Tynemouth
Tynemouth je lučki grad od 68,082 stanovnika[1] na sjeveroistoku Engleske u Metropolitanskoj grofoviji Tyne and Wear.
Tynemouth
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 55°0′N 1°25′W / 55.000°N 1.417°W | |
| država |  UK
|
| Regija | Sjeveroistočna Engleska |
| Metropolitanska grofovija | Tyne and Wear |
| Metropolitanski borough | North Tyneside |
| Površina | |
| - Ukupna | 16.3 km²[1] |
| Stanovništvo (2015.) | |
| - Grad | 68,082[1] |
| - Gustoća | 4,176.8 stan. / km²[1] |
| Vremenska zona | UTC+0 (UTC+1) |
| Poštanski broj | NE30 |
| Pozivni broj | 0191 |
| Karta | |
  Tynemouth | |
Grad administrativno podpada pod Metropolitanski borough North Tyneside.
Geografske karakteristike uredi
Tynemouth leži na ušću rijeke Tyne u Sjeverno more, na sjevernoj obali Rijeke Tyne, točno preko puta South Shieldsa i duž Sjevernog mora.
Udaljen je nekih 13 km sjeveroistočno od centra Newcastla sa kojim je povezan metro linijom.[2]
Historija uredi
Još za anglosaksonskih vremena Tynemouth je bio mjesto gdje je u 7. vijeku podignut samostan, kog su kasniji razorili Vikinzi.[2]
Tynemouth je bio centar pobune protiv kralja Harolda Godwinsona, koju je 1066 organizirao njegov brat Tostig Godwinson. Kad mu je buna propala udružio se sa norveškim kraljem Haraldom Hardradom i krenuo u invaziju Engleske. Poginuo je u Bitci kod Stamford Bridga zajedno sa kraljem Haraldom.[2]
Nakon Normanskog osvajanja Engleske monah Aldwin obnovio je Opatiju Monkwearmouth-Jarrow, a njegovi monasi koji su postali vlasnici Tynemoutha obnovili su samostan.[2]
Novi samostan je postao mjesto hodočašća, nakon što su se proširile glasine da ima važne relikvije, a to je u vrijeme značilo bogatstvo.[2]
Samostan Tynemouth u to vrijeme bio je vlasnik velikih površina zemlje, što je izazvalo ljubomoru kod rivalske Opatije i katedrale u Durhamu. Oni su ga tokom 12. vijeka nastojali podvrći pod svoju vlast, ali nisu uspjeli zbog veza samostana sa Katedralom u St Albansu.[2]
Kako je bogatstvo samostana stalno privlačilo napadače iz Škotske, sam kralj Edward I izdao povelju kojom je dozvolio monasima da podignu zamak za njegovu odbranu.[2]
Škotski kralj Robert Bruce napao je 1314. samostan Tynemouth, koji se uspješno obranio, ponovno je napadnut 1318. ovaj put od pljačkaša iz Northumberlanda i ponovno se uspješno odbranio.[2]
Samostan je ukinuo i raspustio 1539. Henry VIII.[2]
Za Engleskog građanskog rata zamak u Tynemouthu zauzeli su škotski vojnici koji su bili simpatizeri parlamenta. Kralj Charles I Stuart, koji je bio zarobljen u Newcastlu, trebao je pobjeći do Tynemoutha u božićnoj noći 1646., gdje ga je čekao nizozemski brod, ali mu to nije uspjelo pa su se Škoti povukli su se iz Tynemoutha.[2]
Engleski građanski rat bio je zadnji ratni okršaj u kom je korišten zamak, iako je on krajem 17. vijeka proširen i preimenovan u Utvrdu Clifford.[2]
Sam Tynemouth bio je veliko selo sve do početka 19. vijeka, kad su se ujedinio sa okolnim naseljima Newcastle Terrace, Allendale Terrace i Bath Terrace.[2]
Današnji Tynemouth je turistička meka, zbog pješčanih plaža i blizine Newcastla, iz kog dolazi najviše posjetioca, naročito vikendom.[2]
Znamenitosti uredi
Najveći dio preostalih ruševina samostana pripada normanskom periodu oko 1090, kad se počeo graditi i iz nešto kasnijih vremena 1190.-1210.[2]
Pored ruina samostana i zamka, najveća znamenitost je željeznički kolodvor iz 1882. koji je danas stanica metroa. [2]
