Vikentije Popović-Hadžilavić

Vikentije (Popović-Hadžilavić, Janjevo — Sremski Karlovci, 23. oktobar 1725) je bio mitropolit karlovački i, stoga, jedan od važnijih arhijereja Srpske pravoslavne crkve.

Vikentije (Popović-Hadžilavić)
Mesto rođenja	Janjevo (Otomansko carstvo)
Datum smrti	23. oktobar 1725.
Mesto smrti	Sremski Karlovci (Habzburška monarhija)

Život

Mitropolit Vikentije, sin daskala (učitelja) Lava, rođen je u Janjevu na Kosovu i zamonašen u Peći. Kao i svi prvi mitropoliti karlovački, i Vikentije je svoju karijeru tekao u dvoru pećkih patrijaraha.

Episkopsko zvanje

Za episkopa budimskog izabran je 7. januara 1708. godine. Saborna crkva u Budimu bila je proglašena stavropigijom od strane patrijarha Arsenija III te su prava budimskih episkopa, kada je bila u pitanju crkvena opština budimska, bila donekle ograničena. Kad je došlo do sukoba između episkopa Vikentija i Budimaca.

Mitropolitsko zvanje

Prilikom izbora novog karlovačkog mitropolita, 6. maja 1713. godine, na prvom privilegijalnom saboru u Karlovcima pojavila su se dva kandidata: episkop budimski Vikentije (Popović) i temišvarski Nikola (Dimitrijević). Fruškogorski monasi nisu bili za episkopa Nikolu, a ni patrijarh Arsenije IV, koji je trebao da izda potvrdnu gramatu. Patrijarh Arsenije IV je „uticao da bude izabran Vićentije, kao episkopski i narodni kandidat, nasuprot Nikoli Dimitrijeviću, koji je bio kandidat austrijskog dvora".

Verovatno je patrijarh Arsenije IV izdao potvrdnu gramatu novoizabranom autonomnom mitropolitu karlovačkom i to je i poslednja potvrdna gramata od strane pećkog patrijarha poglavaru autonomne mitropolije koja je bila u sastavu Pećke patrijaršije. Mitropoliju koja je dobila svog novog mitropolita patrijarh Mojsije (Rajović) je, u svom pismu od 18. juna 1714. godine, nazvao „prvonačalnom“.

Između mitropolita Vikentija i patrijarha Mojsija (Rajovića) „postojali su vrlo živi odnosi“ i međusobno poštovanje. U sporu 1718. između karlovačkog mitropolita Vikentija (Popovića) i beogradskog Mojsija (Petrovića) obojica su se obratili patrijarhu Mojsiju u Peć. On je 22. marta 1719. iz Novog Pazara ovako savetovao Vikentija na međusobno izmirenje. Da bi se isto što pre i što potpunije izvelo, s obzirom na narodne i crkvene potrebe Srba pod Austrijskim carstvom izvelo, patrijarh je poslao, kao svoga punomoćnika i posrednika, raškog mitropolita Arsenija. On je uspeo da potpuno izmiri zavađene mitropolite, te su oni od tada u prijateljskoj zajednici preduzimali sve važnije poslove crkveno-narodnog života tako da je patrijarh u svojoj gramati od 15. avgusta 1721. bez ikave bojazni od kakvih unutrašnjih trzavica, mogao odrediti i odredio je: da se posle smrti mitropolita Vikentija imaju spojiti obe avtonomne mitropolije, Karlovačka i Beogradska, u jednu Slaveno-srpsku mitropoliju sa sedištem u Beogradu, kao „starom prestolnom gradu Servijskoj kraljevini“.

Kada je mitropolit Vikentije paralizovan, a potom zbog paralize i onemeo (stoga prozvan „Vikentije nemi"), njegovim poslovima je upravljao egzarh Vikentije (Jovanović), potonji mitropolit. On je mnogo doprineo da narodni sabor u Novom Sadu, 8. septembra 1722. godine, donese jednoglasan zaključak u kome se, između ostalog, kaže umesto obolelog mitropolita njega menja Mitropolit beogradski Mojsije Petrović.

