Bitka kod Nantesa
Za ostala značenja, vidi Bitka kod Nantesa (razvrstavanje).
Bitka kod Nantesa se odigrala 29. juna 1793. godine za vrijeme Rata u Vandeji između francuskih republikanskih snaga na jednoj, i vandejskih pobunjenika okupljenih u Kraljevsku i katoličku vojsku na drugoj strani. U njoj su republikanske snage, usprkos brojčane inferiornosti, pobunjenicima nanijele težak poraz koji je značajno doprinio gušenju ustanka nekoliko mjeseci kasnije, te tako imao značajan efekt na dalji tok Francuske revolucije.
| Bitka kod Nantesa | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Rata u Vandeji (Francuskih revolucionarnih ratova) | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 republikanska Francuska |
 Katolička i kraljevska vojska (vandejski pobunjenici) | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
René Gaston Baco de la Chapelle Jean-Baptiste de Canclaux Jean-Michel Beysser |
Jacques Cathelineau † François-Athanase de Charette Charles de Bonchamps Maurice d'Elbée Jean-Nicolas Stofflet François de Lyrot Antoine-Philippe de La Trémoïlle de Talmont | ||||||
| Snaga | |||||||
| 12.000 ljudi |
30.000 ljudi 20 topova | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| 300 mrtvih | 1.500 mrtvih | ||||||
Pozadina uredi
U Vandeji, oblasti na zapadu Francuske, se njeno, pretežno ruralno, stanovništvo od samog početka opredijelilo protiv Revolucije, te su prvi neredi zabilježeni 1791. godine. Nezadovoljstvo je još više pojačano uspostavom Republike i njenim mjerama za nadzor katoličkog svećenstva, te pogubljenjem svrgnutog kralja Luja XVI koga se smatralo mučenikom. Rat Prve koalicije i odluka vlasti iz Pariza da se zbog nje provede mobilizacija je u proljeće 1793. godine dovela do niza pobuna koje republikanske vlasti i njene vojne snage, uglavnom raspršene po malobrojnim izoliranim garnizonima, nisu bile u stanju ugušiti. Pobunjenici, koji su se prozvali Kraljevskom i katoličkom vojskom, su preuzeli nadzor nad cijelom pokrajinom sa izuzetkom Nantesa, velikog i relativno bogatog grada čije je stanovništvo uglavnom činila buržoazija i radnička klasa, daleko sklonija Revoluciji.
20. juna 1793. se vodstvo pobunjenika sastalo u Angersu i dogovorilo da se Nantes, koji je također imao značajno strateško značenje, zauzme. Četiri dana kasnije je republikanskom garnizonu poslan ultimatum sa zahtjevom za predaju. Pobunjenici su zauzeli obližnje mjesto Ancenis, a potom izradili plan da se grad 29. juna napadne iz dva različita pravca.
Tok bitke uredi
28. juna je sjeverna pobunjenička kolona prilikom pokušaja prijelaza rijeke Loire oko 30 km sjeverno od grada, odbijena od strane republikanske artiljerije. Iako je nedugo potom pronađen slabo branjen prijelaz te rijeka uspješno forsirana, to je dovelo do odgađanja napad i spriječila pobunjenike da Nantes napadnu istovremeno sa sjevera i juga.
Pobunjenici su na južne prilaze gradu stigli 29. juna u 7 sati ujutro. Republikanske snage su ih spremno dočekale i odbile napade, a zbog čega se težište operacija prenijelo na sjever. Tamo je vođa pobunjenika (generalissimo) Jacques Cathelineau uspio potisnuti, ali ne i razbiti republikance kojima je podršku pružala nadmoćna artiljerija. U jednom je jurišu Cathelineau, koji je lično vodio svoje ljude, teško ranjen, a nakon čega su se pobunjenici počeli povlačiti. Iako o gubicima ne postoji precizni podaci, većina historičara smatra da je u borbama poginulo oko 300 republikanskih vojnika i oko 1500 pobunjenika. Više od tjedan dana kasnije, 8. jula, gradske vlasti Nantesa su izdale naredbu da se nesahranjeni mrtvaci pokupe i sahrane i masovne grobnice.
Posljedice uredi
Iako su je historičari kasnije proglasili odlučnom, bitka kod Nantesa ispočetka nije bitno promijenila situaciju u Vandeji. Građani Nantesa su još nekoliko tjedan živjeli u strahu od novog napada, a pobunjenici, iako značajno demoralizirani svojim prvim porazom, zadržali nadzor nad Vandejom. Cathelineau je ranama podlegao 14. jula, lišivši ih tako najsposobnijeg i najkarizmatičnijeg zapovjednika. Situacija se nedugo potom počela mijenjati u korist republikanaca kada su u Vandeju stigla vojna pojačanja, uključujući garnizon iz Mainza kojem je nakon višemjesečne opsade dozvoljeno da se povuče sa oružjem i opremom. Zahvaljujući njima je ustanak je do kraja godine bio brutalno ugušen.