Bačko-baranjska županija
Bačko-baranjska županija je bila županija, odnosno upravna jedinica pokrajine Banat, Bačka i Baranja u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca 1921-1922. godine.[1][2][3] Nekadašnji prostor ove županije danas je podeljen između severne Srbije (veći deo) i istočne Hrvatske (manji deo). Upravno sedište županije bio je grad Novi Sad (danas u sastavu Srbije i autonomne pokrajine Vojvodine). Prema popisu iz 1921. godine, županija je imala 784.569 stanovnika.[4]
| Bačko-baranjska županija | |||||||
| |||||||
| Geografija | |||||||
| Kontinent | Evropa | ||||||
| Regija | Srednja Evropa | ||||||
| Zemlja | Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca - Banat, Bačka i Baranja | ||||||
| Prestonica | Novi Sad | ||||||
| Stanovništvo | 784.569 (1921.) | ||||||
| Društvo | |||||||
| Zvanični jezici | srpski | ||||||
| Religija | pravoslavlje, katolicizam, protestantizam | ||||||
| Vladavina | |||||||
| Titula vladara | Veliki župan | ||||||
| Osnivanje | 1921. | ||||||
| Prestanak | 1922. | ||||||
| Status | Bivša županija | ||||||
| Događaji | |||||||
| Prethodnici i naslednici | |||||||
| Prethodile su: | Nasledile su: | ||||||
.svg){kind=small}
|
| ||||||
|
|
| ||||||
| Portal:Istorija | |||||||
Geografski položaj uredi
Bačko-baranjska županija bila je smeštena u severoistočnom delu Kraljevine SHS i obuhvatala je geografske regije Bačku i Baranju. Na istoku joj je granica bila reka Tisa, na jugu i jugozapadu Dunav, a na zapadu Drava. Severna granica nije bila prirodna, već je određena državnom granicom prema Mađarskoj.
Susedne administrativne jedinice bile su Torontalsko-tamiška županija na istoku (u Banatu, takođe deo pokrajine Banat, Bačka i Baranja), Sremska županija na jugu (u Sremu) i Virovitička županija na zapadu (u Slavoniji).
Istorija uredi
Bačko-baranjska županija formirana je od delova ranijih županija, Bačko-bodroške i Baranjske, koje su pre 1918. godine bile administrativne jedinice Kraljevine Ugarske u Austrougarskoj, a nakon 1918. administrativne jedinice pokrajine Banat, Bačka i Baranja u Kraljevstvu Srba, Hrvata i Slovenaca.
Trijanonskim sporazumom iz 1920. godine, bila je predviđena podela Bačko-bodroške i Baranjske županije između Kraljevstva SHS i Mađarske, a od delova ovih županija koji su ostali u sastavu Kraljevstva SHS formirana je nova Bačko-baranjska županija. Predaja severnih delova Bačke i Baranje Mađarskoj izvršena je tek 1921. godine i to ne direktno, već je u vreme povlačenja vojske Kraljevine SHS, na tim područjima formirana kratkotrajna Srpsko-mađarska republika Baranja-Baja, koju su mađarske trupe likvidirale.
Novom administrativnom podelom Kraljevine SHS 1922. godine, umesto dotadašnjih okruga i županija formirane su oblasti, a teritorija nekadašnje Bačko-baranjske županije je podeljena između Bačke i Beogradske oblasti.
Stanovništvo uredi
Prema popisu iz 1921. godine, županija je imala 784.569 stanovnika od čega:[5]
- 277.636 Mađara
- 262.202 Srba i Hrvata
- 190.049 Nemaca
- 31.071 Čehoslovaka
- 11.040 Rusina
- 4.993 Slovenaca
- 3.116 Rusa
- 1.633 Rumuna i Cincara
Na lokalnom nivou, Srbi i Hrvati su činili dominantno stanovništvo u srezovima Žabalj i Titel, kao i u gradovima Novi Sad, Sombor i Subotica, Nemci su činili dominantno stanovništvo u srezovima Apatin, Darda, Kula, Odžaci, Sombor i Stara Palanka, Mađari su činili dominantno stanovništvo u srezovima Topola, Senta, Stari Bečej i Batina, kao i u gradu Senta, dok su Slovaci činili dominantno stanovništvo u srezu Novi Sad.
Po veroispovesti bilo je 1921. godine:
- 484.381 Rimokatolika
- 166.698 Pravoslavnih
- 105.524 Evangelista
- 14.427 Jevreja
- 12.218 Grkokatolika
Upravna podela uredi
Upravna podela Bačko-baranjske županije bila je sledeća:
Izvori uredi
Literatura uredi
- Istorijski atlas, Geokarta, Beograd, 1999.