Bitka kod Farsala

Za ostala značenja, vidi Bitka kod Farsala (razvrstavanje).

Bitka kod Farsala se odigrala kao dio Cezarovog građanskog rata 9. 8. 48. pne. između rimske popularske vojske pod Julijem Cezarom na jednoj, te optimatske vojske pod Pompejem na drugoj strani. Usprkos brojčane inferiornosti i logističke iscrpljenosti, Cezar je uspio odnijeti pobjedu koja je dovela do potpunog sloma optimatske vojske u Grčkoj, čiji se najveći dio predao ili prešao na Cezarovu stranu. Iako se rat nastavio još tri godine, antički historičari su je smatraju odlučujućim događajem cijelog rata, odnosno simboličkim krajem Rimske Republike.

Bitka kod Farsala
Segment Cezarovog građanskog rata
Datum 9. august 48. pne. Lokacija Farsal (Grčka) Ishod odlučujuća cezarovska pobjeda
Sukobljene strane
Populari	Optimati
Komandanti i vođe
Gaius Julius Caesar Marko Antonije	Gnaeus Pompeius Magnus
Snage
oko 22.000 legionara, 5.000-10.000 pomoćnih i savezničkih pješaka, oko 1800 savezničkih konjanika	oko 40.000-60.000 legionara, 4.200 pomoćnih i savezničkih pješaka, 5.000-8.000 savezničkih konjanika
Žrtve i gubici
1.200	6.000

Pozadina

Prednost je bila na strani Pompeja, on je imao priličan broj dobro naoružanih i hranom opremljenih vojnika, kao i jaku flotu. Cezarova vojska je bila dobro disciplinirana, ali on nije uspio da je odjednom čitavu prebaci jer je to sprječavala Pompejeva flota. Osim toga, Cezarova vojska se loše opremala. Prvi Cezarovi sukobi sa Pompejem zbili su su se u Epiru kod Dirahija. Za vrijeme njih Cezar je pretrpio znatne gubitke, povukao se u Tesaliju i rasporedio svoje trupe blizu grada Farsale. Uskoro je tu sa svojom vojskom stigao i Pompej. Optimati koji su se nalazili zajedno sa Pompejem bili su poslije uspjeha kod Dirahija uvjereni u pobjedu i prepirali se čak oko toga koga će izabrati za Cezarovog nasljednika na dužnost velikog pontifika. Njihova uvjerenost u pobjedu prešla je i na Pompeja, i on je odlučio upustiti se u bitku.

Bitka

Pompej je namjeravao razbiti protivničku konjicu izvrsnim snagama svoje konjice i zadati udarac protivničkom desnom krilu. Predviđajući to, Cezar je na svom desnom krilu koncentrirao dvije tisuće svojih najboljih legionara. Pompejevi konjanici potisnuli su Cezarovu konjicu i počeli potiskivati njegove trupe s desnog boka, ali su tu naišli na odabrani odred i ne izdržavši njegove protunapade uzmakli natrag, otkrivši bok Pompejeve vojske. Zatim je Cezar uveo u borbu svoje pričuve, koje su prešle u napad na demoraliziranog protivnika i upale u njihov logor. Bitka kod Farsale (6. lipnja 48. pne.) završila se u Cezarovu korist. Pompej je pobjegao s bojišta. Ostaci njegove vojske predali su se Cezaru.

Posledice

Ishod bitke kod Farsale i daljnji događaji omogućuju usporedbu vojnog talenta dvojice suparnika - Pompeja i Cezara. Pompej je nezasluženo stekao slavu, najprije time što je prisvojio Lukulove uspjehe (protiv Mitridata), zatim Sertorijeve uspjehe (u Španjolskoj), potom (pomoćnika) Sule itd.

A čim je pokušao u borbi protiv Cezara pokazati svoje talente, pokazao je ništavnost. Cezar čini niz najkrupnijih vojnih pogreški, koje su namjerno ekstravagantne, zato da zbuni filistra koji stoji naspram njega. Svaki rimski general, bilo koji Kras, uništio bi Cezara šest puta za vrijeme Epirskog rata. Ali je Cezar s Pompejom mogao sebi dozvoliti sve.

Literatura

• Gwatkin, William E., Jr. (1956), „Some Reflections on the Battle of Pharsalus”, Transactions and Proceedings of the American Philological Association 87: 109–124 
• Caesar's account of the battle Arhivirano 2014-07-11 na Wayback Machine-u

Bitka kod Farsala na Wikimedijinoj ostavi