Mitropolit Vikentije umro je 23. oktobra 1725. u Karlovcima, a sahranjen je u manastiru Krušedolu.

Zasluge

Mitropolt Vikentije izdašno je pomagao Pećku patrijaršiju i druge manastire. Patrijarh Mojsije mu se 18. marta 1724. godine zahvalio na poslatom krstu, a mitropolit raški Arsenije ga je podsetio na obećani pokrov za kivot svetog Stefana Prvovenčanog u manastiru Studenici. Patrijarh Mojsije je preporučio mitropolitu Vikentiju hilandarske i dečanske monahe za skupljanje milostinje.

Fruškogorskim manastirima poklonio je razne crkvene utvari i knjige, a nastojavao je da se obnavljaju i nabavljaju knjige za potrebe parohijskih i manastirskih hramova. Kao nekada mitropolit Isaija (Đaković), i mitropolit Vikentijeje pokrenuo pitanje učešća Srba u ugarskom saboru svojom predstavkom od 30. oktobra 1714., u ime celog srpskog naroda pod austrougarskom vlašću, tražeći da se srpskim narodnim izaslanicima dozvoli mesto i glas u ugarskom zemaljskom saboru.

Izvori

• Sava Vuković: Srpski jerarsi Arhivirano 2013-12-02 na Wayback Machine-u

Prethodnik: Jeftimije (Popović)

Episkop budimski 1708—1713

Nasljednik: Mihailo (Milošević)

Poglavari Srpske pravoslavne crkve

Žičko-pećki arhiepiskopi (1219-1337):
Sveti Sava • Arsenije I Sremac • Sveti Sava II • Danilo I • Joanikije I • Jevstatije I • Jakov • Jevstatije II • Sveti Sava III • Nikodim • Danilo II • Joanikije II
Pećki patrijarsi (1346-1463):
Joanikije II • Sava IV • Jefrem • Spiridon • Danilo III • Sava V • Danilo IV • Kirilo • Nikon • Teofan • Nikodim II • Arsenije II
Pećki patrijarsi (1557-1766):
Makarije Sokolović • Antonije Sokolović • Gerasim Sokolović • Savatije Sokolović • Jerotej Sokolović • Filip Sokolović • Jovan • Pajsije Janjevac • Gavrilo I Rajić • Maksim Skopljanac • Arsenije III Crnojević • Kalinik I • Atanasije I • Mojsije Rajović • Arsenije IV Jovanović • Joanikije III Karadža • Atanasije II Gavrilović • Gavrilo II Sarajevac • Gavrilo III • Vikentije Stefanović • Pajsije II Grk • Gavrilo IV Grk • Kirilo II • Vasilije Jovanović-Brkić • Kalinik II Grk
Karlovački mitropoliti i patrijarsi (1690-1920):
Arsenije III Crnojević • Isaija Đaković • Sofronije Podgoričanin • Vikentije Popović • Mojsije Petrović • Vićentije Jovanović • Arsenije IV Jovanović • Isaija Antonović • Pavle Nenadović • Jovan Đorđević • Vićentije Jovanović Vidak • Mojsije Putnik • Stefan Stratimirović • Stefan Stanković • Josif Rajačić • Samuilo Maširević • Prokopije Ivačković • German Anđelić • Georgije Branković • Lukijan Bogdanović
Beogradski mitropoliti (1831-1920):
Melentije Pavlović • Petar Jovanović • Mihailo Jovanović • Teodosije Mraović • Inokentije Pavlović • Dimitrije Pavlović
Patrijarsi Srpske pravoslavne crkve (1920- ):
Dimitrije • Varnava • Gavrilo (V) • Vikentije (II) • German • Pavle • Irinej