Predsjednički izbori u Sjedinjenim Američkim Državama 2016.

(Preusmjereno sa stranice Predsjednički izbori u SAD 2016.)

Predsednički izbori u SAD 2016., zakazani za utorak, 8. novembra 2016. godine, biće 58. četvorogodišnji američki predsednički izbori. Birači će birati novog predsednika i potpredsednika kroz Izborni kolegijum. 22. amandman u Ustavu SAD sprečava aktuelnog predsednika Baraka Obamu da se kandiduje za treći mandat.

Serija predsedinčkih primarnih izbora će se održati od 1. februara do juna 2016. godine u svim saveznim državama, Distriktu Kolumbiji i američkim teritorijama. Ovaj proces predlaganja je takođe indirektni izbor, gde birači glasaju za delegate za imenovanje kandidata iz neke političke partije na konvencijama, koji biraju predsedničkog kandidata svoje stranke.

Pozadina

uredi

Član 2 Ustava SAD predviđa da lica koja budu izabrana i služila kao američki predsednik, moraju biti rođeni građani Sjedinjenih Država, imati najmanje 35 godina i biti stanovnik Sjedinjenih Država najmanje 14 godina. Kandidati za predsednika obično traže imenovanje jedne od političkih partija u Sjedinjenim Državama, koje budu osmislile svoj načina (kroz primarne izbore) da izaberu najboljeg kandidata svoje partije. Primarnii izbori su uglavnom indirektni, u kojima birači biraju delegate koji obećavaju da će podržati određenog kandidata. Opšti izbori u novembru su direktni izbori, gde se glasa za članove Izbornog kolegijuma, koji za uzvrat direktno biraju predsednika i potpredsednika.

Aktuelni predsednik Barak Obama, demokrata i bivši senator iz Ilinoisa, nema pravo da traži reizbor na treći mandat zbog ograničenja u 22. amandmanu; njegov mandat ističe 20. januara 2017. godine. Na izborima 2008. godine, Obama je izabran za predsednika pobedivši republikanskog kandidata Džona Mekejna, senatora iz Arizone.[1][2] Na izborima 2016. godine biraće se, ukoliko predsednik Obama i potpredsednik Džo Bajden odsluže do kraja mandata, 45. predsednik i 48. potpredsednik Sjedinjenih Država.

Srednjoročki izbori 2010. godine

uredi

U izborima održanim 2010. godine, Demokratska stranka pretrpela je značajne gubitke u Kongresu: Republikanci dobijaju 63 mesta u Predstavničkom domu i šest mandata u Senatu. Džon Boener postaje 53. predsednik Predstavničkog doma. Obama postaje prvi predsednik u poslednjih 16 godina koji gubi Predstavnički dom u prvoj polovini svog mandata.[3]

Predsednički izbori 2012. godine

uredi

Na predsedničkim izborima 2012. godine, aktuelni predsednik Barak Obama je pobedio bivšeg guvernera Masačusetsa Mita Romnija sa 332 glasa od 538, sa 61,7%.[4] U međuvremenu, republikanci su zadržali većinu u Predstavničkom domu uprkos manjim gubicima, dok su demokrate povećale svoju većinu u Senatu.[2]

Spekulacija o izborima 2016. godine, počela je odmah nakon izbora.[5] Istog dana, Politiko je izdao članak predviđajući Hilari Klinton i Džeba Buša kao potencijalne kandidate na predsedničkim izborima 2016, dok je Njujork Tajms predvideo Krisa Kristija i Kori Bukera kao potencijalne kandidate.[6][7]

Srednjoročni izbori 2014. godine

uredi

Na izborima održanim 2014. godine, na biralište je izašlo najmanje glasača u poslednjih 70 godina: samo 34,4% građana sa pravom glasa.[8] Kao rezultat izbora, republikanci zadržavaju kontrolu nad Predstavničkim domom i povećavaju većinu najveću od 1928. godine.[9] Republikanci takođe dobijaju većinu u Senatu i preuzimaju Kongres.[9] Što se tiče guvernera, republikanci dobijaju još dva guvernera i kontrolišu 31 namesništvo.[10]

