Kosmološki argument
Kosmološki argument je argument za postojanje Boga na osnovu uzročno-posledičnih veza u kosmosu. Poznat je takođe kao argument iz univerzalne uzročne veze ili argument prvog uzroka. Zaključak kosmološkog argumenta jeste da se na kraju lanca uzročnosti nalazi prvi uzrok, koji se smatra bogom. Istorija ovog argumenta seže do Aristotela ili ranije, razvijena je u neoplatonizmu, a kasnije u hrišćanstvu i srednjovekovnoj islamskoj filozofiji.
Varijanta ovog argumenta je dokaz o „prvom pokretaču“ ili "nepokrenutom pokretaču".
Razvoj uredi
U srednjovekovnoj arapskoj filozofiji, Ibn Rušd je kritikovao Avicenin kosmološki argument, tvrdeći da jedino fizički argumenti, kao što je onaj koji ukazuje na potrebu za prvim pokretačem, mogu dokazati postojanje fizičkih stvari.[1]
Razrađujući kosmološki argument, Bonaventura tvrdi da Bog može da se sazna iz stvorenih bića kao uzrok iz posledice.[2]
Toma Akvinski je formulisao pet argumenata kojima dokazuje božje postojanje. Jedan od njih, argument za neuzrokovani uzrok, glasi: "Sve ima svoj uzrok. I svaki uzrok opet ima svoj uzrok. Ali, ne možemo imati beskonačan niz uzroka. Stoga, mora postojati neki neuzrokovani uzrok koji uzrokuje svaku promjenu, ali pri tom sam nije prouzrokovan ničijim utjecajem. Takav neuzrokovani uzrok ljudi nazivaju Bog."[3]
Izvori uredi
- ↑ Averoes, Oksfordski filozofski rečnik, Sajmon Blekburn, Svetovi. Šablon:Page1
- ↑ Frederik Koplston, Srednjovekovna filozofija (str. 256), Beograd, 1989.
- ↑ Put Alvina Plantinge u dokazivanju Božjeg postojanja