Dezerter (film, 1992)
Dezerter je srpski igrani film snimljen 1992. godine u režiji Živojina Pavlovića, poznat kao jedno od prvih filmskih ostvarenja koje se bavilo temom raspada Jugoslavije, odnosno tada aktualnim postjugoslovenskim ratovima. Scenario, koji je Pavlović napisao zajedno sa Snežanom Lukić, je delimično inspirisan pripovetkom Večiti muž ruskog pisca Fjodora Dostojevskog, ali daleko više tada aktualnim ratom u Hrvatskoj, odnosno bitkom za Vukovar, koja je delimično rekonstruisana u filmu. Protagonista, čiji lik tumači Radoš Bajić, je oficir JNA koji u Beogradu za vreme bitke sreće svog kolegu i najboljeg prijatelja (čiji lik tumači Rade Šerbedžija) koji je kao dezerter napustio vukovarsko bojište. Radnja prikazuje kako ga odbija prijaviti, mučen grižnjom savesti jer je za vreme zajedničke službe u Vukovaru imao aferu sa njegovom ženom i postao biloški otac njegove kćeri. Iako se Dezerter odlikovao izuzetno mračnim i pesimističnim tonom, odnosno na nimalo afirmativan način prikazivao ratna zbivanja, u samoj Hrvatskoj je postao predmetom kontroverzi; razlog je bio taj da je deo materijala sniman u samom razorenom Vukovaru, koji je tada bio pod vlašću tamošnjih srpskih separatista, a iz čega je veliki deo hrvatske javnosti zaključio da Pavlovićev film podržava secesiju. Šerbedžija, koji je u delu javnosti proglašen izdajnikom, se nekoliko godina nije mogao pojaviti niti nastupati u Hrvatskoj.
| Dezerter | |
|---|---|
.jpg) | |
| Žanr | drama |
| Režija | Živojin Pavlović |
| Producent | Đorđe Milojević Zoran Milatović Radoš Bajić Branko Breberina |
| Scenario | Snežana Lukić Živojin Pavlović |
| Uloge | Mirko Babić Radoš Bajić Branko Cvejić Svetozar Cvetković Rade Šerbedžija |
| Muzika | Predrag Vranešević Mladen Vranešević |
| Fotografija | Aleksandar Petković |
| Montaža | Ljiljana Lana Vukobratović Savetnik za montažu Olga Skrigin |
| Datum(i) premijere | 15. 7. 1992
|
| Trajanje | 109 min. |
| Zemlja |  SR Jugoslavija |
| Jezik | srpski |
Uloge uredi
| Glumac | Uloga |
|---|---|
| Radoš Bajić | Aleksa Veljačić |
| Rade Šerbedžija | Pavle Trusić |
| Branko Cvejić | Vojni doktor |
| Svetozar Cvetković | kapetan Balugdžić |
| Mirko Babić | Dezerter |
| Dušan Janićijević | Potpukovnik JNA |
| Ljiljana Jovanović | Trusićeva komšinica |
| Ljubo Škiljević | Trusićev komšija |
| Marina Marković | |
| Milena Pavlović | Marina |
| Gorica Popović | Smiljka |
| Hristina Popović | Lila |
| Nađa Sekulić | |
| Renata Ulmanski | Majka Alekse |
| Janez Vrhovec | General Pogoretina |