Stanisław Mikołajczyk
Stanisław Mikołajczyk (Dorsten (Holsterhausen), 19. jul 1901. - Washington, D.C., 13. decembar 1966.) bio je poljski političar, poznat kao lider Poljske narodne partije, koja je neposredno nakon Drugog svjetskog rata, bila najveća opozicijska snaga protiv komunista.[1]
| Stanisław Mikołajczyk | |
|---|---|
 Stanisławow portret | |
| Mandat 14. jul 1943. – 24. novembar 1944. | |
| Prethodnik | Władysław Sikorski |
| Nasljednik | Tomasz Arciszewski |
| Mandat 28. jun 1945. – 6. mart 1947. | |
| Prethodnik | Stanisław Janusz |
| Nasljednik | Antoni Korzycki |
| Mandat 31. oktobar 1945. – 27. oktobar 1947. | |
| Potpredsjednik | Wincenty Witos |
| Potpremijer(i) | Józef Niećko |
| Rođenje | 19. jul 1901. Dorsten (Holsterhausen), Kongresna Poljska |
| Smrt | 13. decembar 1966. Washington, D.C., Sjedinjene Američke Države |
| Politička stranka | Poljska narodna partija (predratna) Poljska narodna partija |
| Zanimanje | političar |
Biografija uredi
Stanisław se kao mladić između 1918.-20. borio u Velikopoljskom ustanku i Poljsko-sovjetskom ratu.[2] Politikom se počeo baviti od 1920. kad je postao član Poljske narodne partije-Piast. U to vrijeme profilirao se kao organizator rada sa omladinom, naročito seoskom, pa je i osnovao nekoliko omladinskih organizacija. Od 1931. je član predratne Poljske narodne partije, u kojoj je od 1935. potpredsjednik Izvršnog komiteta, a od 1937. i predsjednik.[2]
Mikołajczyk je periodu 1930.-35. bio i poslanik u Sejmu.[2] Nakon tog se angažirao u akcijama protiv autoritarnog režima Sanacije, koji je formiran u Poljskoj nakon smrti Józefa Piłsudskog 1935. Zbog organiziranja seljačkog štrajka 1937. - uhapšen je zatvoren na 4 mjeseca.[2]
Kao vojnik Poljske armije - 1939. sudjelovao je u borbama protiv Agesije Trećeg Reicha na Poljsku, zbog tog je interniran u Mađarsku. Iz Mađarske se uspio prebaciti u Francusku, a iz nje u London u Ujedinjenom Kraljevstvu. U Londonu je ušao u Poljsku vladu u egzilu u kojoj je od 1940. do 43. bio zamjenik premijera, a od jula 1943. do novembra 1944. i premijer.[2]
U Poljsku se vratio 27. juna 1945. da bi postao član Privremene vlade u kojoj su dominirali komunisti. U toj vladi obavljao je funkciju drugog podpredsjednika, uz to bio je i ministar poljoprivrede i zemljišne reforme.[1]
Mikołajczyk je usto inicirao osnivanje Poljske narodne partije, koja je ubrzo izrasla u najveću partiju, veću od Poljske radničke partije i njenih socijalističkih i demokratskih satelita.[1]
Nakon neuspjeha na izborima za 20. oktobra 1947. iz straha od hapšenja i suđenja, pobjegao je iz Poljske i nastanio u Sjedinjenim Američkim Državama.[2]
U emigraciji je 1948. objavio memoarsku knjigu; The Rape of Poland: The Pattern of Soviet Aggression (Silovanje Poljske: Obrazac sovjetske agresije).
Posmrtni ostatci njega i njegove žene preseljeni su 2000. u Poljsku u Poznań.[1]
