Mori Ōgai
Mori Ogaj (jap. 森 鷗外 ili 森 鴎外; 17. februar 1862 — 8. jul 1922) je bio japanski fizijatar, prevodilac, romanopisac i pesnik. Delo Gan(雁 - Divlje guske), smatra se njegovim najbitnijim ostvarenjem.
| Mori Ogaj 森 鷗外 | |
|---|---|
|
| |
| Informacije | |
| Puno ime | Mori Ogaj |
| Datum rođenja | 17. februar 1862. |
| Mesto rođenja | Cuvano, Šimane (Japan) |
| Datum smrti | 8. jul 1922 |
| Dela | |
| Potpis | |
Biografija uredi
Rođen je kao Mori Rintaro (Cuvano, prefektura Šimane), u porodici koja se generacijski bavila fizioterapeutikom i lečenjem znamenitih daimjo-a oblasti Cuvano. Kao najstariji sin u porodici, smatralo se da će i on krenuti istim putem dugogodišnje tradicije. Stoga biva poslat na predavanja iz konfučijanske književnosti, ide na privatne časove Rangaku-a (蘭学 - učenje zapadnjačke kulture) i honlandskog jezika.
Tokom 1872. godine, nakon mejdži restauracije i prelaska sa Han sistema na sistem podele teritorija na prefekture (廃藩置県 - Hajhan čiken), porodica Mori se seli u Tokio. Mori ostaje u rezidenciji Niši Amane-a, kako bi stekao znanje nemačkog jezika (jednog od tadašnjih, obaveznih jezika tokom izučavanja medicine). Već 1874. godine biva primnjen u državnu školu medicine (preteča današnjeg Tokijskog carskog univerziteta) sa koga diplomira 1881. sa svega devetnaest godina, kao najmlađa osoba u Japanu koja je dobila dozvolu praktikovanja medicine. Upravo tokom ovog period se Mori zainteresovao za književnost i počeo da čita klasike iz kasnog Edo perioda i pohađa časove kineske književnosti.
Nakon diplomiranja, Mori prelazi u Japansku carsku vojsku radeći kao medicinski službenik, sa aspiracijom da postane specijalista vojne medicine i higijene. Morija vojska dalje šalje u Nemačku u periodu od 1884. do 1888. godine. Tokom tog vremena, Mori takođe razvija interesovanje za evropsku književnost. Neki smatraju da je upravo Mori Ogaj bio prvi Japanac koji se vozio Orijent ekspresom.
Nakon povratka u Japan, dobija visok čin vojnog lekara i više se okreće naučnom istraživanju medicine. Čak piše i samofinansira objavljivanje jednog medicinskog časopisa. Uporedo sa ovim radom, Mori se takođe angažuje i na polju moderne japanske književnosti, objavljujući i svoj književni žurnal i knjigu poezije Omokage, 1889. godine. Morijev književni stil se bazirao na antirealizmu, osvrćući se na iskazivanje emoce i spiritualnost. Tako nastaje jedno od njegovih najpoznatijih dela Majhime (Plesačica - 舞姫) iz 1890. godine, koje se bavi odnosom jednog Japanca i Nemice.
Tokom 1899. godine, Mori se ženi sa Akamacu Tošiko, ćerkom admirala Akamacu Norijoši-ja, inače bliskog prijatelja Niši Amane. Međutim samo godinu dana kasnije, on se razvodi iz žalosnih okolnosti što će uništiti zauvek prijateljstvo sa Niši-jem.
Početkom Kinesko-japanskog rata (1894–1895), Morija šalju u Mandžuriju i zatim godinu dana kasnije u Tajvan. Već 1899. godine postavljaju ga za glavnog nadležnika vojne medicine, sa sedištem u gradu Kokura, na Kjušu, a 1902. godine dobija premeštenje u Tokio.
Tokom 1907. godine vojska ga unapređuje u hirurga-generala, kao najviši čin japanskih vojnih medicinskih jedinica. Na kraju svoje karijere 1916. godine, biva određen za direktora Carskog muzeja.
Iako se Morija umereno bavio pisanjem, prevodio je mnoga dela poput Getea, Šilera, Ibzena, Andersena i Hauptmana.
Tokom Rusko-japanskog rata (1904–05), Mori će početi da piše svoj poetski dnevnik. Nakon rata, održavaće poetske večeri pisanja tanka pesama, na kojima su neretko prisustvovale i poznate ličnosti poput Josano Akiko.
Njegova kasnija dela se mogu podeliti u tri perioda. Od 1909. do 1912. piše uglavnom fikciju koja se zasnivala na ličnom iskustvu. U ovaj period spada Vita Sexualis i njegovo najpopularnije delo Gan(雁 - Divlje guske) čija je radnja smeštena u Tokiju 1881. godine; delo koje je i ekranizovao Širo Tojoda 1953. filmom Ljubavnica.
Od 1912. pa do 1916. godine, piše uglavnom istorijske priče. Duboko pogođen ritualnim samoubistvom (sepuku) generala Nogi Maresuke-a 1912. godine, bavi se ispitivanjem impulsa samouništenja, žrtvovanja i patriotskog sentimenta. U ovaj period takođe spada Sanšo daju (山椒大夫) i Takasebune (高瀬舟). Od 1916. godine se bavi biografijama doktora kasnog Edo perioda.
Izabrana dela uredi
- Majhime (舞姫) Plesačica (1890)
- Utakata no ki (うたかたの記) Pena talasa (1890)
- Fumicukahi (文づかひ) Kurir (1891)
- Vita sekusuarisu (ヰタ・セクスアリス) Vita Sexualis (1909)
- Sejnen (青年) Mladić (1910)
- Gan (雁) Divlje guske (1911–13)
- Okicu Jagoemon no išo (興津弥五右衛門の遺書) Poslednji testament Okicu Jagoemon(1912)
- Sanšo daju (山椒大夫) Stjuard Sanšo (1915)
- Takasebune (高瀬舟文) Brod na reci Takase (1916)
- Šibue Čusaj (渋江抽斎) Šibue Čusaj (1916)
Spoljašnje veze uredi
- Video: House of Ogai Mori & Soseki Natsume Arhivirano 2013-08-19 na Wayback Machine-u
- Mori, Ogai | Portraits of Modern Japanese Historical Figures (National Diet Library)
- e-texts of Mori Ōgai 's works at Aozora bunko
- Ogai Mori's grave