Visoko obrazovanje u Sjedinjenim Američkim Državama
Visoko obrazovanje u Sjedinjenim Američkim Državama je neobvezna najviša razina u formalnom obrazovanju koja slijedi po završetku srednjoškolskog obrazovanja. Institucije koje pružaju visoko obrazovanje u Sjedinjenim Američkim Državama međusobno se značajno razlikuju i uključuju javne, privatne i vjerske institucije, profitne i neprofitne institucije, dvogodišnje, četverogodišnje i institucije koje nude postdiplomsko obrazovanje. U 21. stoljeću uloga novih tehnologija znatno je povećala ulogu udaljenog učenja putem interneta u visokom obrazovanju. Značajna sredstva koja se odvajaju za istraživanja učinila su da mnogi američki univerziteti zauzmu najviše pozicije na međunarodnim rangiranjima i učinila ih vrlo popularnima među stranim studentima.
Statistike uredi
Prema statistikama iz 2014. godine u Sjedinjenim Državama djeluje 2,870 četverogodišnjih univerziteta i 1,729 dvogodišnjih institucija za visoko obrazovanje. Te institucije pohađa ukupno oko 21 milion studenata što čini približno 5,7% ukupne populacije.[1] Od toga broja 13 miliona čine redovni studenti što je za 81,000 manje nego 2010.[1]
Prema podacima iz 2009, 21.3% ukupne populacije starije od 18 godina je pohađalo visokoškolske institucije ali ne posjeduje diplomu o završetku cjelovitog dvogodišnjeg ili četverogodišnjeg programa, 7.5% je posjedovalo diplomu o završenom obrazovanju na dvogodišnjem programu, 17.6% je imalo završene preddiplomske studije, a 10.3% je imalo završene diplomske ili postdiplomske studije, dok je historijska rodna razlika gotovo prevaziđena.[2] Najviše udjele visokoobrazovane populacije imaju savezne države u Novoj Engleskoj i u Koloradu dok središnje države američkog Juga imaju najniži udio.[2]
U longitudinalnom istraživanju Američkog ministarstva obrazovanja provedenom među 15,000 učenika srednjih škola u 2002. i 2012. u njihovoj 27 godini pokazalo je da je 87% njih imalo određeno iskustvo sa visokim obrazovanjem ali je samo 34% došlo do završetka preddiplomskih studija, 79% ih je imalo dug prema visokoškolskoj instituciji, a kod 55% taj je dug iznosio više od 10,000 dolara. Učenici koji su odustali od visokog obrazovanja bili su u tri puta većem riziku od nezaposlenosti od onih sa završenim univerzitetom. 79% ih je zarađivalo manje od 40,000 dolara godišnje.[3][4]
Tipovi fakulteta i univerziteta uredi
Institucije koje pružaju visoko obrazovanje u Sjedinjenim Državama međusobno se značajno razlikuju u ciljevima, organizaciji i kvaliteti obrazovanja koje pružaju. Dio institucija fokus stavlja na stjecanje praktičnih vještina, dio na inženjerstvo, dio na poduzetništvo, a dio na slobodne vještine. U američkom kontekstu riječ koledž uobičajena je u tri konteksta; 1) kao koledž (lokalne) zajednice (engleski: community college), 2) koledž slobodnih vještina (engleski: liberal arts college), 3) koledž u okviru određenog univerziteta. Većina koledža slobodnih vještina upisuje studente oba spola, iako postoje i isključivo muški ili ženski koledži. Posebnu grupu čine i tradicionalno crni koledži i univerziteti (engleski: Historically black colleges and universities) koji su osnivani prije 1964. i u periodu prije te godine bili su otvoreni za afro-američke studente.
Američki univerziteti su razvili neovisne agencije za akreditaciju koje procjenjuju njihov rad. Agencije za akreditaciju procjenjuju rad univerziteta na osnovu kriterija kao što su kvaliteta akademskog rata, opremljenost biblioteka, broj i citiranost objavljenih radova predavača i profesora i njihova razina obrazovanja... Uz akreditirane postoje i neakreditirane institucije kojima je rad dozvoljen ali se njihove diplome smatraju vrlo niske kvalitete i limitirane upotrebljivosti. Uz priznate, postoje i nepriznate agencije za akreditaciju.
