James Dio, Rock Vocalist, Dies at 67”.
- ↑ „Ronny Dio's Early Years”. Pavadona.com. Pristupljeno 2011-12-08.
- ↑ Prato, Greg. „Elf”. Allmusic. Pristupljeno 2011-12-08.
- ↑ Van Pelt, Doug (1997). „What Dio Sez”. HM Magazine (65). ISSN 1066-6923. Arhivirano iz originala na datum 2000-12-12. Pristupljeno 2007-04-30.
- ↑ „Talk Today – Ronnie James Dio”. USA Today. 17. 6. 2002.. Pristupljeno 26. 6. 2013.
- ↑ „fortunecity.com”. Rivendell.fortunecity.com. Arhivirano iz originala na datum 2010-12-02. Pristupljeno 13. 11. 2010.
- ↑ „Ronnie James Dio interview”. Ronniejamesdiosite.com. Pristupljeno 13. 11. 2010.
- ↑ Wilson, Dave. Rock Formations: Categorical Answers to How Band Names Were Formed. San Jose, Calif.: Cidermill Books. 2004. ISBN 978-0-9748483-5-8. pp.
- ↑ „Tapio's Ronnie James Dio Pages: Ronnie Dio & The Prophets 7" Discography”. Dio.net. Pristupljeno 6. 2. 2013.
Literatura uredi
Pillsbury, Glenn (2013). "Dio's Lost Decade: Recovering the 1960s Career of Ronnie James Dio". Retrieved from http://www.peteofthestreet.net/dioslostdecade
Spoljašnje veze uredi
- Službeni veb-sajt
- Ronnie James Dio at Billboard.com
- Memorial benefit event
- MTV
- Early career
- Interview mit Dio auf HardHarderHeavy.de Arhivirano 2013-06-14 na Wayback Machine-u