Jevrejsko groblje u Sarajevu
Jevrejsko groblje u Sarajevu smješteno je u jugozapadnom dijelu Sarajeva, u predjelu Kovačići i Debelo Brdo. Iza praškog ovo je najveći ranonovovjekovni jevrejski sakralni kompleks, a istovremeno jedan od najvrijednijih memorijalnih kompleksa u Evropi. Cijeli kompleks se prostire na površini od 30.000 m2,[1] O nastanku i razvoju groblja do 16. vijeka nema pouzdane dokumentacije, ali se na osnovu podataka protokola Jevrejske općine, 1630. može uzeti kao godina osnivanja ovog groblja.[1]
Groblje je nastalo uz srednjovjekovnu nekropolu stećaka na lokalitetu Borak uz stari kamenolom na Šatoriji iz koga je vađen kamen kako za srednjovijekovne stećke, tako i za jevrejske nadgrobnike. Sefardi na ovom prostoru stvaraju jedinstvene nadgrobnike kakvih, po njihovim domomorfnim oblicima i simboličkoj motivici, nema među jevrejskim spomenicima nigdje u svijetu.[2] U sklopu groblja nalaze se i grobljanska kapela, spomen-kosturnica iz 1952. godine, spomenik žrtvama ustaškog terora, aškenaska kosturnica iz 1962. godine, spomen-kosturnica uz aškenasku kosturnicu, česma i ograda. Sve zajedno kao grobljanska cjelina je proglašeno Nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine 2. septembra 2004. godine.[3]
Najstariji sačuvani nadgrobni spomenik na ovom groblju pripada prvom sarajevskom rabinu. Na prsima njegovog stećka piše:
Samuel Baruh, 1630-1650. Nadgrobni kamen pravednika.
Pored njega, ispod 3.850 spomenika počivaju porodice: Abinun, Albahari, Altarac, Atijas, Baruh, Daniti, Danon, Finci, Gaon, Kabiljo, Kajon, Kalderon, Kamhi, Katan, Konforti, Kunorti, Levi, Maestro, Montilja, Ovadija, Ozmo, Pardo, Pesah, Pinto, Salom. A najveći i najteži spomenik pripada pokojnom Samuelu Pinti.[4]
Povezano uredi
Reference uredi
- ↑ 1,0 1,1 Snježana Mutapčić: Staro Jevrejsko groblje u Kovačićima (Sarajevo), Sefarad 92
- ↑ Snježana Mutapčić, Staro jevrejsko groblje na Borku u Kovačićima, nav. sveske br. 7-8, Sarajevo, 1984, str. 89-95
- ↑ http://www.aneks8komisija.com.ba/main.php?id_struct=6&lang=1&action=view&id=2502[mrtav link]
- ↑ „Archive copy”. Arhivirano iz originala na datum 2008-11-06. Pristupljeno 2012-04-19.
