Duvanjsko polje
Duvanjsko polje je kraško polje u jugozapadnom dijelu Bosne i Hercegovine, na teritoriji opštine Tomislavgrad. Do sada je izvršeno više regionalizacija Bosne i Hercegovine prema različitim kriterijima. Prema geotektonskom kriteriju, područje Bosne i Hercegovine može se podijeliti na tri pojasa: Vanjske Dinaride, Središnje Dinaride i Unutarnje Dinaride. Takva geotektonska podjela zasnovana je prvenstveno na geografskom položaju i razlikama u litofacijalnim i tektonskim osobinama izdvojenih zona, zatim na sličnim globalnim uslovima geološke evolucije i orogeneze, te specičnostima u njihovom geotektonskom sklopu [1] Teritorija Bosne i Hercegovine zahvata oko 25% ukupnog teritorija Dinarida i nalazi se u njihovom srednjem dijelu.
Duvanjsko polje građeno je od naslaga miocenske starosti koje su uz rubne dijelove (npr. oko Kongore) ili uz riječne tokove prekrivene kvartarnim nanosima. Rubni planinski okvir je složenije građe: prevladavaju krečnjaci i dolomiti jurske i kredne starosti, s mjestimično prisutnim manjim područjima naslaga tercijarne starosti.
Nalazi se na 860-900 m nadmorske visine. Okruženo je sa svih strana planinama. Na istoku je Ljubuša planina (1794 m.), Crni vrh 1617 m., Mala Ljubuša 1676 m.) i Vran planina (2074 m.). Na jugozapadu je Vrana Hlib ili Lib planina (1481 m.) i Orlakuk (1391 m.), i koja strmenitim grebenom Libom (1023 m.) prodire u samo Duvanjsko polje. Na zapadu su Ivlidena i Grabovička planina, a na sjeverozapadu Tušnica (1700m.) Polj je dugo 20 km (Mesihovina - Mokronoge), široko 12 km (Brišnik - Mandino Selo). Površina mu je 125 km2.
Vode pripadaju slivu rijeke Cetine. Mještani smatraju da su u polju 74 izvora. Najznačajniji je potok Šuica ili Šujica koji u polje dolazi od planine Malovan.[2]
Na polju je registrovano: 11 vrsta riba, 151 vrsta ptica, 10 vrsta vilinih konjića i 148 floralnih vrsta. Uzgaja se: krompir, žitarice, kupine, a najveći dio koristi se za ispašu stoke. Poznati kraški fenomeni: Veliki ponor kod sela Kovači, Donji Brišnik, pećina Dahna kod Omerovića, pećina “Katedrala” kod Anića, meandri rijeka Šuica i Drina.[3]
Historija uredi
Polja u jugozapadnoj Bosni, Duvanjsko, Glamočko i Livanjsko sistematski su arheološki istraživana od 1973. godne.[4] Na ova tri polja obavljena su iskopavanja na 17 gradina i ukupno je registrovano 107 gradino, od toga 34 na Duvanjskom polju. Polja su naseljavali ilirsko pleme Dalmati, počevši od bronzanog doba.[5]
Reference uredi
- ↑ Morfometrijske karakteristike Duvanjskog polja
- ↑ Duvanjsko polje, 1924. god
- ↑ „Duvanjsko polje”. Arhivirano iz originala na datum 2020-09-28. Pristupljeno 2020-08-04.
- ↑ „Blagoje Govedarica -PRILOZI KULTURNOJ STRATOGRAFIJI PRAHISTORIJSKIH GRADINA U JUGOZAPADNOJ BOSNI”. ANUBIH, Godišnjak 1982. Arhivirano iz originala na datum 2018-02-12. Pristupljeno 9. 2. 2017.
- ↑ „Alojz Benac-Đuro Basler-Borivoj Ćović-Esad Pašalić-Nada Miletić-Pavao Anđelić - KULTURNA ISTORIJA BOSNE I HERCEGOVINE”. Veselin Masleša, Sarajevo, 1966. Pristupljeno 9. 2. 2016.[mrtav link]
