Pacifikacija Libije

Pacifikacija Libije, također poznata i kao Drugi italijansko-senusijski rat, Drugi italijansko-libijski rat, odnosno Ponovno osvajanje Libije (italijanski: Riconquista della Libia) je bio oružani sukob koji se od 1923. do 1932. godine na području današnje Libije vodio između snaga Kraljevine Italije na jednoj, te pobunjenog lokalnog stanovništva, pretežno sljedbenika dervišskog reda Senusija na drugoj strani. Uzrok je bilo odbijanje lokalnog stanovništva da prihvati rezultate italijansko-turskog rata kojima su 1912. dotadašnja područja osmanske Tripolitanije i Kirenajke došle pod italijansku vlast. Italijanska vlast je, najviše zbog logističkih problema vezanih uz operacije u Sahari, a kasnije i izbijanja Prvog svjetskog rata prvih godina bila ograničena na uporišta na mediteranskoj obali, a inicijalni sukob je privremeno okončan primirjem 1917. godine kojim su Senusiji i libijska plemena de facto zadržala kontrolu nad pustinjom i libijskim zaleđem. Sukob je ponovno izbio 1923. godine nakon dolaska na vlast fašističkog režima Benita Mussolinija. Pobunjenici su uklonjeni iz Tripolitanije već 1924. godine, dok je Fezzan pacificiran 1930. godine. Italijanima je najžešći otpor pružen u brdskim područjima Kirenajke, gdje je senusijski vođa Omar Muhtar uspješno koristio gerilsku strategiju. Italijanske snage pod generalom Grazianijem su Senusije na kraju porazile brutalnim mjerama kao što je korištenje bojnih otrova, izgradnja Granične žice koje je pobunjenicima zapriječilo opskrbu iz susjednog Egipta te masovna deportacija lokalnog stanovništva u koncentracione logore gdje je veliki dio umro od bolesti, gladi i zlostavljanja. Sukob je praktički završio nakon što je Muhtar 1931. godine uhvaćen i obješen, a nakon toga su Tripolitanija, Kirenajka i Fezzan postale dio Italijanske Libije. Računa se da je u sukobu stradala osmina svih tadašnjih stanovnika Kirenajke i italijanski postupci u ratu se često navode kao genocid.

Pacifikacija Libije
Segment Međuratnog perioda
Senusijski pobunjenički vođa Omar Muhtar (čovjek u tradicionalnoj nošnji sa lancem na lijevoj ruci) nakon hvatanja od strane italijanskih vlasti.
Datum 1923–1932 Lokacija Italijanska Tripolitanija, Italijanska Kirenajka Ishod italijanska pobjeda poraz tripolitanskih i kirenajčkih pobunjenika stabilizacija italijanske vlasti u Libiji masovni pomor lokalnog stanovništva pogubljenje pobunjeničkog vođe Omara Muhtara.
Sukobljene strane
Italija	Red Senusija
Komandanti i vođe
Rodolfo Graziani Pietro Badoglio	Omar Muhtar
Žrtve i gubici
~56.000 mrtvih Libijaca

Literatura

• Grand, Alexander de "Mussolini's Follies: Fascism in Its Imperial and Racist Phase, 1935-1940" pages 127-147 from Contemporary European History, Volume 13, No. 2 May 2004.