Srp
Za ostala značenja, vidi Srp (razvrstavanje).
Srp je poljoprivredna alatka, sačinjena od čelika, kojom se žanje žito i druge žitarice i trave. Polukružnog je oblika i oštra je sa unutrašnje strane. Ima drvenu dršku.[1]
Istorijski razvoj uredi
Srp je jedna od najstarijih i najednostavnijih poljoprivrednih alatki. Razvio se iz lučno savijenih kamenova, rogova, kostiju (životinjskih vilica u Egiptu) i sličnih oruđa koje je čovek koristio u neolitu. U bronzano doba javljaju su liveni plitki srpovi, a u gvozdeno doba železni. Kasnije se diferenciraju srp i kosa i mnoga slična oruđa (na primer, kosir za sečenje trnja). U arheološkim nalazima iz praslovenske ere srp je čest, a kosa retka. Tanak je i manje savijen nego današnji, obično unazad povijenog vrha. Postepeno se sve više zaokružuje, ima drvenu dršku, a sa unutrašnje strane oštricu, često i nazubljenu.[2] Služio je i kao oružje. U starom veku njime su se oružali Srbi, po čemu je i dobio ime, zatim Kartaginjani i Dačani, a u doba feudalizma kmetovi.[2]
Upotreba uredi
Žanje se tako što se jednom rukom zahvata busen, a drugom se odseca srpom. Položaj tela kosača pri tome je pognut i veoma naporan, a sam rad ovom alatkom se u moderno vreme smatra prevaziđenim.[3]
Simbolika uredi
Srp predstavlja simbol seljaštva. Komunistički simbol srpa i čekića predstavlja dve pokretačke snage ovog pokreta: seljaka i radnika.[4] U antičko doba srp je uz kosu atribut različitih božanstava (Saturna, Demetre), a u srednjovekovnim narodnim prikazima simbol smrti.[2] U grčkoj mitologiji srp je oružje koje je koristio Hron kada se pobunio protiv svog oca Urana koga je zbacio s prestola i preuzeo vlast među bogovima. Mač u obliku srpa dobio je i Persej od boga Hermesa, kako bi ubio strašnu Gorgonu.[5]
Povezano uredi
Reference uredi
- ↑ Grupa autora, 1976. Popularna enciklopedija. BIGZ: Beograd.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Opća enciklopedija JLZ Zagreb 1981 str 640.
- ↑ „Istorija Krnjeuše, prema Srpskom etničkom zborniku Petra Rađenovića; knjiga 25.”. Arhivirano iz originala na datum 2009-04-30. Pristupljeno 2011-01-28.
- ↑ David Lempert, Daily Life in a Crumbling Empire: The Absorption of Russia into the World Economy, Columbia University Press/ Eastern European Monographs, 1996.
- ↑ Cermanović-Kuzmanović, A. & Srejović, D. 1992. Leksikon religija i mitova. Savremena administracija. Beograd.
