Car Guangwu od Hana
Car Guangwu (13. januar 5. pne. – 29. mart 57),[3] rođen kao Liu Xiu bio je car kineske Dinastija Han dinastije Han, poznat po tome što je godine 25. istu dinastiju restaurirao, odnosno osnovao dinastiju Kasniji Han ili Istočni Han. Ispočetka je vladao samo dijelovima Kine, da bi postepenim pokoravanjem regionalnih gospodara rata konsolidirao cijenu Kinu do svoje smrti 57.
| Liu Xiu | |
|---|---|
| |
Car Kine
| |
| Vladavina | 25. august 25[1] - 29. mart 57 (31 godina, 236 dana) |
| Prethodnik | neam, Car Gengshi kao car Yuan Hana |
| Nasljednik | Car Ming |
| Carica Supruga |
Guo Shengtong Yin Lihua Supruga Xu |
| Potomstvo | Liu Jiang, princ Gong od Donghaija Liu Zhuang, krunski princ Liu Fu, princ Xian od Peija Liu Kang, princ An od Zinana Liu Yán, princ Zhi od Fulina Liu Yǎn, princ Jian od Zhongshana Liu Ying, princ od Chua Liu Cang, princ Xian od Dongpinga Liu Jing, princ Si od Guanglina Liu Heng, vojvoda Huai od Lina Liu Jing, princ Xiao od Langyea Liu Yiwang (劉義王), princeza Wuyang Liu Zhongli (劉中禮), princeza Nieyang Liu Hongfu (劉紅夫), princeza Guantau Liu Liliu (劉禮劉), princeza Yuyang Liu Shou (劉綬), Princess Liyi |
| Puno ime | Porodično ime: Liu (劉) Osobno ime: Xiu (秀) Kurtoazno ime: Wenshu (文叔) |
| Era datumi | Jianwu (建武): 25-56 Jianwuzhongyuan (建武中元): 56-58 |
| Posthumno ime | Kratko: Car Guangwu (光武帝) Puno: Car Guangwu[2] (光武皇帝) "nastavljač i vojnički" |
| Hramsko ime | Shizu (世祖) |
| Dinastija | Istočni Han |
| Otac | Liu Qin (劉欽) |
| Majka | Gospa Fan |
| Rođen/a | 13. januar 5. pne. |
| Umro/la | 29. mart 57. (starost: 62) |
Liu Xiu je bio jedan od brojnih potomaka carske porodice Han. Nakon što je prijestolje Hana uzurpirao Wang Mang i nakon što je propast Wang Manogove kratkotrajne dinastije Xin slijedio građanski rat, istakao se kao jedan od članove bivše dinastije koji je prisizao pravo na prijestolje. Nakon što je sakupio vojsku i proglasio se carem, uspio je poraziti svoje suparnike, a potom i uništiti seljačku vojsku Chimei (Crvenih obrva, 赤眉), poznatu po pljački, te ponovno ujediniti cijelu Kinu godine 36.
Svoju prijestolnicu je uspostavio u gradu Luoyang, 335 kilometara istočno od bivše prijestolnice Chang'an, zbog čega je period započet njegovom vladavinom dobio ime Kasniji Han ili Istočni Han. Poduzeo je neke reforme, pogotovo u oblasti agrara, koje su za cilj imale otkloniti probleme zaslužne za propast Zapadnog Hana. Iako ne potpuno uspješne, te se reforme od dijela historičara smatraju zaslužnim za opstanak Hana u slijedećih 200 godina.
Vojni pohodi cara Guangwua su vođeni od strane sposobnih komandanata, ali car na raspolaganju nije imao vrsne stratege. Umjesto toga je on sam vodio ratne operacije, i to sa svog dvora, pokazujući izvrsnu sposobnost da predviđa poteze protivnika i tok događaja. Takva praksa je, pak, kod kasnijih careva obično imala katastrofalne rezultate.
Guangwu se također od mnogih kineskih careva odlukovaoi velikodušnošću, kao i nastojanjem da svoju vlast nametne diplomatskim umjesto vojnim sredstvima. Predstavljao je i jedan od rijetkih primjera osnivača dinastije koji kasnije nije dao pogubiti vojskovođe ili sčužbenike zaslužne za njegov dolazak na prijestolje.
Izvori uredi
Literatura uredi
- Bielenstein, Hans. (1986). "Wang Mang, the Restoration of the Han Dynasty, and Later Han", in The Cambridge History of China: Volume I: the Ch'in and Han Empires, 221 B.C. – A.D. 220, 223–290. Edited by Denis Twitchett and Michael Loewe. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-24327-0.
- Zizhi Tongjian by Sima Guang, vols. 38-44 (original available at zh:s:資治通鑑), and Modern Chinese Edition edited by Bo Yang (Taipei, 1982–1989).
- Hou Han Shu by Fan Ye, vol. 1 (Biography of Emperor Guangwu), [1] Arhivirano 2008-02-10 na Wayback Machine-u.
Car Guangwu od Hana Rođen/a: 5. pne. Umro/la: 57
| ||
| Kraljevske titule | ||
|---|---|---|
| Prethodi: Car Gengshi od Hana |
Car Kine 25 – 57 |
Slijedi: Car Ming od Hana |