Community fakulteti uredi
Koledži (lokalnih) zajednica (engleski: community colleges) su najčešće dvogodišnje institucije koje u pravilu primaju sve kandidate koji ispunjavaju minimalne uslove za upis. Ova vrsta koledža u pravilu ima niže školarine od četverogodišnjih institucija. Mnogi studenti se po završetku ove vrste koledža odlučuju na dodatne dvije godine obrazovanja na četverogodišnjim univerzitetima. U usporedbi sa univerzitetima, community koledže u pravilu pohađa manji broj studenata.
Fakulteti slobodnih vještina uredi
Koledži slobodnih vještina (engleski: liberal arts colleges) su četverogodišnje institucije koje fokus stavljaju na obrazovanje u slobodnim vještinama. Studenti koledža slobodnih vještina često za vrijeme studija žive na kampusima i na njima su grupe za predavanja u pravilu manja nego na univerzitetima i najčešće se fokus stavlja na razvijanje interakcije između studenata i predavača.
Univerziteti uredi
Univerziteti su institucije visokog obrazovanja fokusirane na istraživački rad koje pružaju preddiplomsko, diplomsko i postdiplomsko obrazovanje. Iz historijskih razloga neki univerziteti su u svojim nazivima zadržali riječ koledž. Carnegie klasifikacija institucija za visoko obrazovanje pravi razliku među institucijama na osnovu toga dodjeljuju li te institucije diplomske (master) diplome koje smatra neophodnim, ali ne i dovoljnim faktorom koji određenu instituciju visokog obrazovanja čini univerzitetom. Neki od univerziteta u svom sastavu imaju i profesionalne škole kao što su škole novinarstva, poslovne škole, medicinske škole ili veterinarske škole. Neki od univerziteta za svoje sastavne dijelove koriste naziv koledž.
Američki univerzitetski sistem je visoko decentraliziran. Javni univerziteti su pod nadležnošću saveznih država ili teritorija i često su dio šireg sustava univerziteta u toj državi/teritoriju. Uz izuzetak vojnih škola, federalna vlada ne regulira izravno rad univerziteta, iako ima pravo dodjeljivati im povremene donacije iz proračuna u kom su slučaju institucije dužne usvojiti i implementirati program kontrole narkotika u skladu sa federalnim regulacijama.
Svaka od saveznih država podržava bar jedan državni univerzitet, a mnoge podržavaju i znatno veći broj. Primjer može biti Kalifornija koja podržava tri odvojena javna sustava visokog obrzovanja; 23 kampusa u sastavu California State University, 10 kampusa u sastavu University of California i čak 112 dvogodišnjih institucija. Javne univerzitete u većini slučajeva pohađa znatno veći broj studenata nego privatne te zbog toga razloga pojedine kolegije na preddiplomskim studijima u jednoj godini pohađa i nekoliko stotina studentata. Na pojedinim institucijama diplomski studenti predaju kolegije studentima na preddiplomskim studijima. Plemenski koledži koji djeluju u pojedinim indijanskim rezervatima su također javne institucije.
Uz javne, u SAD-u postoji i velik broj privatnih univerziteta. Neki od njih su sekularni, dok su drugi vjerski univerziteti. Vjerski univerziteti mogu se podijeliti na ne-konfesionalne i na konfesionalne koji su povezani sa određenim vjerskim zajednicama kao što je npr. Rimokatolička crkva. Uz vjerske univerzitete koji pružaju različite obrazovne programe postoje i sjemeništa u kojima se obrazuje kler. Kao i u slučaju javnih, većina privatnih univerziteta djeluje na neprofitnoj osnovi iako postoje institucije koje se deklariraju kao obrazovne institucije kojima je primarni cilj ostvarenje profita.
