Eparhijski crkveni sud
Eparhijski crkveni sud je organ eparhijskog arhijereja za crkveno sudstvo i poslove unutrašnje crkvene uprave.
Sastav uredi
Predsjednik eparhijskog crkvenog suda je arhijerej, koga po njegovom ovlašćenju zamjenjuje arhijerejski zamjenik.
Kada arhijerej predsjedava, arhijerejski zamjenik može učestvovati u suđenju kao član suda.
Eparhijski crkveni sud sastavljaju:
- predsjednik;
- dva počasna člana, koji imaju zamjenike;
- sekretar (referent) i
- potreban broj nižeg osoblja.
Sve osoblje crkvenog suda postavlja i otpušta nadležni arhijerej i o tome izvještava Sveti arhijerejski sinod.
Dužnost crkvenosudskog tužioca vrši svešteno lice, koje arhijerej odredi.
Odluke uredi
Predsjednik i članovi eparhijskog crkvenog suda daju svoj glas pri odlučivanju potpuno nezavisno, upravljajući se u tome po svojoj savjesti, a prema odredbama kanonsko-zakonskim.
Eparhijski crkveni sud donosi odluke većinom glasova. Glasanje počinje od najmlađeg člana suda.
Član suda koji se ne bi složio sa donesenom odlukom ima pravo staviti svoje pismeno obrazloženo odvojeno mišljenje. Odvojena mišljenja ne dostavljaju se parničnim stranama.
Sve odluke eparhijskog crkvenog suda, donesene u sjednicama u kojima nije predsjedavao eparhijski arhijerej, podnose se njemu na saglasnost. Ako se arhijerej ne složi sa odlukom eparhijskog crkvenog suda, može da uputi predmet na ponovnu raspravu eparhijskom crkvenom sudu, a ako eparhijski crkveni sud ostane pri svojoj prvobitnoj odluci, može arhijerej dostaviti predmet sa obrazloženim mišljenjem Velikom crkvenom sudu koji će po pitanju ove nesuglasnosti dati svoje obavezno uputstvo. U tom slučaju obustavlja se izvršenje odluka eparhijskog crkvenog suda do odluke Velikog crkvenog suda.
Djelokrug uredi
Eparhijski crkveni sud:
- kao sudski organ:
- sudi krivice sveštenstva oba reda;
- sudi krivice vernih koje povlače isključenje iz crkvene zajednice na izvesno vrijeme ili konačno;
- sudi, u svojoj nadležnosti, sporove o valjanosti, poništenju i razvodu crkvenog braka;
- rješava sukobe između sveštenika, kao i sporove zbog parohijskih prihoda i zbog pokretnog ili nepokretnog crkvenog imanja koje je sveštenstvu određeno na uživanje;
- kao organ eparhijskog arhijereja za poslove unutrašnje crkvene uprave:
- nadzire po uputstvima arhijereja parohijsko sveštenstvo, parohijske kancelarije i arhijerejska namjesništva;
- saopštava i izvršava naredbe i odluke viših crkvenih sudskih vlasti;
- pomaže eparhijskom arhijereju u svima poslovima eparhijske uprave, i izvršuje njegova naređenja i u poslovima koji spadaju u njegovu ličnu nadležnost;
- vodi brigu, prema odredbama Ustava, o inventaru episkopije u slučajevima premeštaja, penzionisanja ili smrti eparhijskog arhijereja;
- donosi odluku o promjenama u crkvenim matičnim knjigama.
Odluke eparhijskih crkvenih sudova koje ne podležu razmatranju viših vlasti izvršne su, njih izvršavaju područni crkveni organi.