Nikolaj Kuznjecov

Nikolaj Ivanovič Kuznjecov (rus. Nikolaй Ivanovič Kuznecov; 27. jul 1911. - 9. mart 1944.) (pseudonim Gračev) je bio sovjetski obaveštajni agent i partizan koji je delovao u okupiranoj Ukrajini tokom Drugog svetskog rata. Kuznjecov je bio na čelu nekoliko kompleksnih operacija, uključujući ubistva i otmice visokih nacističkih zvaničnika u regionima Rovna i Lavova, kao što su uspešne operacije protiv nemačkog vrhovnog sudije za Ukrajinu, viceguvernera Galicije, savetnika rajhskomesara Ukrajine, trojice nemačkih generala itd. Kuznjecov je takođe prvi obaveštajni agent koji je otkrio nemačke planove o pokretanju velikog masovnog napada kod Kurska, informacije o nemačkim Fau 2 raketama, Hitlerovom bunkeru kod Vinice nemačkim planovima da se podigne ustanak na Kavkazu protiv SSSR i Hitlerove planove da se ubiju vođe Sovjetskog Saveza, Sjedinjenih Država i Velike Britanije tokom Teheranske konferencije. Ubijen je 9. marta u obračunu sa pripadnicima Ukrajinske pobunjeničke armije Stepana Bandere blizu Lavova. Nikolaj Ivanovič Kuznjecov je postumno odlikovan ordenom Heroja Sovjetskog Saveza.

Nikolaj Ivanovič Kuznjecov
Karijera
Važnije bitke	Veliki domovinski rat
Rod vojske	NKVD
Nagrade

Rani život

Rođen je u seljačkoj porodici u Jekatarinburškoj oblasti, u selu Zirijanki udaljenom 225 km od Sverdlovska (danas Jekaterinburg). Bio je treće po redu dete Ivana Pavloviča Kuznjecova, učesnika Oktobarske revolucije i borca Crvene armije, i Ane Petrovne. Porodica Kuznjecov se 1932. godine preselila u Sverdlovsk, a u isto vreme Nikolaj je upisao Industrijski fakultet u ovom gradu. Po završetku studija zaposlio se u Uralmašzavodu, gde je radio kao kontrolni inženjer u konstrukcionom birou.

Nakon otkrića svog talenta za jezike naučio je nemački, esperanto, poljski, ukrajinski, engleski jezik i jezik naroda Komi. Govorio je nemački toliko dobro da su nemački inženjeri koji su takođe tu radili mislili da je on rođeni Nemac. Ti Nemci su bili iz različitih delova Nemačke i govorili su različitim dijalektima i narečjima, te je on družeći se sa njima naučio mnoge lokalizme, žargonske izraze i specifičnosti pojedinih govornih područja. Svoj diplomski rad je 1936. godine odbranio na nemačkom jeziku.

Pristupanje NKVD-u

Tokom 1938. godine, Kuznjecov se preselio u Moskvu i stupio je u NKVD, ali je i dalje formalno radio kao inženjer u jednoj Moskovskoj fabrici. U Čeki je završio padobransku, skijašku i streljačku obuku, kurs borilačkih veština, obučavao se za upravljanje automobilom i motorom, završio je školu plesa, obučavao se za izvođenje diverzantskih akcija. Već je posedovao izuzetnu kulturu i veoma široko obrazovanje.

Tokom zime 1939. godine, u jeku sovjetsko-finskog rata, odlazi u Lenjingrad odakle je prebačen u Finsku gde je obavljao neku tajnu misiju, o kojoj nema dovoljno konkretnih podataka.

Veliki otadžbinski rat

Završne pripreme

Kada je počeo Veliki otadžbinski rat, Kuznjecov je zahtevao da bude poslat u neprijateljsku pozadinu, gde bi obavljao obaveštajne aktivnosti. Odlučeno je da se Kuznjecov pošalje u Rovno, grad koji su Nemci proglasili prestonicom Ukrajine i u koji su smestili gotovo sve važnije institucije i štabove, koji su bili vezani za Istočni front. Zamišljeno je bilo da se Kuznjecov ubaci u neku od tih institucija i da odatle prikljupa informacije od najvećeg značaja.

