Tonya Harding
Tonya Maxine Harding (12. 11. 1970.) je bivša američka klizačica, penzionisani bokser i televizijska ličnost. Poreklom iz Portlanda, Oregon, Harding je odgajala prvenstveno majka, koja ju je upisala na časove klizanja kada je imala četiri godine. Veći deo svog ranog života provodila je na treningu, a kasnije odustaje od srednje škole da bi se posvetila sportu. Nakon što se rangirala do američkog prvenstva u umetničkom klizanju između 1986. i 1989. godine, Harding je pobedila na takmičenju Skate America 1989. godine. Bila je šampionka SAD-a 1991. i 1994. godine pre nego što joj je oduzeta titula iz 1994. i srebrna medalja 1991. godine. Godine 1991. stekla je odlikovanje kao prva Amerikanka koja je uspešno izvela trostruki aksel, a druga žena koja je to uradila u istoriji (nakon Midori Ito). Usprkos detinjstva provedenog u nestabilnoj porodici, kao i astme (koju je pogoršalo pušenje), postala je vrhunska umetnička klizačica.
| Tonya Maxene Harding | |
|---|---|
 Tonya Harding (2006) | |
| Rođenje | 12. 11. 1970. |
U januaru 1994. je njen bivši suprug Jeff Gillooli učestvovao u napadu na američku suparnicu Nancy Kerrigan. Obe su se takmičile na Zimskim olimpijskim igrama u februaru 1994. godine, gde je Kerrigan osvojila srebrnu medalju, a Harding osmo mesto. Harding prihvata sporazum o priznanju krivice 16. marta 1994. u kojem se izjasnila krivom za zaveru da ometa krivično gonjenje. Kao rezultat njene umešanosti u napad, doživtno joj je zabranjeno da kliza 30. juna 1994. godine.
Početkom 2000-ih, Tonya se takmičila i kao profesionalni bokser. Njen život bio je tema mnogih filmova, dokumentaraca, knjiga i akademskih studija. U 2014. godini dva televizijska dokumentarna filma o njenom životu i klizačkoj karijeri (Nancy & Tonia i The Gold of Gold) emitovana su u roku od dva meseca jedan za drugim - i tako nadahnuli Stevena Rogersa da napiše biografski film I, Tonia, objavljen 2017. sa Margot Robbie u glavnoj ulozi.
Rani život uredi
Tonya Maxine Harding rođena je 12. novembra 1970. u Portlandu kao ćerka LaVona Golden (rođena 1940) i Alberta Hardinga (1933–2009). Odrasla je u Istočnom Portlandu i počela je da kliza kada je imala tri godine, trenirajući sa trenerom Diane Ravlinson. Otac se bavio raznim poslovima, kao što su poslovi sa nekretninama, vožnja kamiona i rad u prodavnici mamaca; međutim, bio je često bio nezaposlen zbog lošeg zdravlja. Kako bi izdržavala porodicu, njena majka je radila kao konobarica i ručno šila ćerkine kostime jer nisu mogli da ih priuštite. Roditelji joj se razvode nakon 19 godina braka 1987., kada je imala 16 godina.
Tonya priznaje i da je bila žrtva silovanja poznanika 1991. godine i da ju je njen polubrat zlostavljao kada je bila dete. Harding je 1986. godine pozvala policiju nakon što ju je Davison seksualno maltretirao i terorizovao. Uhapšen je i kratko je proveo u zatvoru. Harding je rekla da su njeni roditelji negirali Davisonovo ponašanje i rekli joj je da ne podnosi krivične prijave protiv njega. Davison je poginuo u automobilskoj nesreći 1988. godine. Tokom jednog intervjua,rekla je da je Davison jedina osoba u njenom životu nedostojna oproštenja i „jedina osoba koju sam ikada mrzela“.
Klizačka karijera uredi
Sredinom osamdesetih počela je da se probija na takmičenjima. Na američkom prvenstvu u umetničkom klizanju 1986. bila je šesta, 1987. i 1988. peta., a treća 1989. godine. Potom je pobedila na takmičenju Skate America 1989. godine. Harding je bila izuzetna klizačica. Međutim, patila je od gripa i astme. U februaru 1990.godine na američkom prvenstvu je pala sa drugog mesta i završila na sedmom. Hardingov se probija 1991. godine kada je na američkom prvenstvu 16. februara uspešno izvela svoj prvi trostruki Aksel u konkurenciji - prva Amerikanka koja je izvela skok. Na svetskom prvenstvu u martu 1991. godine, međunarodnom događaju, ponovo je izvela trostruki Aksel. Harding je osvojila na drugo mesto, ispred Nancy Kerrigan. Na takmičenju Skate America u septembru 1991. godine Harding je postigla da bude prva u još tri dostignuća: prva žena koja je u kratkom programu izvela trostruki Akel; prva žena koja je uspešno izvela dva trostruka Aksela u jednom takmičenju; prva osoba koja je izvela trostruki Aksel u kombinaciji (sa dvostrukom petljom).
