Aleksander Jagelović
Aleksander Jagelović (poljski: Aleksander Jagiellończyk, litvanski: Aleksandras Jogailaitis, Krakov, 5. august 1461. - Vilnius, 19. august 1506.[1]) bio je jedan od vladara iz Dinastije Jagelovića, koji je kao Veliki knez Kneževine Litvanije vladao nakon smrti oca od 1492. do 1506., a kao poljski kralj, nakon smrti brata Jana I Olbrachta od 1501. do 1506.
| Aleksander Jagelović | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Aleksanderov portret | |
| Veliki knez Kneževine Litvanije | |
| Vladavina | 1492. - 1506. |
| Krunidba | 1492. Katedrala u Vilniusu |
| Prethodnik | Kazimir IV Jagelović |
| Nasljednik | Sigismund I Stari |
| Poljski kralj | |
| Vladavina | 1501. - 1506. |
| Krunidba | 1501. Wawelska katedrala |
| Prethodnik | Jan I Olbracht |
| Nasljednik | Sigismund I Stari |
| Supruga | Helena Ivanovna |
| Dinastija | Jagelovići |
| Otac | Kazimir IV Jagelović |
| Majka | Elizabeta Habsburška |
| Rođenje | 1. januar 1461. Krakov, Poljsko-Litvanska Unija |
| Smrt | 19. august 1506. Vilnius, Velika Kneževina Litvanija |
| Pokop | 1506. Katedrala u Vilniusu |
Biografija uredi
Aleksander je nastavio beznadnu borbu krune protiv rastuće moći poljskog Sejma i šljahte, koji su ga lišili financijske kontrole i umanjili njegove kraljevske prerogative.[1]
Zbog nedostatka sredstava, Aleksander nije mogao pomoći Velikom majstoru Livonskog reda da se odupre agresiji iz Velike kneževine Moskve ispriječi Velikog kneza Ivana III da zajedno sa Tatarima hara i pustoši po Litvaniji. Najviše što je on kao kralj mogao učiniti bilo je da drži garnizon u Smolensku i nekoliko drugih graničnih utvrda i da angažira svoju suprugu Helenu (Ivanovu kćer) da izmoli oca da pristane na primirje.[1]
S druge strane ni stanje na jugu nije bilo puno bolje, tamo je istina smrt moldavskog vojvode Stefana III, bar nakratko omogućila Kraljevini Poljskoj da sačuva domene uz Dunav.[1]
Benevolentnost pape pape Julija II, koji je Aleksanderu pružao potrebnu financijsku pomoć, omogućila mu je da održava red u Prusiji od silno uzjogunjenog Teutonskog viteškog reda.[1]
Izvori uredi
Vanjske veze uredi
- Aleksandar Jagelović (sh)
- Alexander king of Poland (en)