Demokratska stranka

uredi

Bivša državna sekretarka Hilari Klinton, koja je služila u Senatu i bila 42. Prva dama Sjedinjenih Država, postala je prvi veliki demokrata koji je objavio kandidaturu za predsednika 12. aprila 2015. godine putem video poruke.[11] Iako nacionalne ankete iz 2015. ukazuju da je ona apsolutni favorit za demokratsku predsedničku nominaciju 2016. godine, ona se suočila sa Bernijem Sandersom, senatorom iz Vermonta.[12] Sanders postaje drugi kandidaat objavom kandidature za demokratsku nominaciju 30. aprila 2015. godine.[13] Ankete iz septembra 2015. ukazuju da se razlika između Klintonove i Sandersa smanjuje.[12][14][15] Bivši guverner Merilenda Martim O`Mali 30. maja 2015. postaje treći kandidat koji ulazi u trku.[16] Linkoln Ćajfi, bivši nezavisni guverner i republikanski senator iz Roud Ajlanda najavljuje svoju kandidaturu 3. juna 2015. godine.[17][18] Bivši guverner Virdžinije Džim Veb najavljuje svoju kandidaturu 2. jula 2015. godine.[19] Profesor prava na Harvardu, Lavrencije Lesig objavljuje svoju kandidaturu 6. septembra 2015. godine.[20] 20. oktobra, Džim Veb najavljuje povlačenje iz demokratske kampanje i razmatra nezavisnu kampanju.[21] Bivši senator iz Delavera i aktuelni potpredsednik Sjedinjenih Država, Džo Bajden 21. oktobra odlučuje da se neće kandidovati i time prekida višemesečna predviđanja njegove kandidature.[22][23] Linkoln Ćajfi povlači se 23. oktobra, navodeći da se nada "okončanju beskrajnih ratova i početku nove ere za SAD."[24] Lavrencije Lesig povukao se 2. novembra.[25] U veoma uskoj trci, Hilari Klinton pobeđuje na kokusima u Ajovi 1. februara 2016. godine za manje od jednog procenta; Martin O`Mali povukao se iz kampanje. Berni Sanders osvaja Nju Hempšir sa 60% glasova u odosu na Klintonovu sa 38%. U Nevadi, Hilari Klinton pobeđuje sa 53% u odnosu na Sandersa sa 48%.[26] Sekretarka Klinton pobeđuje na ključnim izborima u Južnoj Karolini 27. februara sa nešto više od 73% glasova.[27] 1. marta, jedanaest država glasalo je na "Super utorku"; Klintonova je odnela pobede u: Alabami, Arkanzasu, Džordžiji, Masačusetsu, Tenesiju, Teksasu i Virdžiniji, osvojivši 504 delegata, dok je Sanders pobedio u Koloradu, Minesoti, Oklahomi i Vermontu i osvoio je 340 delegata.

Kandidati

uredi
 
Democratic Party (United States)
Kandidat Demokratske stranke.
Hilari Klinton
 
67.
Američka državna sekretarka
(2009–2013)
Kampanja
[28][29][30]

Odustali kandidati

uredi

Republikanska stranka

uredi

Američki senator iz Teksasa Ted Kruz postao je prvi veliki kandidat republikanske stranke na predsedničkim izborima 2016. godine, objavivši svoju kandidaturu 23. marta 2015. godine.[36][37] Senator iz Kentakija Rand Pol postao je sledeći kandidat koji je kandidaturu objavio 7. aprila 2015. godine.[38] Senator sa Floride Marko Rubio objavljuje kandidaturu 13. aprila[39][40] a poslovna žena Karli Fjorina 4. maja 2015. godine.[41] Bivši guverner Arkanzasa i predsednički kandidat 2008. godine, Majk Hakabi kandiduje se sledeći dan.[42] Predsednički kandidat 2012. godine i bivši senator iz Pensilvanije Rik Santorum objavljuje svoju kandidaturu 27. maja 2015. godine.[43] 28. maja kandidaturu objavljuje bivši guverner Njujorka Džordž Pataki.[44] Lindzi Grejem, senator iz Južne Karoline, svoju predsedničku kampanju je pokrenuo 1. juna.[45] Bivši guverner Teksasa Rik Peri, koji je vodio na izborima 2012, saopštio je 4. juna da se ponovo kandiduje.[46] Bivši guverner Floride, Džeb Buš, pridružio se republikanskim predsedničkim kandidatima 15. juna.[47] Američki biznismen i TV voditelj rijalitija Donald Tramp kandidovao se 16. juna.[48] Bobi Džindal, odlazeći guverner Luizijane, objavio je svoju kandidaturu 24. juna.[49] Guverner Nju Džerzija Kris Kristi kandidovao se 30. juna.[50] Guverner Viskonsina Skot Volker objavljuje svoju kandidaturu 13. jula.[51] Guverner Ohaja Džon Kejsik ulazi u predsedničku trku 21. jula.[52] Bivši guverner Virdžinije Džim Gilmor bio je poslednji republikanski kandidat koji je ušao u predsedničku trku, što je učinio 30. jula 2015. godine.[53]

