Richard Franklin Lennox Thomas Pryor III (Peoria, Illinois, 1. prosinca 1940. - Encino, Kalifornija, 10. prosinca 2005.) bio je američki komičar, glumac i pisac, prema anketi američke TV-kuće Comedy Central iz 2004. godine najveći stand-up komičar svih vremena.

Richard Pryor
Richard Pryor godine 1986.
Richard Pryor godine 1986.
Rođen/a (1940-12-01)1. 12. 1940.
Peoria, Illinois, SAD
Umro/a 10. 12. 2005. (dob: 65)
Encino, SAD
Medium Stand-up komičar, film, televizija
Državljanstvo američko
Godine aktivnosti 1963–1999
Žanrovi satira, opservaciona komedija, crna komedija, improvizirana komedija, karakterna komedija
Tema/e rasizam, rasni odnosi, Američka politika, Afroamerička kultura, ljudska seksualnost, samovrijeđanje, svakodnevni život, rekreativna upotreba druga
Uticaji od Jack Benny, Lenny Bruce,[1] Bill Cosby, Dick Gregory, Redd Foxx, Paul Mooney
Uticao/la na George Carlin,[2] Dave Chappelle,[3] Chris Rock,[4] Eddie Murphy,[4] Whoopi Goldberg,[5] Bill Hicks,[6] Robin Williams,[5] George Lopez,[7] Lewis Black,[8] Colin Quinn,[9] Bernie Mac,[4] Louis C.K.,[10] Patton Oswalt,[11] Artie Lange,[12]Jim Norton [13]
Suprug/a/zi/ge Patricia Price
(1960–1961)
Shelley R. Bonus
(1968–1969)
Deborah McGuire
(1977–1978)
Jennifer Lee
(1981–1982)
Flynn Belaine
(1986–1987)
Flynn Belaine
(1990–1991)
Jennifer Lee
(2001–2005)
Znamenita djela i uloge That Nigger's Crazy
Bicentennial Nigger
sam sebe u Richard Pryor: Live in Concert i Richard Pryor: Live on the Sunset Strip
Zeke Brown u Blue Collar
Harry Monroe u Stir Crazy
Gus Gorman u Superman III
Web-stranica RichardPryor.com
Nagrade Emmy
Najbolji scenario varijete ili muzičke ili emsiije
1974 Lily
Nagrade Grammy
Najbolji humoristički album
1975 That Nigger's Crazy
1976 ...Is It Something I Said?
1977 Bicentennial Nigger
1982 Rev. Du Rite
1983 Live on the Sunset Strip
Američke nagrade za komediju
Nagrada za životno djelo 1993

Biografija

uredi

Richard Pryor se rodio u gradu Peoria, oko 300 km od Chicaga. Majka mu je bila prostitutka, otac svodnik, a mjesto rođenja bakin bordel. Prema vlastitom priznanju, kao dječaka napastvovali su ga susjed i svećenik [14]. Kako ga je majka rano napustila, odgojila ga je baka.

Izbačen iz škole u 14. godini, počeo je raditi razne povremene poslove. Svirao je bubnjeve po noćnim klubovima.

I nakon što je postao poznat i popularan, nikad se nije libio koristiti vulgarizme i otvoreno progovarati o raznim kontroverznim temama, najčešće rasizmu. Karijera mu je trajala od 1964. do 1997. godine, gdje je glumio u brojnim filmovima i na televiziji, u oko 45 uloga. Bio je uzor nizu danas više ili manje uspješnih komičara. Također je poznat po suradnji sa Geneom Wilderom.

Pryor se ženio sedam puta s pet različitih žena, s kojima ima šestero djece. Bio je veliki ovisnik o drogama i alkoholu, a 1991. objavio je da boluje od multiple skleroze. Bolest je tako brzo napredovala da je dospio u invalidska kolica.

Umro je od srčanog zastoja u 65. godini u svom domu u Los Angelesu.

Reference

uredi
  1. The 50 Most Influential Comedy Albums
  2. "George Carlin". Inside the Actors Studio. Sezona 1. Epizoda 4. 31. 10. 2004. Bravo. {{cite episode}}: Check date values in: |airdate= (help); Unknown parameter |episodelink= ignored (|episode-link= suggested) (help); Unknown parameter |serieslink= ignored (|series-link= suggested) (help)
  3. "Dave Chappelle". Inside the Actors Studio. Sezona 12. Epizoda 10. 12. 02. 2006. Bravo. {{cite episode}}: Check date values in: |airdate= (help); Unknown parameter |episodelink= ignored (|episode-link= suggested) (help); Unknown parameter |serieslink= ignored (|series-link= suggested) (help)
  4. 4,0 4,1 4,2 „Chris Rock: Pryor Was The Real King Of Comedy - Movie News Story | MTV Movie News”. Arhivirano iz originala na datum 2009-08-27. Pristupljeno 2009-01-16. 
  5. 5,0 5,1 Richard Pryor: I Ain't Dead Yet, #*%$@!!, 2003, Comedy Central
  6. „Fade to Black - Interviews - Bill Hicks”. Arhivirano iz originala na datum 2008-05-13. Pristupljeno 2009-01-16. 
  7. MySpace.com - George Lopez - San Fernando, CALIFORNIA - www.myspace.com/georgelopez
  8. „Lewis Black | The A.V. Club”. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-31. Pristupljeno 2009-01-16. 
  9. Colin Quinn
  10. „Interview with Louis C.K.”. One Night Stand. HBO. 2005. Pristupljeno 06. 12. 2007. 
  11. „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2007-10-13. Pristupljeno 2007-10-13. 
  12. Kirschling, Gregory (07. 11. 2008.). „Artie Lange: 'F--- It, I'll Write a Book'”. EW.com. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-12. Pristupljeno 11. 11. 2008. 
  13. http://en.wikipedia.org/wiki/Jim_Norton_(comedian)
  14. „Richard Pryor website”. Arhivirano iz originala na datum 2010-05-23. Pristupljeno 2009-01-16. 

Vanjske poveznice

uredi