8. vijek pne.

8. vijek pne. počeo je prvog dana 800. pne. i završio posljednjeg dana 701. pne..

Milenijum:	1. milenijum pne.
Vjekovi:	9. vijek pne. • 8. vijek pne. • 7. vijek pne.
Decenije:	790-e pne. 780-e pne. 770-e pne. 760-e pne. 750-e pne. 740-e pne. 730-e pne. 720-e pne. 710-e pne. 700-e pne.
Kategorije:	Rođenja – Smrti Nastanci – Prestanci

Pregled

8. vijek pne. se smatra periodom velikih promjena među tadašnjim civilizacijama. U Egiptu su vladare 23. i 24. dinastije zamijenili došljaci iz Nubije koji su osnovali 25. dinastiju. Neoasirsko Carstvo je doseglo vrhunac, osvojivši Kraljevstvo Izrael i susjedne zemlje.

Grci su kolonizirali oblasti Mediterana i Crnog mora. Rim je tradicionalno osnovan godine 753. pne., a Etrurska civilizacija se proširila u Italiji. 8. vijek pne. se konvencionalno smatra početkom klasične antike, s prvom Olimpijadom koja je održana 776. pne., i Homerovim epovima datiranim u taj period.

Indija Željeznog doba je ušla u kasni Vedski period. Vedski rituali se spominje u mnogim svećeničkim školama i Brahmana komentari, a najranije Upanišade označavaju početak Vedanta filozofije.

Poslednje decenije 8. veka pne. obeležava prodor Trako-Kimeraca u srednju Evropu i početak Gvozdenog doba u Srbiji, u čijoj se ranoj fazi, c. 725-625, nastavlja razvoj tradicionalnih grupa, Bosutske i Brnjičke. Prisustvo obogaćenih pojedinaca Bosutske grupe u Šumadiji i istočnoj Srbiji, ukazuje na ekonomsko i društveno raslojavanje. Uticaj Trako-Kimeraca na Brnjicu je bio vrlo mali, možda samo u vidu građenja malih tumula.

Događaji i trendovi

Drevni brončani kip Kapitolske vučice koja doji blizance Romula i Rema, s time da su blizanci dodani u 16. vijeku. To su legendarni osnivači Rima

Sargon II, kralj Asirije i osvajač Kraljevstva Izrael, prikazan zajedno sa službnikom