11. septembra 2015. godine, Rik Peri povukao se iz trke. Skot Volker povlači se 21. septembra, Bobi Džindal odlazi 17. novembra, Lindzi Grejem odustaje 21. decembra, Džordž Pataki povukao se 29. decembra a Majk Hakabi izlazi 1. februara. Rik Santorum i Rand Pol suspenduju svoje kampanje 3. februara 2016. godine.

Ted Kruz je 1. februara osvojio ajovski kokus, ostavivši za sobom Donalda Trampa na drugom a Marka Rubija na trećem mestu. Tramp je osvojio sve ostale izbore u februaru: Nju Hempšir, Južnu Karolinu i Nevadu. Kris Kristi i Karli Fjorina povukli su se 10. februara zato što nisu osvojili mnogo glasova na izborima u Ajovi i Nju Hempširu. Džim Gilmor se povukao 12. februara.[54] Džeb Buš se povlači 20. februara jer je dobio veoma malu podršku u Ajovi i Južnoj Karolini. 1. marta 11 država je glasalo na tzv. "Super utorku". Dok je senator Rubio ostvario svoju prvu pobedu u Minesoti i senator Kruz u Aljasci, Oklahomi i rodnom Teksasu; Donald Tramp izlazi kao pobednik u: Alabami, Arkanzasu, Džordžiji, Masačusetsu, Tenesiju, Vermontu i Virdžiniji, osvojivši 237 delegata te noći, postaje favorit za republikansku nominaciju. Ben Karson je suspendovao svoju kampanju 4. marta jer je loše prošao na "Super utorku".[55][56] 6. marta, Kruz osvaja Kanzas i Mejn a Tramp Luizijanu i Kentaki. Rubio osvaja Portoriko 6. marta. 8. marta, Tramp je osvojio Mičigen, Misisipi i Havaje, dok Kruz osvaja Ajdaho. Nakon poraza u svojoj rodnoj državi Florodi, Marko Rubio suspenduje svoju kampanju 15. marta.

Kandidati

uredi
 
Republican Party (United States)
Kandidat Republikanske stranke.
Donald Tramp
Direktor
Tramp organizacije
(1971–trenutno)
Kampanja
[57][58][59]

