Publije Valerije Katon

Publije Valerije Katon (lat. Publius Valerius Cato, rođen u Cisalpijskoj Galiji oko 90. godine st. e.) bio je rimski gramatičar i pesnik, pripadnik i čelnik književnog kruga neoterika.

Gotovo sve što znamo danas o Valeriju Katonu potiče od Svetonija (Gram. 11), a ništa nam se nije sačuvalo ni od njegovih književnih dela. Među njima su, osim filološko-gramatičarskih spisa (na primer, o Luciliju) i jednog spisa u kome se žalio na gubitak predačke imovine koju mu je konfiskovao Sula, bile i dve pesme, koje su ga naročito proslavile. Lidija (Lydia, koja nije istovetna sa istoimenom pesmom sačuvanom u Vergilijevom dodatku) bila je verovatno ljubavna pesma. Druga pesma zvala se Dijana (Diana) ili Diktina (Dictynna): to je bila narativna pesma s mitološkom temom o nimfi Britomartidi (Βριτόμαρτις), pratilji boginje Artemide (rimske Dijane). Prema mitu, nimfa se, bežeći od ljubavnih nasrtaja kritskog kralja Minosa, bacila u more, ali je pala u ribarsku mrežu (δίκτυον) i dobila nadimak Diktina (Δίκτυννα).

Valerije Katon bio je veliki pokrovitelj pesnika, pa su mu izraze zahvalnosti i divljenja upućivali Helvije Cina, Ticida i Furije Bibakul, možda se pominje u fragmentu iz Kornelija Gala (stih 9) i verovatno je on Katon kome Katul u pesmi 56 priča neku "smešnu i šaljivu zgodu". Doživeo je duboku starost živeći u siromaštvu, ali tačna godina njegove smrti nije poznata.