Kozarac (Prijedor)

Kozarac je naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Prijedor koja pripada entitetu Republika Srpska. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 4.045 stanovnika.

Kozarac
Osnovni podaci
Država	Bosna i Hercegovina
Entitet	Republika Srpska
Opština/Općina	Prijedor
Stanovništvo
Stanovništvo ((1991))	4.045
Geografija
Koordinate
Kozarac Kozarac (Bosne i Hercegovine)
Ostali podaci
Poštanski kod	79 202
Pozivni broj	052

Naseljena mjesta

Babići, Brđani, Dera, Gornji Garevci, Hercegovci, Hrnići, Huremovići, Jaruge, Kamičani, Kozarac, Kozaruša, Rajkovići i Trnopolje.

Istorija

Kozarac se prvi put spominje u pisanim dokumentima 1334. godine, pod imenom Kozara (Cazara, Kotzura). Već 1360. godine postaje slobodni kraljevski grad. Cijelim pomenutim razdobljem Kozarac je bio središte Sanske župe.

Tokom 14. i 15. vijeka teritorijom Sanske župe su naizmjenično upravljali bosanski i ugarski kraljevi. 1518. godine, Kozarac je kao i ostatak Bosanske Krajine osvojen od strane Osmanskog carstva. Svoj najveći procvat Kozarac doživljava tokom osmanske vlasti, koja je sa manjim prekidima trajala 360 godina (1518-1878). U razdoblju od 1687. do 1835. godine Kozarac je administrativno-upravno i sudsko središte istoimene kapetanije.

Aprila 1851. Kozarac je osvojio a potom i zapalio legendarni Omer-paša Latas.

Vrijeme višestoljetne osmanske vladavine završava 6. septembra 1878. godine kada su austro-ugarske trupe zaposjele Kozarac i susjedni Prijedor. Tokom vladavine Austro-Ugarske monarhije Kozarac je polako počeo da gubi značaj koji je imao za vrijeme osmanske vladavine Bosnom i Hercegovinom.

U 16. vijeku, Kozarac je bio zanatsko mjesto i urbani centar u ovoj regiji sjevero-zapadnog dijela BiH. U decembru 1910. u Kozarcu je otvorena prva ženska škola koju je pohađalo preko 30 učenica.

Do 1963., Kozarac je bio centar istoimene općine koja onda biva pridružena općini Prijedor.

Aprila i maja 1992. Kozarac je opkoljen od strane JNA i jedinica Srpske Republike Bosne i Hercegovine a 24. maja 1992. i napadnut. Nakon pada 26. maja preživjelo stanovništvo Kozarca deportovano je u logore Omarska, Keraterm i Trnopolje. Juna 1992. Kozarac je opljačkan i popaljen, a njegovi stanovnici koji su preživjeli logorske torture, protjerani. Preko 1800 Kozarčana se vodi kao nestali ili ubijeni u toku rata u BiH.

Stanovništvo

Nacionalnost	1991.
Srbi	96
Muslimani	3.740
Hrvati	35
Jugosloveni	117
ostali	57
Ukupno	4.045

Slavni ljudi

• Eldin Jakupović , fudbaler
• Nedžad Mulabegović , poznati atletičar
• Fikret Hodžić, šampion u bodybuildingu

Privreda

Zbog povoljnog geografskog položaja, klimatskih uslova, kao i velikog prometa ljudi u turističkoj sezoni, Kozarac i okolina su plodno tlo za turizam, trgovinu, poljoprivredu, ugostiteljstvo, šumarstvo i drvopreradu, ribolov i lovni turizam. Ovome uveliko doprinose povoljne geografsko-klimatske odlike kao što su plodno zemljište u potkozarskoj dolini (takozvana "kozaračka Posavina"), velike šumske površine na Kozari, ribnjak "Saničani" (površine 20 kvadratnih kilometara), veliki broj sunčanih dana u godini, učestale padavine i blage zimske temperature. Jake saobraćajne veze (magistralni put, obližnja željeznička stanica, najbliži aerodrom udaljen 50 km) kao i blizina Hrvatske i Slovenije, čine ovo mjesto pogodnim za otvaranje proizvodnih pogona i proizvodnju robe namijenjenu za izvoz. Navedene prednosti, kao i niski troškovi proizvodnje doveli su već dvije inostrane firme u Kozarac (hrvatska "Nova Ivančica" (2007.) i austrijski "Austronet" (2008.)).

Vanjske veze

Kozarac (Prijedor) na Wikimedijinoj ostavi

• Kozarac.ba
• Kozarac.eu Privatni informativni portal
• Prvi Web katalog privrede u Kozarcu Arhivirano 2008-07-05 na Wayback Machine-u