Odustali kandidati

uredi

Reference

uredi
  1. „United States House of Representatives floor summary for Jan 8, 2009”. Clerk.house.gov. Pristupljeno January 30, 2009. 
  2. 2,0 2,1 „Federal elections 2008”. Federal Election Commission. Pristupljeno May 11, 2015. 
  3. „MID-TERM ELECTIONS 2010: Democrats lose the House in Republican tsunami”. Daily Mail. 
  4. „President Map”. The New York Times. November 29, 2012. Pristupljeno May 11, 2015. 
  5. Amira, Dan (November 8, 2012). „Let the 2016 Campaign Season Begin!”. New York. Pristupljeno July 5, 2015. 
  6. Martin, Johnathon; Haberman, Maggie (November 8, 2012). „2016 election: Hillary Clinton vs. Jeb Bush?”. Politico. Pristupljeno July 5, 2015. 
  7. Barbaro, Micharl (November 8, 2012). „After Obama, Christie Wants a G.O.P. Hug”. The New York Times. Pristupljeno July 5, 2015. 
  8. „2014 midterm election turnout lowest in 70 years | PBS NewsHour” (en-US). PBS NewsHour. Pristupljeno December 5, 2015. 
  9. 9,0 9,1 „2014 Election Results”. Politico. December 17, 2014. Pristupljeno May 11, 2015. 
  10. „Nearly half of Americans will now live in states under total GOP control”. The Washington Post. Pristupljeno November 3, 2015. 
  11. Keith, Tamara; Montanar, Domenico (April 10, 2015). „Hillary Clinton Expected To Go Small With Big Announcement”. NPR. Pristupljeno April 12, 2015. 
  12. 12,0 12,1 „Second straight poll shows Bernie Sanders leading in New Hampshire”. Boston Globe. Pristupljeno August 26, 2015. 
  13. Merica, Dan (April 30, 2015). „Bernie Sanders is running for president”. CNN. Pristupljeno July 6, 2015. 
  14. „Bernie Sanders surpasses Hillary Clinton in New Hampshire polls”. The Huffington Post. August 25, 2015. Pristupljeno August 25, 2015. 
  15. „Huffpost Pollster”. The Huffington Post. October 1, 2015. Arhivirano iz originala na datum 2015-10-01. Pristupljeno October 1, 2015. 
  16. Jackson, David & Cooper, Allen (May 30, 2015). „Martin O'Malley jumps into presidential race”. USA Today. Pristupljeno May 30, 2015. 
  17. DelReal, Jose A. (June 3, 2015). „Lincoln Chafee announces long-shot presidential bid”. The Washington Post. Pristupljeno June 3, 2015. 
  18. „Rhode Island's Chafee enters 2016 Democratic contest”. Boston Herald. Associated Press. June 3, 2015. Pristupljeno June 3, 2015. 
  19. Catanese, David (July 2, 2015). „Jim Webb Announces For President”. U.S. News & World Report. Pristupljeno July 2, 2015. 
  20. Meyer, Theodoric (September 6, 2015). „Lessig: I'm running for president”. Slate. Pristupljeno September 7, 2015. 
  21. „Jim Webb to consider running as an independent”. POLITICO. Pristupljeno October 25, 2015. 
  22. „Biden says he's not running in 2016”. OnPolitics. Pristupljeno October 25, 2015. 
  23. „Joe Biden Not Running for President”. ABC News. October 21, 2015. Pristupljeno October 25, 2015. 
  24. Wagner, John; Weigel, David (October 23, 2015). „Lincoln Chafee ends Democratic bid for president”. The Washington Post. ISSN 0190-8286. Pristupljeno October 25, 2015. 
  25. 25,0 25,1 Strauss, Daniel (November 2, 2015). „Lessig drops out of presidential race”. Politico. Pristupljeno November 2, 2015. 
  26. „Nevada Caucus Results”. New York Times Online. Pristupljeno February 28, 2016. 
  27. „South Carolina Primary Results”. New York Times Online. Pristupljeno February 28, 2016. 
  28. Chozick, Amy. „Hillary Clinton Announces 2016 Presidential Bid”. The New York Times. Pristupljeno April 12, 2015. 
  29. Karni, Annie (April 12, 2015). „Hillary Clinton formally announces 2016 run”. Politico. Pristupljeno April 18, 2015. 
  30. „Hillary Rodham Clinton FEC filing”. FEC. April 13, 2015. Pristupljeno April 13, 2015. 
  31. Walsh, Michael (October 20, 2015) "Jim Webb drops out of Democratic primary race", Yahoo! Politics. Retrieved October 23, 2015.