U bazi za obuku on je dobio pseudonim Nikolaj Vasiljevič Gračev. Morao je da nauči imena, činove i funkcije velikog broja ljudi, od najviših nacističkih zvaničnika do svojih komadanat, komandira i saboraca. Izučavao je sva dokumenta sa kojima je jedan Nemački vojnik morao da se susreće, od vojnih dokumenata do običnih voznih karti. Morao je da u detalje poznaje mesto u kojem je navodno rodio i odrastao, da poznaje običaje, navike i mentalitet ljudi sa kojima je navodno živeo. Bilo je neophodno da do detalja poznaje izgled vojne škole koju je pohađao, imena svojih predavača i kolega sa klase. Pamtio je prodavnice, restorane, bioskope i kafane koje je navodno posećivao. Rezultate utkmica kojima je mogao da prisustvuje, popularne pesme koje je mogao da peva... Znao je do detalja strukturu i istoriju nacističke partije i Vermahta, biografije nacističkih vođa i njihove citate.

U sklopu obuke radio je kao prevodilac na saslušanju zarobljenih oficira i smeštan je u zarobljenički logor gde je više puta stavljen na probu njegov novi identitet. Zarobljenici nisu posumnjali da se ne radi o njihov sunarodniku.

Da bi njegov novi identitet nemačkog aristokrate bio potpun, sve što je posedovao moralo je da bude nemačke proizvodnje osim sata koji je bio švajcarski. Nabavljen mu je i zlatni prsten sa monogramom, koji je vešto prepravljen da odgovara inicijalima njegovog novog identiteta.

Paul Vilhelm Zibert

Kuznjecov je preuzeo identitet poručnika Paula Vilhelma Ziberta, koji je bio zarobljen i smešten u zarobljenički logor blizu Moskve. Zibert je bio poručnik 230. pešadijskog puka 76. pešadijske divizije. Rođen je 28. jula 1913. godine u Kenigzbergu. Otac, Ernest je bio šumar, poginuo je u mazurskoj bici 1915. godine. Do odlaska u rat služio je na imanju grofa Riharda Jona Šlobitena. Majka Hilda, rođena Kinert je umrla nekoliko godina pre izbijanja Drugog svetskog rata. Paul je pre stupanja u vojnu školu radio na istom imanju, kao pomoćnik upravnika.

Zibert je završio podoficirsku školu u Berlinu, a potom je učestvovao u pohodu na Poljsku. U ratu sa Francuzima zaradio je čin lajtanta i Gvozdeni krst Prvog i Drugog reda. Učestvovao je i u pohodu na Rusiju. U kasnu jesen 1941. ranjen je u blizini Kurska i tada je odlikovan medaljom Zimski pohod na istok. Do punog oporavka i povratka u svoju jedinicu raspoređen je na dužnosti u Virtšaftskomandi, koja se bavila iskorišćavanjem materijalnih dobara iz okupiranih krajeva SSSR.

Pobednici

Grob Nikolaja Kuznjecova u Lavovu

Kuznjecov se 25. avgusta 1942. padobranom spustio na oko 150 km od Rovna, sa grupom od 13 obaveštajaca koja je trebala da se priključi partizanskoj jedinici "Pobednici" koji je predvodio Dimitri Medvedev. Kuznjecov je bio na čelu nekoliko kompleksnih operacija, uključujući ubistva i otmice visokih nacističkih zvaničnika u regionima Rovna i Lavova, kao što su uspešne operacije protiv nemačkog vrhovnog sudije za Ukrajinu, viceguvernera Galicije, savetnika rajhskomesara Ukrajine, trojice nemačkih generala itd. Kuznjecov je takođe prvi obaveštajni agent koji je otkrio nemačke planove o pokretanju velikog masovnog napada kod Kurska, informacije o nemačkim Fau 2 raketama, nemačkim planovima da se podigne ustanak na Kavkazu protiv SSSR i Hitlerove planove da se ubiju vođe Sovjetskog Saveza, Sjedinjenih Država i Velike Britanije tokom Teheranske konferencije. U borbih protiv nacista, Nikolaj Kuznjecov je pokazao izuzetnu hrabrost i oštroumnost. Ubijen je 9. marta u obračunu sa pripadnicima Ukrajinske pobunjeničke armije Stepana Bandere blizu Lavova. Nikolaj Ivanovič Kuznjecov je postumno odlikovan ordenom Heroja Sovjetskog Saveza.

Izvori

• Kitanović, Branko. Čovek koji je uzdrmao Treći rajh.