Ariš (grad)
Ariš (arapski: العريش/al-ʿArīsh) antička Rhinokorura (ili Rhinokolura) je lučki grad u Egiptu od 191,584 stanovnika[1]. On je i administrativni centar Muhafaze Sjeverni Sinaj.[2]
Ariš
لعريش | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 31°07′N 33°48′E / 31.117°N 33.800°E | |
| Država |  Egipat
|
| Muhafaza | Sjeverni Sinaj |
| Površina | |
| - Ukupna | 308 km²[1] |
| Visina | 15[1] |
| Stanovništvo (2018.) | |
| - Grad | 191,584[1] |
| - Gustoća | 622.9 stan. / km²[1] |
| Vremenska zona | UTC+2 (UTC) |
| Karta | |
  Ariš Pozicija Ariša u Egiptu | |
Geografske karakteristike uredi
Ariš se nalazi na sjeveru Sinajskog poluotoka na obali Sredozemnog mora, udaljen sedamdesetak km od granice sa Gazom i Izraelom.[3]
Historija uredi
Antička Rhinokorura spominje se u pisanim izvorima od 2. vijeka pne. U njoj je rimski car Tit (tadašnji general) pripremio svoju invaziju na Judeju (1. vijek).[2] Nešto kasnije - 1118. u njoj je umro Balduin I kralj križarskog Jeruzalemskog Kraljevstva nakon povratka iz egipatske kampanje.[2]
Za srednjeg vijeka Ariš je egzistirao kao muslimansko trgovište.[2]
Ariš je zauzeo Napoleon u toku svoje neuspjele Kampanje na Palestinu i Siriju 1799. U njemu je u januaru 1800. potpisan sporazum o francuskom povlačenju iz Egipta.[2]
U 19. vijeku Ariš je označavao istočnu granicu Egipatskog Kedivata, u njemu se carinila roba i bila karantena za putnike iz Sirije. Početkom 20. vijeka bilo je nekih ideja od strane cionističkih organizacija da Ariš sa okolicom (a ne Palestina) postane teren za židovsku kolonizaciju, ali je tu ideju 1902 odbacio tadašnji britanski ambasador u Egiptu Evelyn Baring.[2]
Ariš je definitivno pripao Egiptu - 1906. kad je utvrđena administrativna granica između Egipatskog Kedivata i Osmanskog Carstva, na crti od Sredozemnog mora do Akapskog zaljeva. Grad je sve do 1967. bio povezan željezničkom prugom, koju je preko Sinaja izgradila Velika Britanija za vrijeme Prvog svjetskog rata.[2] U to vrijeme Ariš je bio snažna utvrda prema osmanskoj Palestini i dio fronta prema Centralnim silama[3]
Prugu do Sueskog kanala porušili su Izraelci iz strateških razloga, u vrijeme kad su oni između 1967. - 1979. upravljali gradom.
Privreda i transport uredi
Privreda Ariša bazira se na poljoprivredi (datulje, ricinus) i ribarstvu. U gradu postoji mala tvornica ricinusovog ulja. Komercijalni ribolov u Laguni Bardavil počeo je krajem 1970-ih. Južno od grada iskapa se ugljen, ali se on koristi samo za pogon termoelektrane, izgrađene početkom 1980-ih. Tih godina podignuto je i nekoliko hotela pa je startao i balnearni turizam.[2]
Obalnim autoputom № 40 povezan je sa zonom Sueskog kanala i Izraelom, a ima i internacionalni aerodrom[2] (IATA: AAC ICAO: HEAR).
Izvori uredi
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Egypt, Arab Republic of Egypt” (engleski). City population. Pristupljeno 24.7. 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 „Al-ʿArīsh, Egypt” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 24.7. 2020.
- ↑ 3,0 3,1 „El-Ariš” (hrvatski). Hrvatska enciklopedija. Pristupljeno 24.07.2020.
Vanjske veze uredi
- Al-ʿArīsh, Egypt (en)
- El-Ariš (sh)