  32. Merica, Dan; LoBianco, Tom (October 23, 2015) "Lincoln Chafee drops out of Democratic primary race", CNN.com. Retrieved October 23, 2015
  33. Yglesias, Matthew (February 1, 2016) "Iowa Results: Martin O'Malley drops out after third place finish", Vox.com. Retrieved February 1, 2016.
  34. „Bernie Sanders: I'm running”. April 29, 2015. 
  35. „Bernard Sanders FEC filing”. FEC. April 28, 2015. Pristupljeno May 2, 2015. 
  36. Martin, Nathan; Maggie Haberman (March 22, 2015). „Ted Cruz Hopes Early Campaign Entry Will Focus Voters' Attention”. The New York Times. Pristupljeno March 24, 2015. 
  37. „Ted Cruz Announces Presidential Bid”. NBC News. March 23, 2015. Pristupljeno March 23, 2015. 
  38. Camia, Catalina (April 7, 2015). „Rand Paul announces presidential run”. USA Today. Pristupljeno April 7, 2015. 
  39. Jaffe, Alexandra; Bash, Dana (April 13, 2015) "He's in: Marco Rubio announces presidential bid", CNN. Retrieved April 14, 2015.
  40. Leary, Alex (April 13, 2015). „Marco Rubio, Casting Himself as a Leader for a New Generation, is Running for President”. Tampa Bay Times. Pristupljeno April 14, 2015. 
  41. Katie, Glueck; Epstein, Reid (April 22, 2015). „Carly Fiorina to Launch Presidential Campaign on May 4”. The Wall Street Journal. Pristupljeno April 26, 2015. 
  42. Barabak, Mark Z. (April 17, 2015). „Mike Huckabee edges toward 2016 run; May 5 announcement planned”. Los Angeles Times. 
  43. „Announcement – Rick Santorum for President”. Ricksantorum.com. Pristupljeno June 5, 2015. 
  44. Fahrenthold, David A. (May 28, 2015). „George Pataki announces presidential campaign”. The Washington Post. Pristupljeno May 28, 2015. 
  45. Rappeport, Alan (June 1, 2015). „Lindsey Graham Announces Presidential Bid”. The New York Times. ISSN 0362-4331. Pristupljeno June 1, 2015. 
  46. Jervis, Rick; Camia, Catalina (June 4, 2015). „Rick Perry launches 2016 presidential campaign”. USA TODAY. Pristupljeno June 4, 2015. 
  47. „Jeb Bush set to launch 2016 presidential bid today; logo omits last name”. The Dallas Morning News. Pristupljeno June 15, 2015. 
  48. „Donald Trump Announces Presidential Campaign”. The Wall Street Journal. June 16, 2015. Pristupljeno June 16, 2015. 
  49. „Louisiana Gov. Bobby Jindal Becomes First Asian-Indian to Run for President”. Fox News Channel. Arhivirano iz originala na datum 2015-06-26. Pristupljeno June 25, 2015. 
  50. Moody, Chris; Killough, Ashley (June 30, 2015). „Chris Christie launches 2016 presidential bid”. CNN. Pristupljeno July 6, 2015. 
  51. Burlij, Terence; Lee, MJ; LoBianco, Tom (July 13, 2015). „Wisconsin Gov. Scott Walker officially enters 2016 presidential race”. CNN. Pristupljeno July 13, 2015. 
  52. Stolberg, Sheryl Gay (July 21, 2015). „John Kasich Enters Crowded 2016 Race Facing Job of Catch-Up”. The New York Times. Pristupljeno July 21, 2015. 
  53. Allen, Cooper (July 30, 2015). „Jim Gilmore formally joins GOP presidential race”. USA Today. Pristupljeno July 30, 2015. 
  54. 54,0 54,1 „Jim Gilmore Suspends His Presidential Campaign”. The Huffington Post. 2016-02-12. Pristupljeno 2016-02-12. 
  55. „Official Statement by Dr. Ben Carson”. www.bencarson.com. Arhivirano iz originala na datum 2016-03-03. Pristupljeno 2016-03-04. 
  56. „Ben Carson Suspends 2016 Campaign at CPAC”. NBC News. Pristupljeno 2016-03-04. 
  57. „Donald Trump is running for president”. Business Insider. June 16, 2015. Pristupljeno June 16, 2015. 
  58. „Donald Trump announces presidential bid”. The Washington Post. June 16, 2015. Pristupljeno June 16, 2015. 
  59. „Donald Trump FEC filing”. FEC.gov. June 22, 2015. Pristupljeno June 24, 2015. 
  60. Dana Bash and David Wright, CNN (January 25, 2016). „Rick Perry endorses Ted Cruz”. CNN. 
