Boro Vukmirović
Borko Boro Vukmirović Crni (1912–1943), radnik, jedan od organizatora Narodnooslobodilačke borbe na Kosovu i Metohiji i narodni heroj Jugoslavije.
| BORO VUKMIROVIĆ | |
|---|---|
 Boro Vukmirović | |
| Datum rođenja | 1. avgust 1912. |
| Mesto rođenja | Bracigovo, kod Plovdiva Kraljevina Bugarska |
| Datum smrti | 10. april 1943. (31 god.) |
| Mesto smrti | Landovica, kod Prizrena Velika Albanija |
| Profesija | radnik |
| Član KPJ od | 1933. |
| Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
| U toku NOB-a | član Glavnog štaba NOP odreda Kosova i Metohije |
| Narodni heroj od | 6. marta 1945. |
U periodu SFRJ bio je jedan od simbola Srpsko-albanskog prijateljstva.
Biografija uredi
Rođen je 1. avgusta 1912. godine u mestu Bercigovo, u Bugarskoj. Njegov otac Nikola, poreklom Crnogorac, bio je učesnik Ilindanskog ustanka, 1903. godine. Posle sloma ustanka bio je u zatočeništvu u Turskoj, a kasnije je otišao u Bugarsku, gde se oženio Stojankom i dobio tri sina - Boru, Andru i Radeta. Godine 1914. porodica se preselila u Peć, gde je Bora završio osnovnu školu i šest razreda gimnazije. U to vreme Pećka gimnazija je imala samo šest razreda, a dalje školovanje je trebalo nastaviti u Prizrenu za šta njegovi roditelji nisu imali mogućnosti, pa se posle završenog šestog razreda zaposlio kao radnik. Radio je u Peći i drugim mestima Kosova i Metohije.
Partijski rad uredi
Kao mladi radnik, pristupio je radničkom pokretu. Član Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ) postao je 1932, a član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) 1933. godine. Već krajem 1934. godine postao je sekretar Mesnog komitetu KPJ u Peći.
Zbog revolucionarne aktivnosti više puta je bio hapšen i proganjan od strane policije. Godine 1935. je bio uhapšen i mučen u policijskom zatvoru u Peći. Potom je bio izveden pred Državni sud za zaštitu države u Beogradu, ali je zbog nedostatka dokaza bio oslobođen. Na Prvoj oblasnoj konferenciji KPJ za Kosovo i Metohiju, početkom jula 1937. godine, izabran je za organizacionog sekretara Oblasnog komiteta, a početkom avgusta 1940. godine i za člana Pokrajinskog komiteta KPJ za Crnu Goru, Sandžak i Kosovo i Metohiju. Oktobra 1940. godine, na prisustvovao je u Zagrebu Petoj zemaljskoj konferenciji KPJ, na kojoj je bio kandidat za člana Centralnog komiteta KPJ. Bio je organizator mnogih štrajkova, demonstracija i drugih akcija radničke klase u Peći i drugim mestima Kosova i Metohije - posebno velikih antifašističkih demonstracija 11. maja 1940. i martovskih demonstracija 1941. godine u Peći.
Drugi svetski rat uredi
Posle Aprilskog rata i okupacija Kraljevine Jugoslavije, 1941. godine, radio je na sređivanju partijskih organizacija i organizovanju oružane borbe na Kosovu i Metohiji. Najpre je bio član Vojnog komiteta, formiranog pri Oblasnom komitetu KPJ, a posle hapšenja Miladina Popovića, preuzeo je funkciju sekretara Oblasnog komiteta KPJ za Kosovo i Metohiju. Po direktivi Centralnog komiteta KPJ, uspostavio je je veze sa albanskim komunistima i pomogao im u radu na organizovanju Komunističke partije Albanije i Narodnooslobodilačke borbe.
Oktobra 1941. godine bio je imenovan za političkog komesara Metohijskog partizanskog odreda, a oktobra 1942. godine za člana privremenog Glavnog štaba partizanskih odreda Kosova i Metohije. Tada je pokrenuo, i do smrti uređivao, list „Glas naroda“, organ Okružnog komiteta KPJ i Narodnooslobodilačkog pokreta na Kosovu i Metohiji. Obilazio je partijske organizacije, držao savetovanja, radio na širenju bratstva i jedinstva između Srba i Albanaci i formiranju partizanskih odreda.
Aprila 1943. godine, zajedno sa Ramizom Sadikuom, boravio je u Đakovici. Pošto je u to vreme Svetozar Vukmanović Tempo, član CK KPJ i Vrhovnog štaba NOV i POJ, došao je u Prizren, Boro i Ramiz su mu krenuli u susret. Na putu za Prizren, 7. aprila 1943. godine, kod sela Landovice upali su u zasedu i u borbi sa italijanskim fašistima i balistima ranjeni i uhvaćeni. Znajući da su visoki rukovodioci Narodnooslobodilačkog pokreta, neprijatelj je pokušao da mučenjem od njih izvuče podatke o drugim članovima pokreta. Pošto nisu hteli ništa da govore, odlučeno je da budu streljani. Streljani su zajedno 10. aprila 1943. godine, a na naredbu da se razdvoje, zagrlili su se još jače i kličući Narodnooslobodilačkoj borbi otišli u smrt.
Nasleđe uredi
Ukazom Predsedništva Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ), 6. marta 1945. godine, zajedno sa Ramizom Sadikuom, među prvim borcima Narodnooslobodilačke vojske, proglašen je za narodnog heroja.
U godinama posle Drugog svetskog rata, Boro i Ramiz (alb. Boro dhe Ramiz) su predstvaljali simbol bratstva i jedinstva srpskog i albanskog naroda i Narodnooslobodilačke borbe na Kosovu i Metohiji. Njihova imena nosila su mnoge ulice i škole, kao i sportski centar u Prištini. Na mestu njihove pogibije, u selu Landovici, 1963. godine podignut je spomenik u obliku obeliska sa mozaikom i spomen-česmom (autori: arhitekta M. Pecić, skulptor S. Arsić i slikar H. Ćatović). Pesnik Adem Gajtani posvetio im je pesmu „Boro i Ramiz“.
Vidi još uredi
Literatura uredi
- Vojna enciklopedija (knjiga deseta). Beograd 1975. godina.
- Narodni heroji Jugoslavije. „Mladost“, Beograd 1975. godina.
- Aleksandar Tadić „Majke heroja pričaju“. „Iskra“, Vinkovci 1985. godina.