Londonderry
Londonderry (irski: Doire) kog lokalni stanovnici zovu njegovim starim imenom - Derry je grad od 84,340 stanovnika.[1] na sjeverozapadu Sjeverne Irske. Metropolitanski Londonderry ima 92,220 stanovnika.[2]
Londonderry
Derry | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 54°59′N 7°18′W / 54.983°N 7.300°W | |
| država |  UK
|
| Krunska zemlja | Sjeverna Irska |
| Grofovija | Londonderry |
| Distrikt | Derry i Strabane |
| Površina | |
| - Ukupna | 33.95 km²[1] |
| - Područje utjecaja | 67.75 km²[2] |
| Stanovništvo (2015.) | |
| - Grad | 84,340[1] |
| - Gustoća | 2,484.2 stan. / km²[1] |
| - Područje utjecaja | 92,220 [2] |
| - Gustoća područja utjecaja | 1,361.2 stan. / km²[2] |
| Vremenska zona | UTC+0 (UTC+1) |
| Poštanski broj | BT47, BT48 |
| Pozivni broj | 028 |
| Karta | |
  Londonderry | |
On je i sjedište Vijeća distrikta Derry i Strabane koji ima 149,473 stanovnika.[1]
Geografske karakteristike uredi
Historijski centar Londonderrya je smješten na uzvisini na zapadnoj obali rijeke Foyle, na oko 6 km uzvodno od mjesta gdje se rijeke Foyle širi se u esturij - Lough Foyle kojim uvire u Atlantik.[3] Moderni dio grada proteže se na drugoj obali rijeke.
Stari grad još uvjek ima djelomično dobro očuvane gradske bedeme iz 1618. koji imaju opseg od 2 km.[3]
Grofovija Londonderry u koju tradicijski spada, graniči sa irskom Grofovijom Donegal.
Ime uredi
Još i danas traje polemika oko imena grada, koja je opterećena brojnim političkim dilemama. Za britansku vladu se grad i distrikt zovu Londonderry, a za Gradsko vijeće koje je od 1984. pod kontrolom nacionalista grad se zove - Derry.[3]
Irski nacionalisti uglavnom koriste ime Derry, kao i brojni Unionisti, iako ovi posljednji kad dođe do političkih rasprava pređu na ime Londonderry. Derry dolazi od irske riječi doire, koja znači - hrastov šumarak.[3]
Historija uredi
Sveti Kolumba je sredinom 6. vijeka osnovao samostan oko kog je izraslo naselje 6. vijeka, ali su ga nordijski osvajači razorili, oni su ga navodno palili čak sedam puta nakon tog sve do 1200.[3]
Kasnije je grad služio kao strateški punkt iz kog su tudorovski monarsi kretali u invaziju Irskog otoka. Engleska vojska zauzela je 1600. Derry, i porušila irske crkve i samostan. Ubrzo nakon toga - 1613. engleski kralj James I., poklonio je Derry londončanima koji su podigli novi grad i opasali ga čvrstim bedemima.[3] Oni su taj novi grad naselili engleskim i škotskim protestantima, a on se od tad službeno zove Londonderry. Novi grad je neuspješno opsjedan nekoliko puta u 17. vijeku, naročito od strane snaga Jamesa II od 1688. do 89.[3]
Anglikanska katedrala sv. Kolumba (orginalno podignuta 1633.) ima brojne relikvije iz opsade 1688.-89.[3]
Londonderry je u moderan grad izrastao nakon 1850., kad je procvjetala tekstilna industrija, naročito izrada lanenih košulja.[3]
Za Prvog i Drugog svjetskog rata njegova luka korištena je kao pomorska baza, ali je danas njena važnost minorna.[3]
Kampanja za ljudska prava kojom su zahtjevana jednaka prava za rimokatolike u Sjevernoj Irsko počela je 1968. Ona je dovela do uličnih nasilja 1969. u Londonderryu, koje se proteglo sve do 1980-ih. uz korištenje vatrenog oružja i bombi.[3]
Stari grad i susjedna urbana i ruralna naselja su administrativno ujedinjena 1969., a kasnije nakon reorganizacije britanske lokalne uprave provedene 1973. postao je jedan od 26 sjevernoirskih distrikta.[3]
Privreda uredi
Tekstilna industrija i nadalje je važna privredna grana, iako se danas pored biljnih koriste i sintetička vlakna. Pored tekstilnih Londonderry ima i druge tvornice lake industrije koje proizvode prehrambene artikle i kemikalije.[3]
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „United Kingdom: Major Cities in Northern Ireland” (engleski). City population. Pristupljeno 05. 01. 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 „Derry (Agglomeration, Agglomerations)” (engleski). City population. Pristupljeno 05. 01. 2017.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 „Londonderry” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 05. 01. 2017.
Vanjske veze uredi
- Visit Derry (en)