Vlahovići (Ljubinje)
Vlahovići su naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Ljubinje koja pripada entitetu Republika Srpska. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 169 stanovnika.[1]
| Vlahovići | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet | Republika Srpska |
| Opština/Općina | Ljubinje |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo ((1991)) | 169 |
| Geografija | |
| Koordinate | 43°01′42″N 18°07′20″E / 43.0283°N 18.1222°E |
  Vlahovići Vlahovići (Bosne i Hercegovine) | |
Koordinate: 43° 01′ 42" SGŠ, 18° 07′ 20" IGD
Geografija uredi
Naselje Vlahovići je udaljeno od sjedišta opštine Ljubinje oko petnaest (15) km vazdušne linije u pravcu sjeveroistoka. Visoravan na kojoj je smješteno selo okružena je sa južne strane planinom Radimljom (1175 m), sa istočne strane Sitnicom (1419 m) i sa sjeverozapadne strane Drčenicom (954 m).
Istorija uredi
Iznad sela Vlahovići evidentirana je Velika gradina (bronzano ili gvozdeno doba), iz ilirskog vremena. Gradina je promjera između 20 i 25 m i ostacima suvozidnog bedema visokog oko 1,2 m oko platoa. Na hrbatu brda evidentirana je i ovalna Mala gradina od suvozida. Na istočnoj ivici zaštićena je velikim graničnim tumulom, koji se sastoji od jedne veće i nekoliko manjih kamenih gomila iz istog doba, ali bez tragova kulturnog sloja. Tumulus je evidentiran pod nazivom Debeljeva (Velika) gradina.
Sadašnja crkva u Vlahovićima podignuta je 1864. godine na temeljima stare crkve. O datumu izgradnje crkve svjedoči i natpis uklesan na kamenom nadvratniku postavljenom na kapiji u ogradnom zidu crkvenog dvorišta. Današnja crkva u selu Vlahovići je posvećena sv. knezu Lazaru. Izvorna crkva u Vlahovićima je vjerovatno bila posvećena drugom svetitelju sa istim imenom ili hrišćanskom prazniku Vaskrsenja Lazarevog – Lazareva subota s obzirom da se kult sv. kneza Lazara počeo širiti znatno kasnije.
Katun Vlahovića spominje se 1368. godine, a na njegovom čelu kao starješine, katunari, u strogoj direktnoj izvornoj potvrdi duže vrijeme bili su Ostoja Vlahović (1368, 1379, 1391), Vučihna i Stjepko Vlahović (1420,1423). Boravište katuna Vučihne Vlahovića evidentirano je u današnjem selu Vlahovići. Na kamenoj ploči na ulazu u krug crkve nalazi se natpis na bosanskoj ćirilici: A se leži Vukac Vuč(i)hnić. Vidi se zlamenije, čtio[če]! [Pomeni)] te, a vas b(o)g blagoslo[vio]! [A se pisa (smče)] Pribisav. Vukac Vučihnić na kojeg se odnosi natpis, sin je Vučihne Vučinića.
Navedenu pretpostavku potvrdio je Esad Kurtović arhivskom građom na osnovu koje je za datum nastanka natpisa kao donju granicu stavio 1435. godinu, tj. vrijeme kada se posljednji put spominje Vukac Vučihnić. Poznatijem slijedu Vlaha Vlahovića, koji su bili prevoznici robe između Dubrovnika i zaleđa, pripada druga polovina XV vijeka. Katun Vlahovića pripadao je kao seniorima, porodici vojvode Radoslava Pavlovića. Djelatnost Vlađa Bijelića pripada 60-tim godinama XV vijeka. On se spominje 1466, septembra 1468 i u sumarnom popisu Bosne iz 1468/69. godine. Uzima se da je umro 1474. godine kada ga je naslijedio njegov sin Vukosav Vlađević.
U pod stare i danas aktivne vlahovićke Crkve sv. Lazara, ugrađene su dvije velike kamene ploče sa natpisom na bosanskoj ćirilici. Ploče stoje na grobovima koji potiču iz vremena neposredno nakon dizanja ove do sada mnogo puta popravljane i renovirane bogomolje. Ploča bliža oltaru ima natpis koji u transkripciji glasi: A se leži knez Vlađ Bijelić u svojoj crkvi u Svetom Lazaru. Človječe, tako da nijesi proklet, ne tikaj u me. Iz navedenog teksta proizilazi da je pokojnik bio ktitor Crkve sv. Lazara. Iako nema direktnih dokaza kada je ovaj vlaški prvak iz katuna Vlahovića sagradio spomenutu bogomolju, to se moglo desiti neposredno prije uspostavljanja osmanske vlasti u Bosni i Hercegovini, vjerovatno s proljeća 1465. godine.
Druga ploča je takođe sa natpisom na bosanskoj ćirilici: A se leži Vukosav Vlađević s mom drugovah družinom i sagiboh na r[a]zmirnoj Krajine ko[n] moga gospodina, i donesoše me družina na svoju plemenitu baš[t]i[nu], i da je proklet tko će u me taknuti. Smrt navedenog Vukosava Vlađevića vezuje se sa događajima iz 1481. godine, neposredno pred pad Hercegovine u osmanlijske ruke.
Pravoslavna crkva sv. kneza Lazara (grobna crkva kneza Vlađa Bijelića) i uz nju postojeća nekropola sa stećcima su nacionalni spomenik. [2]
Stanovništvo uredi
| Nacionalnost | 1991. |
| Srbi | 130 |
| Muslimani | 39 |
| Hrvati | 0 |
| Jugosloveni | 0 |
| ostali | 0 |
| Ukupno | 169 |
Privreda uredi
|
Literatura uredi
- Esad Kurtović, Sarajevo: Godišnjak BZK Preporod, 2005. Sitni prilog o Vlasima Vlahovićima
- Đuro Tošić, Banja Luka: Radovi 5, Filozofski fakultet Univerziteta u Banjoj Luci, 2002 -Donjovlaški rodovi Vlahović i Mirilović u Istočnoj Hercegovini
Reference uredi
- ↑ Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.. Sarajevo: Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine.
- ↑ „Crkva i nekropola stećaka u Ljubinju”. Arhivirano iz originala na datum 2014-10-30. Pristupljeno 2016-04-26.
