Radomir Cvetić
Radomir Cvetić (1905-1945) je bio četnički oficir koji je za vreme drugog svetskog rata komandovao Javorskim korpusom JVUO. Pre rata je služio u kraljevskoj jugoslovenskoj vojsci gde je dobio čin majora. U četnicima je napredovao do čina potpukovnika. Njegovo ime se vezuje za počinjenje brojnih ratnih zločina. Poginuo je za vreme bitke na Zelengori u proleće 1945. ili je, prema nekim navodima, nedugo posle nje zarobljen i likvidiran od pripadnika OZNA-e.
15. novembar 1943. godine britanski kapetan Vejd, koji je bio sa četnicima u oblasti južnog Kopaonika, izveštava da je nekoliko četnika iz Cvetićevog odreda prebeglo partizanima blizu Raške. Za odmazdu Cvetić pali njihove kuće. Istog dana kapetan Mor, sa severnog Kopaonika, izveštava da je 60 četnika iz Cvetićevog odreda pokušalo da pređe partizanima u oblasti Toplice. Cvetić ih je opkolio kod Raške, ubio četrdesetoricu i zarobio dvadesetoricu, koje je mučio da bi otkrili imena seljaka koji su im pomogli. Vejd tvrdi da je Cvetić preko Nedićevih žandarma tražio od Nemaca da naoružaju po trideset civila u svakom selu za borbu protiv partizana.[1]
Drugi izveštaj iz 1944. godine prenosi da je Cvetić klao zarobljene partizane bez suda:
Po iskazu zarobljenika ovde je bila druga proleterska divizija iz korpusa Peke Dapčevića, koji ima tri divizije. Ovu diviziju sačinjavali: druga Dalmatinska i druga proleterska sa po 800 ljudi i Šumadijska brigada sa 400. Ukupno 2.000. Imaju dosta bacača i automata, ali malo municije. U Negbini pridružilo im se 8 Engleza od Keserovića sa puk. Sajcom i radio stanicom. Poslednji delovi su im u Negbini, a glavnina u Kleki. Mnogo ranjenih pomrlo im u putu. Mi smo zarobili 16 i zaklali bez prekog suda.[2]
– Depeša br. 1011 od Bi-Bi (major Radomir Cvetić, komandant Javorskog korpusa). Br. 47 od 21-I-1944.
U nekoliko izvještaja njemačkih okupacionih organa s kraja 1943. i iz prve polovine 1944. godine, konstatuje se lojalno držanje jedinice pod Cvetićevom komandom u borbi protiv snaga NOVJ:
Delovi četničke brigade Cvetić navodno prebegli partizanima. Ostatak pod komandom Cvetića i dalje nemilosrdno protiv komunista. U Brvenici (8 s. od Raške) od strane D.M. ljudstva spaljeno 7 kuća četnika koji su prešli partizanima. Saradnja četnika sa nemačkim trupama od stanovništva pozdravljena i podržana.[3]
– Obavještajni večerni izvještaj 2. oklopne armije (18. novembar 1943. godine)
- [...] Cvetićevi četnici osiguravaju lijevi bok grupe Jug i izviđaju u pravcu Golije od Drinića ka sjeveru. Zadatak Rakovićeve grupe nepromijenjen.[4]
– Njemački izvještaj od 3. aprila 1944. godine
Saradnja sa četničkom grupom Cvetić je veoma dobra.[5]
– Zapisi o obilasku Vojnog zapovjednika Jugoistoka operacije Kammerjäger (18-20. april 1944.)
Izvori uredi
- ↑ https://www.znaci.org/00001/11_48.htm
- ↑ KNjIGA PRIMLjENIH DEPEŠA ŠTABA DRAŽE MIHAILOVIĆA
- ↑ National Archive Washington, T313, Roll 485, frame 000124.
- ↑ NARA, T501, Roll 256, frame no. 000408.
- ↑ Nacionalni arhiv Vašington, T-501, rolna 255, frejmovi 000807-809. Zapisi o obilasku Vojnog zapovjednika Jugoistoka operacije Kammerjäger radi obezbjeđenja jugozapadne granice u oblasti Kraljevo-Raška-Novi Pazar-Čačak-Ivanjica (21. april 1944.).