Školarine uredi
Najveći dio visoko-obrazovnih institucija u SAD-u naplaćuje školarine studentima koji pohađaju njihove obrazovne programe. Javni univerziteti u pravilu naplaćuju niže školarine studentima u saveznoj državi u kojoj je lociran univerzitet od onih koje naplaćuju studentima iz drugih saveznih država i inozemstva. 2002. godine prosječna školarina za studente koji studiraju unutar vlastite savezne države iznosila je $4,081, dok su strani studenti i studenti koji studiraju van vlastite savezne države u prosjeku plaćali školarine od $18,273. Unutar sustava postoje i dvije iznimke u slučaju kojih studenti ne plaćaju školarine za pohađanje univerziteta. Prva je u slučaju 5 federalnih vojnih akademija koje studenti pohađaju besplatno u zamjenu za službu u vojsci, a druga je mala grupa univerziteta (poznatih i kao radni koledži) kojima je temeljna misija da pružaju besplatno obrazovanje i to su između ostalih Cooper Union, Berea koledž, Olin koledž i Webb institut. Javni univerziteti u pravilu naplaćuju niže školarine zbog proračunskih dotacija koje im uplaćuju vlade saveznih država. U plaćanju školarina studenti koriste školarine, grantove i studentske kredite znatno učestalije nego što školarinu plaćaju u kešu.
Dio institucija ima tzv. need-blind admission politiku pri kojoj pri izboru budućih studenata ne razmatra njihov imovinski status. Unutar njih postoji i grupa koja svim primljenim studentima koji ne mogu pokriti troškove a ispunjavaju uvjete dodjeljuje pune stipendije. Trenutno samo šest institucija primjenjuje need-blind admission pravilo uz puno pokrivanje troškova kada su u pitanju strani studenti i to su Univerzitet Yale, Amherst koledž, Dartmouth College, Univerzitet Harvard, Massachusetts Institute of Technology i Univerzitet Princeton.
Povijest uredi
Kolonijalni period uredi
Većinu prvih koledža u kolonijalnom periodu prije neovisnosti osnivale su vjerske zajednice za potrebe obrazovanja klera. Univerzitet Harvard osnovan je od strane kolonijalne zakonodavne vlasti 1636. godine. Univerzitet se u početnim godinama fokusirao na obrazovanje klera zbog čega je uživao podršku puritanske kolonijalne vlasti čiji su članovi obrazovani na Oxfordu i Cambridgeu u Ujedinjenom Kraljevstvu. William&Mary koledž osnovala je vlada Virdžinije 1693. godine. James Blair, vodeći čovjek Crkva Engleske u kolonijama, vodio je koledž 50 godina. Univerzitet Yale je osnovan 1701. godine, a 1716. je preseljen u New Haven, Connecticut. Konzervativni puritanci zbog nezadovoljstva liberalnijim teološkim obrazovanje na Univerzitetu Harvard željeli su osnovati vlastitu konzervativniju školu. 1747. prezbiterijanci su osnovali današnji Univerzitet Princeton.
XIX vijek uredi
Mnoge protestantske vjerske zajednice kao i katolici otvorili su brojne male koledže u toku XIX vijeka. Posebno katolici, otvarali su brojne ženske koledže na prijelazu u dvadeseti vijek.
Povezano uredi
Reference uredi
- ↑ 1,0 1,1 NCES (2014). „Fast Facts Enrollment”. U.S. Department of Education. Pristupljeno 21 May 2014.
- ↑ 2,0 2,1 Camille L. Ryan and Julie Siebens (February 2012). „Educational Attainment in the United States 2009: Population Characteristics”. report. United States Census Bureau.
- ↑ „Education Longitudinal Study of 2002 (ELS:2002): A First Look at 2002 High School Sophomores 10 Years Later First Look”. NCES 2014-363. U.S. DEPARTMENT OF EDUCATION. January 2014. Pristupljeno 23 May 2014.
- ↑ Jordan Weissmann, Atlantic Monthly, January 14, 2014, Highly Educated, Highly Indebted: The Lives of Today's 27-Year-Olds, In Charts: A new study by the Department of Education offers up a statistical picture of young-adult life in the wake of the Great Recession, Accessed Jan. 26, 2014