Bakar(I) oksid
Bakar(I) oksid (kupro oksid) je neorgansko jedinjenje sa formulom Cu2O. On je jedan od glavnih oksida bakra. Ovaj crveno obojeni prah je komponenta nekih boja koje sprečavaju obrastanje organizmima predmeta potopljenih u vodu. Ovo jedinjenje može da izgleda bilo žuto ili crveno, u zavisnosti od veličine čestica, ali se obe forme degradiraju do bakar(II) oksida u vlažnom vazduhu.[5] Bakar(I) oksid je nađen u crvenkastom mineralu kupritu.
| Bakar(I) oksid | |||
|---|---|---|---|
| |||
-oxide-unit-cell-A-3D-balls.png)
| |||
| IUPAC ime |
| ||
| Drugi nazivi | Kupro oksid Dibakar oksid Kuprit Crveni bakar oksid | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 1317-39-1 
| ||
| PubChem[1][2] | 10313194 | ||
| ChemSpider[3] | 8488659
| ||
| UNII | T8BEA5064F
| ||
| EINECS broj | |||
| KEGG[4] | |||
| RTECS registarski broj toksičnosti | GL8050000 | ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 Slika 2 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | Cu2O | ||
| Molarna masa | 143,09 g/mol | ||
| Agregatno stanje | smeđe-crveni prah | ||
| Gustina | 6,0 g/cm3 | ||
| Tačka topljenja |
1235 °C, 1508 K, 2255 °F | ||
| Tačka ključanja |
1800 °C, 2073 K, 3272 °F | ||
| Rastvorljivost u vodi | Nerastvoran | ||
| Rastvorljivost u kiselina | Rastvoran | ||
| Energijska barijera | 2,137 eV | ||
| Struktura | |||
| Kristalna rešetka/struktura | kubna | ||
| Termohemija | |||
| Standardna entalpija stvaranja jedinjenja ΔfH |
−170 kJ·mol−1 | ||
| Standardna molarna entropija S |
93 J·mol−1·K−1 | ||
| Opasnost | |||
| Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS) | SIRI.org | ||
| EU-klasifikacija | Štetan (Xn) Opasan po životnu sredinu (N) | ||
| EU-indeks | 029-002-00-X | ||
| NFPA 704 |
 0
2
1
| ||
| R-oznake | R22, R50/53 | ||
| S-oznake | S2, S22, S60, S61 | ||
| Srodna jedinjenja | |||
| Drugi anjoni | Bakar(I) sulfid Bakar(II) sulfid Bakar(I) selenid | ||
| Drugi katjoni | Bakar(II) oksid Silver(I) oksid Nikal(II) oksid Cink oksid | ||
|
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Priprema uredi
Bakar(I) oksid se može proizvesti na više načina.[6] Najjednostavniji način je oksidacija bakarnog metala:
- 4 Cu + O2 → 2 Cu2O
Aditivi kao što su voda i kiseline utiču na brzinu ovog procesa kao i na dalju oksidaciju bakar(II) oksida. On se takođe proizvodi industrijski redukcijom bakar(II) rastvora sa sumpor dioksidom. Vodeni rastvori bakar hlorida reaguju sa bazama da formiraju isti materijal.
Reference uredi
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ Joanne Wixon, Douglas Kell (2000). „Website Review: The Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes — KEGG”. Yeast 17 (1): 48–55. DOI:10.1002/(SICI)1097-0061(200004)17:1<48::AID-YEA2>3.0.CO;2-H.
- ↑ N. N. Greenwood, A. Earnshaw, Chemistry of the Elements, 2nd ed., Butterworth-Heinemann, Oxford, UK, 1997.
- ↑ H. Wayne Richardson "Copper Compounds in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry 2002, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a07_567