• Kasni 8. vijek pne. — Naušnice, kruna i rozete, iz groba kraljice Yabay u Kalhuu (suvremeni Nimrud u Iraku) su napravljene. Danas se čuvaju u Iračkom muzeju, Baghdad. Otkrivene 1988.
• cca. 8. vijek pne. — 7. vijek pne.; Žena tka, iz Suse (suvremeni Shush u Iranu) je napravljena. Danas se čuva u pariškom Louvreu.
• 797. pne. — Ardysus I postaje kralj Lidije.
• 797. pne. — Tespije, kralj Atene, umire nakon vladavine od 27 godina i nasljeđuje ga isn Agamestor.
• 783. pne. — Shalmaneser IV nasljeđuje Adad-nirarija III kao kralj Asirije.
• 782. pne. — Osnivanje Erebunija (Էրեբունի) po naređenju kralja Argishtisa I na mjestu današnjeg Jerevana.
• 782. pne. — Smrt kralja Xuana od Zhoua, vladara kineske dinastije Zhou (1122. pne. — 256. pne.).
• 781. pne. — Kralj You od Zhoua postaje vladar kineske dinastije Zhou (1122. pne. — 256. pne.).
• 780. pne. — Prva historijski potvrđena pomrčina Sunca zabilježena u Kini.
• 778. pne. — Agamestor, kralj Atene, umire nakon vladavine od 17 godina i nasljeđuje ga sin Eshil.
• 776. pne. — Tradicionalni datum prve Olimpijade. Vjeruje se da historija Olimpijskih igara datira od 13. vijeka pne..
• 774. pne. — Kraj vladavine Pigmaliona od Tira.
• 773. pne. — Smrt Shoshenqa III, kralja Egipta.
• 773. pne. — Ashur-Dan III nasljeđuje svog brata Shalmanesera IV kao kralj Asirije.
• 771. pne. — Kraj Zapadne dinastije Zhou u Kini nakon što "zapadni" barbari uništavaju prijestolnicu Hao. Kralj You od Zhoua je ubijen. Krunski princ Ji Yijiu bježi i nastavlja vladati kao Kralj Ping od Zhoua.
• 770. pne. — Početak Istočne dinastije Zhou u Kini nakon što kralj Ping od Zhoua postaje prvi kralj Zhoua čija je prijestolnica Chengzhou (danasšnji Luoyang).
• Asirija osvaja Damask i Samariju.
• 15.6. 763. pne. — Pomrčina sunca na ovaj datum se koristi za utvrđivanje kronologije Drevnog Bliskog Istoka.
• 756. pne. — Osnivanje Kizika.
• 755. pne. — Ashur-nirari V nasljeđuje Ashur-Dana III kao kralj Asirije.
• 755. pne. — Eshil, kralj Atene, umire nakon vladavine od 23 godina i nasljeđuje ga Alkmeon.
• 753. pne. — Alkmeon, kralj Atene, umire nakon vladavine od 2 godine. Nasljeđuje ga Harops, arhont izabran na mandat od deset godina.
• 21.4. 753. pne. - Romul osniva Rim (prema tradiciji). Početak rimskog 'Ab urbe condita' kalendara.
• 26.2. 747. pne. — Nabonassar postaje kralj Asirije.
• 747. pne. — Meles postaje kralj Lidije.
• 745. pne. — Krunu Asirije preuzima Pul, koji se proziva Tiglath-Pileser III.
• 743. pne. — Vojvoda Zhuang od kineske države Zheng dolazi na vlast.
• 740. pne. — Tiglath-Pileser III osvaja grad Arpad u Siriji nakon dvogodišnje opsade.
• 740. pne. — Početak Ahazove vladavine u Judi.
• 739. pne. — Hiram II postaje kralj Tira.
• 738. pne. — Kralj Tiglath-Pileser III od Asirije napada Izrael, prisilivši ga da plati danak.
• 734. pne. — Naks na Siciliji osnovan kao kolonija Halkisa na Eubeji. (tradicionalni datum)
• 732. pne. — Hošea postaje posljednji kralj Izraela.
• 730. pne. — Osorkon IV nasljeđuje Sheshonqa IV kao kralj Dvadeset druge dinastije Egipta.
• 730. pne. — Piye nasljeđuje oca Kashtu kao vladar nubijskog kraljevstva Napata.
• 730. pne. — Mattan II nasljeđuje Hirama II kao kralj Tira.
• 728. pne. — Piye napada Egipat, osvaja Memfis, i svojoj vlasti podvrgava vladare Delte Nila. Osniva Dvadeset petu dinastiju Egipta.
• 727. pne. — Babilonija se osamostaljuje od Asirije.
• 724. pne. — Asirci započinju četverogodišnju opsadu Tira.
• 724. pne. — Utrka diaulos uvedena na Olimpijske igre.
• 722. pne. — Period Proljeća i Jeseni u historiji Kine započinje kada vlast kralja Pinga od Zhoua iz dinastije Zhou postaje nominalnom.
• 722. pne. — Izrael osvaja asirski kralj Sargon II.
• 720. pne. — Kraj asirske opsade Tira.
• 710-e pne. — Juda, Tir i Sidon dižu pobunu protiv Asirije.
• 719. pne. — Kralj Huan od Zhoua iz dinastije Zhou postaje vladar Kine.
• 718. pne. — Gig postaje vladar Lidije.
• 717. pne. — Asirski kralj Sargon osvaja hetitsko uporište Carchemish.
• 717. pne. — Sargon II osniva novi glavni grad Asirije u Dur-Sharrukinu.
• 716. pne. — Rimske legende ovaj datum označavaju kao vrijeme kada je završila vladavina Romula.
• 715. pne. — Početak vladavine rimskog kralja Nume Pompilija.
• 713. pne. — Numa Pompilije reformira rimski kalendar.
• 712. pne. — Numa Pompilije uvodi funkciju Pontifex Maximusa.
• 706. pne. — Spartanski doseljenici osnivaju Taras (Tarentum, suvremeni Taranto) koloniju u Južnoj Italiji.
• 705. pne. — Sennacherib nasljeđuje svog brata Shalmanesera V kao kralj Asirije.
• 704. pne. — Sennacherib premješta glavni grad Asirije u Ninivu.
• 701. pne. — Kralj Hezekija od Jude, uz podršku Egipta, diže ustanak protiv kralja Sennacheriba od Asirije. Sennacherib ruši mnoge palestinske gradove, ali ne uspjeva osvojiti Jeruzalem.
• 700. pne. — Skiti se počinju naseljavati u kimerijska područja, zamjenjujući ranije stanovništvo.
• 700. pne. — Kraj Villanovanske kulture u Sjevernoj Italiji i uspon Etrurske civilizacije.
• 700. pne. — Napisane Upanišade, sveti spis hinduizma.
• Sredina 8. vijeka pne. - Napravljena maketa hrama, pronađena u Utočištu Here u Argu. Danas se nalazi u Nacionalnom arheološkom muzeju u Ateni.
• Grci počinju kolonizirati Mediteran i Crno more.
• Tračko-kimerijski utjecaj na Centralnu Evropu.

