Marna
Marna je rijeka u Francuskoj duga 525 km, desna pritoka rijeke Sene.[1] Ona je najveća pritoka Sene i najduža rijeka koja u cjelosti protiče u Francuskoj, kako stalno meandrira godišnje promjeni tok za 100 metara, pa se uzima i da ima 526 km.[3]
| Marna | |
|---|---|
 Rijeka kod Dormansa | |
| Lokacija | |
| Kontinenti | Evropa |
| Regije | Grand Est, Hauts-de-France, Île-de-France |
| Države |  Francuska |
| Pokrajine | Haute-Marne, Marne, Aisne, Seine-et-Marne, Seine-Saint-Denis, Val-de-Marne |
| Gradovi | Chaumont, Saint-Dizier, Châlons-en-Champagne, Épernay, Château-Thierry, Lagny-sur-Marne, Torcy, Neuilly-sur-Marne, Nogent-sur-Marne, Créteil, Charenton-le-Pont, Champigny-sur-Marne |
| Hidrografija | |
| Izvor – aps. visina – koordinate | Balesmes-sur-Marne (Visoravan Langres) 630 m 47° 49' 5 N 5° 21' 3 E |
| Ušće – aps. visina – koordinate | kod Charenton-le-Ponta u Senu 127 m 48° 42′ 06″ N, 7° 56′ 07″ E |
| Dužina | 525[1] km |
| Pritoke | Fion, Somme-Soude, Petit Morin, Grand Morin, Saulx, Beuvronne, Ourcq, Thérouanne, Surmelin, Cubry |
| Hidrologija | |
| Protok – srednji | 105[2] m³/s |
| Sliv – površina | Sene 13,000[2] km² |
| Ulijeva se u | Senu |
| Karta | |
 Karta porječja sa pritokama | |
Hidrologija uredi
Rijeka izvire na Visoravni Langres kod sela Balesmes-sur-Marne (Haute-Marne).[3] Od tamo teče prema sjeverozapadu u širokoj dolini pokraj Chaumonta i Saint-Diziera. Zatim skreće na zapad, pa ponovno na sjeverozapad da obiđe Vitry-le-François i Châlons-sur-Marne. Nakon tog teče na zapad do Épernaya, a nizvodno protiče kroz brežuljkast vinogradarski kraj.[1]
Protiče preko Château-Thierrya i meandrira preko oranica na kojima se uzgajaju žitarice, protiče kroz Meaux i zatim pravi veliki meandar i uvire u rijeku Senu u istočnom predgrađu Pariza Charenton-le-Pont.[1]
Marna je do Épernaya prirodna rijeka sa brojnim meandrima, od njega do ušća u Senu je kanalizirana. Radovi su počeli 1837. kako bi se omogućila plovidba do Pariške regije.[3]
Najveće pritoke su; Fion, Somme-Soude, Petit Morin, Grand Morin, Saulx, Beuvronne, Ourcq, Thérouanne, Surmelin, Cubry.[3]
Marna je zimi često plavila, naročito je bila velika poplava iz 1910. kad joj je vodostaj narastao za više od 4 metra.[3]
Važni radovi na hidromelioraciji poduzeti su kod Saint-Diziera, gdje su potopljena tri sela[1] i podignuto akumulacijsko jezero Der-Chantecoq, kojim je reguliran tok Marne i Seine.[2]
U prošlosti su kod Vitry-le-Françoisa iskopana dva kanala, jedan prema rijeci Saôni, i drugi prema Rhôni, oba su danas u zapuštenom stanju. U dolini rijeke Marne vodile su se teške borbe u Prvom svjetskom ratu.[1]
Porječje rijeke prostire se na površini od 13,000 km², po 6 departmana; Haute-Marne, Marne, Aisne, Seine-et-Marne, Seine-Saint-Denis i Val-de-Marne.[3] Prosječni protok na ušću je 105 m³/s.[2]
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Marne River” (engleski). Encyclopaedia Britannica.. Pristupljeno 29.09. 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „la Marne” (francuski). Larousse. Pristupljeno 30.09.2022.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 „La Marne : un axe stratégique pour Epernay” (francuski). Ville d'Epernay. Pristupljeno 29.09.2022.
Vanjske veze uredi
- la Marne (fr)