Karlo Paržik
Karlo Paržik je arhitekta, rođen 1857. u Jičínu, današnja Češka, a umro u Sarajevu, 16. juna 1942. godine. Završio je akademiju likovnih umjetnosti, arhitekturu i građevinarstvo. U Sarajevo je došao sa 26 godina, gdje je djelovao gotovo 60 godina.
.png)
.jpg)
Pokazao je izuzetnu sposobnost izražavanja u duhu istoricizma.
Njegovo prvo djelo je zgrada mirovinske zaklade iz 1886. godine, tada najveća u gradu, gdje je pokazao znalačku primjenu „službenog“ stila neorenesanse i besprijekornu tačnost. Iako je tokom djelovanja bio u potpunosti ovladao interpretacijom tradicionalne kulture, Paržik nije učinio dodatni pomak u smislu traženja novog arhitektonskog izraza. Kruto držanje načela historicizma ostaće karakteristika svih njegovih djela i on nikad nije prihvatio secesijsku slobodu.[1]
U njegovoj arhitekturi istoricizma pročelja imaju najveću vrijednost.
Ostvarenja uredi
- Muzej grada Sarajeva (Šerijatska sudačka škola) je među njegovim prvim realizovanim projektima. Urađena je u bogatom pseudomaurskom dekorativnom maniru, sa elementima i detaljima osmansko-turske arhitekture. Paržik je u istom stilu uradio i projekat Vijećnice, ali njegov projekat nije realizovan. Njegova dogradnja kod Careve džamije pokazuje apsolutno jedinstvo sa arhitekturom XVI vijeka.
- Marijin dvor je stambeno-poslovna palata, izgrađena 1899. godine. Fasada je rađena u stilu neorenesanse i klasicizma kao i sve zgrade iz tog perioda koje je projektovao Karlo Paržik.[2] Proglašena je za nacionalni spomenik BiH[3]
- Zemaljski muzej je najznačajnije djelo arhitekte Karla Paržika. Izgrađen je 1913. godine u neorenesansnom duhu, sa četiri, terasama međusobno povezana paviljona, a u sredini je botanička bašta..[4]
- Narodno pozorište Sarajevo
- Evangelistička crkva u Sarajevu iz 1911. Godine, u romaničko-bizantijskom stilu kao centralna potkupolna građevina
- Hotel Evropa u Sarajevu
Literatura uredi
- Ibrahim Krzović - Arhitektura secesije u Bosni i Hercegovini, Kulturno naslijeđe, Sarajevo
- Nedžad Kurto - Sarajevo 1492-1992, Oko, Sarajevo.
Reference uredi
- ↑ „Nedžad Kurto: ARHITEKTURA BIH- Razvoj bosanskog stila”. Kulturno naslijeđe, Sarajevo. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Borislav Spasojević: Arhitektura stambenih palata austrougarskog perioda u Sarajevu-”. RABIC Sarajevo, 1999. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Marijin dvor”. kons.gov.ba. Pristupljeno 13. 9. 2016.[mrtav link]
- ↑ „Amir Pašić: Arhitektura Bosne i Hercegovine, Austrougarski period (1878-1918)”. Univerzitet u Sarajevu Filozofski fakultet Odsjek za historiju, Sarajevo. 2014. Pristupljeno 10. 9. 2017.