Znamenite ličnosti

• 760-e pne. — Argishtis I od Urartua umire.
• 760-e pne.— Amazija od Judeumire.
• 760-e pne. — Arhilaj, kralj Sparte,umire.
• 760-e pne.— Marduk-apla-usur i Eriba-Marduk, kraljevi Babilona, umireu.
• 760s-e pne. — Rivallo, legendarni kralj Brita, umire.
• Shoshonq V, faraon Dvadeset tdruge dinastije Egipta (767. pne.–730. pne.)
• Osorkon III, faraon Dvadeset tdruge dinastije Egipta (787. pne.–759. pne.)
• Takelot III, faraon Dvadeset treće dinastije Egipta (764. pne.–757. pne.)
• Rudamun, faraon Dvadeset treće dinastije Egipta (757. pne.–754. pne.)
• Iuput, faraon Dvadeset treće dinastije Egipta (754. pne.–715. pne.)
• Niumateped, kralj Libijaca (775. pne.–750. pne.)
• Titaru, kralj Libijaca (758. pne.–750. pne.)
• Ker, kralj Libijaca (750. pne.–745. pne.)
• Mida (kralj Frigije)
• Hezekija od Kraljevstva Jude (vladao 715. pne.–687. pne.)
• Sennacherib, kralj Asirije i osvajač Babilona (705–681. pne.)
• Homer (točni datumi nepoznati, obično se datira u sredinu i kraj 8. vijeka pne.)
• 740-e pne. — Romul i Rem
• 725. pne. — Bakenranef (također poznat kao Bocchoris) nasljeđuje svog oca Tefnakhtea kao kralj XXIV dinastije Egipta
• Ahaz, kralj Jude (735. pne.–715. pne.)
• 723. pne. — Shalmaneser V, kralj Asirije, umire.
• 723. pne. — Sargon nasljeđuje Shalmanesera V kao kralj Asirije.
• 721. pne. — Shabaka nasljeđuje svog oca Piyea kao kralj Dvadeset pete dinastije Egipta.
• 720. pne. — Shabaka ubija Bakenranefa (Bocchoris), završivši tako XXIV dinastiju Egipta
• 720. pne. — Smrt Zhou ping wanga, vladara kineske dinastije Zhou
• 715. pne. — Osorkon IV umire, okončavši XXII dinastiju Egipta.
• 713. pne. — Rođen polulegendarni Zamolxis u Daciji

Decenije i godine

800-e pne.	809. pne.	808. pne.	807. pne.	806. pne.	805. pne.	804. pne.	803. pne.	802. pne.	801. pne.	800. pne.
790-e pne.	799. pne.	798. pne.	797. pne.	796. pne.	795. pne.	794. pne.	793. pne.	792. pne.	791. pne.	790. pne.
780-e pne.	789. pne.	788. pne.	787. pne.	786. pne.	785. pne.	784. pne.	783. pne.	782. pne.	781. pne.	780. pne.
770-e pne.	779. pne.	778. pne.	777. pne.	776. pne.	775. pne.	774. pne.	773. pne.	772. pne.	771. pne.	770. pne.
760-e pne.	769. pne.	768. pne.	767. pne.	766. pne.	765. pne.	764. pne.	763. pne.	762. pne.	761. pne.	760. pne.
750-e pne.	759. pne.	758. pne.	757. pne.	756. pne.	755. pne.	754. pne.	753. pne.	752. pne.	751. pne.	750. pne.
740-e pne.	749. pne.	748. pne.	747. pne.	746. pne.	745. pne.	744. pne.	743. pne.	742. pne.	741. pne.	740. pne.
730-e pne.	739. pne.	738. pne.	737. pne.	736. pne.	735. pne.	734. pne.	733. pne.	732. pne.	731. pne.	730. pne.
720-e pne.	729. pne.	728. pne.	727. pne.	726. pne.	725. pne.	724. pne.	723. pne.	722. pne.	721. pne.	720. pne.
710-e pne.	719. pne.	718. pne.	717. pne.	716. pne.	715. pne.	714. pne.	713. pne.	712. pne.	711. pne.	710. pne.
700-e pne.	709. pne.	708. pne.	707. pne.	706. pne.	705. pne.	704. pne.	703. pne.	702. pne.	701. pne.	700. pne.
690-e pne.	699. pne.	698. pne.	697. pne.	696. pne.	695. pne.	694. pne.	693. pne.	692. pne.	691. pne.	690. pne.

Milenijum	Vijek
4. pne.:	40. pne.	39. pne.	38. pne.	37. pne.	36. pne.	35. pne.	34. pne.	33. pne.	32. pne.	31. pne.
3. pne.:	30. pne.	29. pne.	28. pne.	27. pne.	26. pne.	25. pne.	24. pne.	23. pne.	22. pne.	21. pne.
2. pne.:	20. pne.	19. pne.	18. pne.	17. pne.	16. pne.	15. pne.	14. pne.	13. pne.	12. pne.	11. pne.
1. pne.:	10. pne.	9. pne.	8. pne.	7. pne.	6. pne.	5. pne.	4. pne.	3. pne.	2. pne.	1. pne.
1.:	1.	2.	3.	4.	5.	6.	7.	8.	9.	10.
2.:	11.	12.	13.	14.	15.	16.	17.	18.	19.	20.
3.:	21.	22.	23.	24.	25.	26.	27.	28.	29.	30.
4.:	31.	32.	33.	34.	35.	36.	37.	38.	39.	40.