Uprkos ovim rekordnim dostignućima, nakon 1991. godine Harding više nikada nije mogla da uspešno izvede trostruki Akel; njeni takmičarski rezultati počeli su da opadaju. Na američkom prvenstvu u umetničkom klizanju u januaru 1992. godine osvojila je treće mesto uprkos uganuću zgloba tokom treninga, a na februarskim Zimskim olimpijskim igrama 1992. godine uspela je da osvoji četvrto mesto. U martu iste godine, Harding se plasirala na šesto mesto na Svetskom prvenstvu 1992. godine. U sezoni 1993. godine loše je klizala na američkom prvenstvu i nije uspela da se kvalifikuje za tim Svetskog prvenstva.[1][2]
Januara 1994. Harding je osvojila američko prvenstvo, ali joj je kasnije oduzeta titula. Disciplinsko veće izglasalo je uklanjanje titule u junu 1994., nakon istrage napada na Nancy Kerrigan. U februaru 1994. joj je bilo dozvoljeno da ostane član američkog olimpijskog klizačkog tima. Posle problema sa klizaljkom u dugom programu, sudije su joj dozvolile da ponovo kliza i završila je na osmom mestu, iza Oksane Baiul (zlato) i Nancy Kerrigan (srebro). Uprkos zabrani, kasnije se takmičila na profesionalnom nivou, plasiravši se na drugo mesto ESPN prvenstva u klizanju 1999. godine.
Privatni život uredi
Tonya je započela vezu sa 17-godišnjim Jeffom Gilloolijem u septembru 1986. godine, kada je imala 15 godina. Venčali su se 18. marta 1990., kada je imala 19, a on 22. Razveli su se 28. avgusta 1993. Priznala je da je tokom braka trpela psihičko i fizičko zlostavljanje.
Harding se potom udala za Michaela Smitha 1995. godine; razveli su se 1996.
U junu 2010 se udaje za 42-godišnjeg Josepha Pricea kada je imala 39 godina. Rodila je sina po imenu Gordon 19. februara 2011.[3]
Harding je u emisiji Ellen DeGeneres 26. februara 2018. izjavila da je i dalje aktivna u klizanju i trenira tri puta nedeljno.
Život, karijera i uloga ove žene u napadu 1994. godine široko su pominjani u popularnoj kulturi, uključujući i primarni govor kampanje 2008. godine od strane predsednika Baracka Obame.[4] U 2014. godini Matt Harkins i Viviana Olen stvorili su muzej Nancy Kerrigan i Tonia Harding u svom stanu u Brooklinu, prikupljajući i arhivirajući podatke vezane za Nanci Kerrigan i Harding.[5] Članak iz Voguea napomenuo je da je Harding tokom godina razvila "kult koji sledi".[6]
Spoljašnje veze uredi
- tonyaharding.org Arhivirano 2007-07-04 na Wayback Machine-u Archive of Tonya Harding files
- sptimes.com Harding, Kerrigan are linked forever by skating incident
- courttv.com Arhivirano 2006-02-12 na Wayback Machine-u Interview with Harvey Schiller, former Exec. Dir. US Olympic Committee (talks about Harding)
- Tonya Harding na sajtu IMDb
Reference uredi
- ↑ Hersh, Phil (Jan 17, 1993). „Harding Learning Hard Way”. Chicago Tribune. Arhivirano iz originala na datum July 13, 2018. Pristupljeno July 13, 2018.
- ↑ Longman, Jere (Oct 26, 1993). „For Harding, Not All Sequins & Music”. New York Times. Arhivirano iz originala na datum July 13, 2018. Pristupljeno July 12, 2018.
- ↑ Fleeman, M (Feb 2011). „Harding welcomes son”. People. Arhivirano iz originala na datum March 6, 2019. Pristupljeno February 27, 2011.
- ↑ Lester, Paul (March 4, 2009). „Tonya Harding bitter & thankful over Obama's 'kneecap' comment”. The Guardian (London). Arhivirano iz originala na datum September 6, 2013. Pristupljeno May 25, 2010.
- ↑ „Like 'Dynasty' On Ice: Nancy Kerrigan & Tonya Harding Museum”. NPR. April 19, 2015. Arhivirano iz originala na datum February 11, 2017. Pristupljeno December 28, 2016.
- ↑ Bobb, Brooke (December 8, 2017). „I, Tonya's Costume Designer on Why She Didn't Want to Take a Cheap Shot at '90s Fashion”. Vogue. Arhivirano iz originala na datum February 5, 2018. Pristupljeno January 30, 2018.