Rififi
Za ostala značenja, vidi Rififi (razvrstavanje).
Du rififi chez les hommes (sh. Rusvaj među ljudima), u svijetu poznatiji po skraćenom naslovu Rififi, je francuski crno-bijeli kriminalistički film snimljen 1955. u režiji Julesa Dassina, poznat kao jedno od najpopularnijih i najuticajnijih ostvarenja gangsterskog žanra svog doba.
| Du rififi chez les hommes | |
|---|---|
 filmski poster s originalnim francuskim naslovom | |
| Režija | Jules Dassin |
| Producent |
|
| Scenario |
|
| Predložak | Du rififi chez les hommes; autor: Auguste Le Breton |
| Uloge |
|
| Muzika | Georges Auric |
| Fotografija | Philippe Agostini |
| Montaža | Roger Dwyre |
| Distribucija | Pathé |
| Datum(i) premijere | 13. 4. 1955
|
| Trajanje | 115 min. |
| Zemlja |  Francuska |
| Jezik | francuski |
| Budžet | 200.000 $[1][2] |
Predstavlja adaptaciju popularnog romana Augustea Le Bretona. Protagonist, koga tumači Jean Servais je ostarjeli kriminalac koji nakon izlaska iz zatvora okuplja tim s kojim izvodi kompliciranu i "nemoguću" pljačku draguljarnice. Radnja prikazuje kako nakon uspješnog posla njegov tim postaje metom suparničke gangsterske bande koja će, u nastojanju da im preotme plijen, oteti dijete jednog od njihovih članova.
Dassinu je Rififi bio drugi po redu film snimljen u Evropi, gdje je došao nakon što ga je Edward Dmytrik pred američkim kongresnim odborom bio prokazao kao komunista i tako stavio na Hollywoodsku crnu listu. Francuski producenti su ga, pak, angažirali duboko impresionirani njegovim kriminalističkim filmom Naked City. Dassin je posao prihvatio isključivo radi novca; s originalnim romanom je bio zgrožen, najviše zbog onoga što je smatrao rasističkim tonovima (u njemu su negativci bili Arapi), ali i nekrofilije. Zbog toga se u vlastitoj scenarističkoj obradi orijentirao uglavnom na sam čin pljačke, a što je rezultiralo impresivnom scenom koja traje gotovo pola sata, i u kojoj nema muzike kao ni jedne jedine riječi dijaloga.
Rififi je prikazan na Kanskom festivalu, te je uglavnom oduševio kritiku. Dio javnosti je, međutim, bio ogorčen zbog realističkog prikaza pljačke, pa su se javile tvrdnje kako bi se njime samo poticala kriminalna djelatnost. Zbog toga je Rififi bio zabranjen u nizu država.
Usprkos tome, Rififi je tokom sljedećih godina i decenija poslužio kao uzor za brojne slične filmove koji prikazuju pripreme, izvođenje i posljedice pljački. U Francuskoj je na temelju Le Bretonovih knjiga, pak, snimljeno još nekoliko filmova sa riječi Rififi u naslovu, a među njima se ističu Du rififi chez les femmes (1959), Du rififi à Tokyo (1961) i Du rififi à Paname (1965).
Uloge uredi
- Jean Servais ... Tony le Stéphanois
- Carl Möhner ... Jo le Suédois
- Robert Manuel ... Mario Ferrati
- Jules Dassin ... César le Milanais (Dassin ga je glumio pod pseudonimom Perlo Vita.)[2]
- Marcel Lupovici ... Pierre Grutter
- Robert Hossein ... Remi Grutter
- Pierre Grasset ... Louis Grutter
- Marie Sabouret ... Mado
- Dominique Maurin ... Tonio le Suédois
- Janine Darcey ... Louise le Suédois
Izvori uredi
- ↑ Rififi (Supplemental slideshow on DVD). New York, New York: The Criterion Collection. 2001 [1955]. ISBN 0-7800-2396-X.
{{cite DVD-notes}}: Unknown parameter|titlelink=ignored (|title-link=suggested) (help) - ↑ 2,0 2,1 Ebert, Roger (October 6, 2000). „Rififi (1954)”. Chicago Sun-Times. Arhivirano iz originala na datum 2012-09-28. Pristupljeno 2014-08-30.
Vanjske veze uredi
- Rififi na AllMovie-u (en)
- Rififi na sajtu IMDb
- Rififi Arhivirano 2009-12-10 na Wayback Machine-u at Metacritic
- Rififi na Rotten Tomatoes-u (en)
- Rififi na filmskoj bazi podataka TCM