Srpska dijaspora
Srpska dijaspora broji između 4.500.000 do 5.500.000 Srba, i deli se u pet grupa.
- Prva grupa: srednjovekovna iseljavanja i seobe, poput velikih seoba Srba u Istočnu i zapadnu Evropu;
- Druga grupa: Potomci iseljenika koji su se otisnuli u svet pre Drugog svetskog rata;
- Treća grupa: Posleratna politička emigracija, tj. Srbi i njihovi potomci koji su bili prinuđeni na odlazak iz zemlje pobedom komunista u građanskom ratu od 1941. do 1945. godine;
- Četvrta grupa: Ekonomska emigracija: radnici raznih zanimanja i stručnjaci koji su otišli u zapadnoevropske i prekomorske zemlje 1961.-1991. u potrazi za profesionalnim i materijalnim uspehom;
- Peta grupa: Izbeglice od rata i posledica rata u bivšoj Jugoslaviji od 1991. naovamo.
Prva grupa uredi
Narod čije se ime prvi put na tlu današnje Srbije pominje još 822. godine a u Grčkoj još 610. godine doselio se na Balkan sa starim Slovenima. I danas u Judejskoj pustinji postoji manastir svetog Save Osvećenog Jerusalimskog, koji vodi monah Grigorije. Poraženi u sedmom veku Srbi su ostali da žive u okolini Soluna. Kako je zabeležio car Konstantin Porfirogenit po jednom narodu, verovatno najvećem i najačem, iz tog slovenskog bratstva, Srbima, oblast oko Soluna je i dobila ime Servija.
Bio je to prvi veliki talas iseljavanja Srba sa severa Evrope na Balkan. Vladarski sin koji je doveo Srbe na prostor između Dunava i planine Balkan, zapisano je u istoriji, umro je pre 680. godine. Tom rodu pripadali su se prvi srpski knezovi Višeslav, Radoslav, Prisogoj i Vlastimir, koji su se pokoravali carevima Vizantije.
Kada su Srbi u devetom veku primili hrišćanstvo počela je njihova vera i kada je knez Vlastimir porazio bugarskog kana Presija, oglasio je ujedinjenje srpskih plemena, stvaranje prve srpske vojske i države na teritoriji Raške.
Prodor Turaka na Balkan i porazi Srba u bitkama sa njima pred kraj XIV veka, pokrenuli su drugi veliki talas iseljavanja srpskog naroda na sever, u Srem i Arad. U istoriji je, međutim, ostala najviše upamćena seoba 60.000 Srba u Ugarsku, koju je vodio Patrijarh Arsenije III Čarnojević u leto 1690. godine. Seoba je trajala četrdesetak dana, a Srbi su naselili Budim i Sentandreju.
Druga grupa uredi
Na prostoru od Ugarske do Grčke, srpski narod, primoran da traga za golom egzistencijom, krajem XIX i početkom XX veka je opet krenuo u veliku seobu. Pored evropskih zemalja treći talas seoba zahvatio je sva tri američka kontinenta. Tada su se u SAD preko Kalifornije, na primer, useljavali ponajviše Srbi iz zapadnih krajeva, pre svega, Boke, Hercegovine, Like, Korduna, Dalmacije, Bosne i Vojvodine. Prema nekim procenama, pre balkanskih ratova samo u SAD je živelo oko 20.000 Crnogoraca. Ova migracija Srba trajala je najduže, čak do početka Drugog svetskog rata.
Treća grupa uredi
Za vreme Drugog svetskog rata sa srpskih teritorija proterano je 260.000 lica, a posle rata po Evropi je rasuto 390.000 ljudi. Mnogi su se vratili kućama, dok su mnogi odlučili da ostanu u inostranstvu. Većina ovih drugih imala je status političkih izgnanika. Bio je to četvrti talas iseljavanja Srba i Jugoslovena. Njihova glavna odredišta za emigraciju tada su bile prekookeanske zemlje Argentina, Australija, SAD, Kanada i Velika Britanija. Ovog puta Srbi su u Ameriku ulazili preko istočne kapije u Njujorku.
Četvrta grupa uredi
Sredinom šezdesetih odlaskom srpskih radnika na privremeni rad u evropske metropole započinje peti talas i najmasovnija seoba Srba. Za samo desetak godina broj jugoslovenskih tj. srpskih gastarbajtera u Zapadnoj Evropi popeo se na skoro pola miliona. Tako su Srbi našli svoja nova utočišta u Nemačkoj, Francuskoj, Italiji, Švedskoj, Austriji, Švajcarskoj.
Osamdesete godine su podstakle visoke stručnjake, njih desetak hiljada, poslovne ljude, umetnike, vrhunske sportiste i mlade talente da u većem broju napuštaju otadžbinu u nameri da svoje sposobnosti ili usavrše ili dobro naplate na svim kontinentima sveta. Takvi Srbi, učesnici šestog talasa seoba, našli su svoje nove domovine u Americi, Kanadi, Južnoj Africi, Španiji, Francuskoj, Nemačkoj, Australiji, Grčkoj, Kipru, pa i SSSR-u.
Peta grupa uredi
Početkom devedesetih, počeo je novi rat na Balkanu, izazvan raspadom druge Jugoslavije u kojoj je živelo 9,5 miliona Srba i Crnogoraca. Kriza je izazvala i masovni egzodus jugoslovenskih i srpskog naroda. Sedmi talas iseljavanja zahvatio je 4,1 miliona Jugoslovena i time i Srbe iz svih republika nekadašnje SFRJ, koji da bi izbegli stradanja u Sloveniji, Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini odlaze u dva pravca - ka otadžbini i ka tuđini.
Pored Srbije, Crne Gore tj. treće Jugoslavije i Republike Srpske iseljeni Srbi nalaze svoje utočište u Australiji, Novom Zelandu, SAD, Kanadi, Južnoj Africi, Nemačkoj, Austriji, Mađarskoj, Norveškoj, Švedskoj, Danskoj, Italiji. Sankcije i ekonomska kriza potakli su tada i migraciju nezaposlenih i mladih ljudi koji su svoju bolju budućnost tražili, takođe, na Zapadu planete.
Ekonomski uticaj dijaspore na Srbiju uredi
Prema podacima Narodne banke Srbije 2009. dijaspora je u Srbiju slala dobre 3,3 milijarde evra, šta je uprkos globalnoj recesiji 27 % više nego u 2008. [1] Prema podacima Svetske banke 2009. srpska dijaspora slala je u Srbiju 5,5 milijadrde dolara, 10% više od godine 2008.[2]
