Insipidni dijabetes
Insipidni dijabetes (lat. diabetes insipidus) je bolest, koja nastaje usled neodgovarajuće sekrecije antidiuretskog hormona iz hipofize[1] ili poremećaja na nivou bubrega koji ne mogu adekvatno da odgovore na sekreciju ovog hormona.[2] Poznat je i pod nazivom centralni, kranijalni ili neurogeni, odnosno u drugom slučaju kao nefrogeni dijabetes.
| Insipidni dijabetes | |
|---|---|
lat. | Diabetes insipidus |
 | |
| vazopresin | |
| Specijalnost | Endokrinologija |
| Klasifikacija i eksterni resursi | |
| ICD-10 | E23.2 N25.1 |
| ICD-9 | 253.5 588.1 |
| OMIM | 304800 125800 |
| DiseasesDB | 3639 |
| MedlinePlus | 000377 Central000460 Congenital000461 Nephrogenic 000511 |
| eMedicine | med/543 ped/580 |
| MeSH | D003919 |
U uzročnike ovog poremećaja ubrajaju se traume glave (posebno hirurške intervencije u hipotalamusno-hipofiznoj regiji), tumori, zapaljenski procesi (encefalitis, meningitis, tuberkuloza), sudovne lezije, granulomske bolesti, genetički faktori, a postoje i urođeni oblici ove bolesti. U oko 30-40% slučajeva uzrok bolesti je nepoznat, pa se govori o idiopatskom insipidnom dijabetesu.[1][2]
Klinička slika uredi
Osnovni simptomi su: poliurija (prekomerno lučenje mokraće), nokturija (učestalo noćno mokrenje) i kompenzatorna polidipsija (pojačana žeđ). Kod dece se može pojaviti i enureza (nevoljno mokrenje).
Količina izlučene mokraće može iznositi 5-20 litara za 24 sata. Urin je svetle boje, male specifične težine i osmolarnosti, a bolesnik mokri svakih 30-60 minuta u toku dana i noći. Teška dehidracija se javlja u slučajevima kada je mehanizam žeđi oštećen ili ako bolesnk odbija da unosi tečnost. U slučajevima dehidracije u krvi je prisutna povećana koncentracija natrijuma, a klinički se pojavljuju simptomi: glavobolja, muka, povraćanje i konfuzija. Pacijenti se žale na stalan osećaj umora i pospanosti, a često pate i od opstipacije (zatvora) zbog skoro potpune resorpcije vode iz digestivnog trakta.
Mogu postojati i drugi znaci oštećenja hipotalamusa (polifagija - pojačana glad, hipersomnija - pospanost, hipertermija i dr), a u slučaju tumorske etiologije i odgovarajuća simptomatologija.[1]
Dijagnoza uredi
Standardni test za dokazivanje insipidnog dijabetesa je test dehidracije, a definitivna dijagnoza postavlja se merenjem odgovora hormona vazopresina u plazmi na osmotsku stimulaciju ostvarenu infuzijom rastvora natrijum hlorida. Kod kranijalnog insipidnog dijabetesa određuje se lokalizacija mogućeg oštećenja pomoću kompjuterizovane tomografije ili nuklearne magnetne rezonance.[1]
Lečenje uredi
Tokom lečenja se uglavnom koristi dezmopresin — dugodelujući sintetski analog vazopresina. Terapijski odgovor je varijabilan, pa se sprovodi pažljiva kontrola, merenjem diureze i osmolarnosti plazme i natrijuma.
Reference uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Insipidni dijabetes”. Arhivirano iz originala na datum 2007-10-30. Pristupljeno 28. 11. 2007.
- ↑ 2,0 2,1 „Krstarica”. Pristupljeno 28. 11. 2007.[mrtav link]