  61. „Rick Perry drops out of 2016 GOP presidential race”. Texas Tribune.org. Pristupljeno September 11, 2015. 
  62. Holland, Steve; Stephenson, Emily (September 21, 2015). „Republican Walker exits 2016 presidential race”. Reuters. Arhivirano iz originala na datum 2015-09-22. Pristupljeno September 22, 2015. 
  63. Struyk, Ryan (November 17, 2015). „Republican Bobby Jindal Drops Out of Presidential Race”. ABC News. Pristupljeno November 17, 2015. 
  64. Ashley Killough and David Wright, CNN (January 15, 2016). „Lindsey Graham endorses Jeb Bush”. CNN. 
  65. Graham, Lindsey. „A message from Lindsey Graham”. YouTube. Pristupljeno December 21, 2015. 
  66. South Carolina Sen. Lindsey Graham Ends Republican Presidential Bid, NBC News, December 21, 2015.
  67. Katie Glueck (March 17, 2016). „Lindsey Graham throws support to Ted Cruz”. Politico. 
  68. „James Pindell on Twitter: "Scoop: @GovernorPataki is calling his NH supporters this afternoon telling him he will drop his bid for president #fitn"”. Twitterm. 2015-12-29. Pristupljeno 2016-01-08. 
  69. „George Pataki Drops Out Of 2016 Presidential Race”. The Huffington Post. Pristupljeno December 29, 2015. 
  70. „George Pataki endorses Marco Rubio”. POLITICO. Pristupljeno 2016-01-26. 
  71. Trip, Gabriel (May 5, 2015). „Mike Huckabee Joins Republican Presidential Race”. New York Times. Pristupljeno May 5, 2015. 
  72. „Mike Huckabee FEC Filing”. FEC.gov. Pristupljeno 10 May 2015. 
  73. „Mike Huckabee suspends his 2016 campaign”. Politico.com. Pristupljeno February 1, 2016. 
  74. Ben Brody (February 3, 2016). „Rand Paul Suspends Presidential Campaign”. Bloomberg.com/politics. 
  75. „Kentucky Sen. Rand Paul quits 2016 GOP presidential race”. Associated Press. February 3, 2016. Arhivirano iz originala na datum 2016-02-03. Pristupljeno February 3, 2016. 
  76. „Rick Santorum ends long-shot GOP presidential bid”. USA Today. February 3, 2016. Pristupljeno February 3, 2016. 
  77. „Rick Santorum Suspends Presidential Campaign, Endorses Marco Rubio”. Huffington Post.com. February 3, 2016. Pristupljeno February 4, 2016. 
  78. Yahoo News (February 3, 2016). „Rick Santorum drops out of 2016 GOP race, endorses Rubio”. Yahoo! News. Pristupljeno February 3, 2016. 
  79. 79,0 79,1 Gibson, Ginger (2015-09-18). „Republicans Christie, Fiorina dropping White House bids”. Msn.com. Pristupljeno 2016-02-11. 
  80. Carly Fiorina drops out of GOP presidential race
  81. https://twitter.com/CRNC/status/707592149798412288
  82. „Chris Christie to suspend presidential campaign”. Washington Times. 2014-10-10. Pristupljeno 2016-02-11. 
  83. „Chris Christie suspends presidential campaign after New Hampshire result”. The Guardian. February 10, 2016. Pristupljeno February 10, 2016. 
  84. Haberman, Maggie. „Chris Christie Endorses Donald Trump”. 
  85. „Jeb Bush Suspends 2016 Presidential Campaign”. NBC News. February 20, 2016. Pristupljeno February 20, 2016. 
  86. „Jeb Bush drops out of the Republican race for president”. Associated Press. February 20, 2016. Arhivirano iz originala na datum 2016-02-21. Pristupljeno February 20, 2016. 
  87. „Ted Cruz endorsed by Jeb Bush and Club For Growth”. USA TODAY. Pristupljeno 2016-03-23. 
  88. „CPAC on Twitter: "Dr. @RealBenCarson announces he is withdrawing from the presidential race amidst protests from the crowd #CPAC"”. Twitter. 2010-03-05. Pristupljeno 2016-03-06. 
  89. „Ben Carson drops out of presidential race: 'I'm leaving the campaign trail'”. The Guardian. March 2, 2016. Pristupljeno March 2, 2016. 
  90. „Ben Carson to Endorse Donald Trump”. CNN. 2014-03-10. Pristupljeno 2016-03-10. 
  91. Peters, Jeremy W.; Barbaro, Michael (16 March 2016). „Marco Rubio Suspends His Presidential Campaign”. The New York Times. Pristupljeno 16 March 2016.