330. pne.
Godina 330. pne. bila je godina predjulijanskog rimskog kalendara. U rimskoj državi bila je poznata kao Godina konzulstva Krasa i Venona (ili, rjeđe, godina 424. Ab urbe condita). Oznaka 330. pne. za ovu godinu se koristila od ranog srednjeg vijeka, kada je kalendarska era Anno Domini postala glavna metoda u zapadnoj Evropi sa označavanje godina.
| Gregorijanski | 330. pne. |
| Olimpijada | 112:2.–112:3. |
| Ab urbe condita | 424. |
| Seleukidski | -18–-17. |
| Islamski | 980–979. BH |
| Hebrejski | 3431–3432. |
| Bizantski | 5179–5180. |
| Koptski | -613–-612. |
| Iranski | -951–-950. BP |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | -273–-272. |
| • Shaka Samvat | 252–253. |
| • Kali Yuga | 2772–2773. |
| Kineski | 2307–2308. |
| Holocenski kalendar | 9671. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji uredi
- 20.1. — Bitka kod Perzijskih vrata u kojoj Aleksandar Veliki nakon 30 dana krvavih borbi slama otpor koji su njegovj brojčanoj nadmoćnoj vojsci u Perzijskim vratima pružali perzijski satrap Ariobarzan i njegovih 700 Besmrtnika. Ariobarzan je opkoljen, ali umjesto predaje se zajedno sa svojim ljudima bori do smrti, zbog čega je prozvan "perzijskim Leonidom".
- 30.1. — Aleksandar Veliki nakon proboja kroz Perzijska vrata ulazi u perzijski glavni grad Perzepolis gdje spaljuje velebnu palaču kralja Kserksa I u znak odmazde zbog perzijskih pustošenja po Grčkoj za vrijeme grčko-perzijskih ratova.
- Aleksandar, prije nego što će započeti progon odbjeglog perzijskog kralja Darija III u Baktriji, prikuplja perzijsku riznicu te je povjerava Harpalu, koji će je kao glavni rizničar čuvati u Ekbatani. Aleksandrov general Parmenion je poslan u Mediju da održava komunikacije između Aleksandra i ostatka njegovog naglo naraslog carstva. Aleksandar takošđer imenuje Atropata za satrapa Medije dok je Mitren imenovan satrapom Armenije.
- Aleksandar s vojskom prelazi gorje Elburz i izbija na Kaspijsko more, zauzima grad Zadrakarta u Hirkaniju te prima predaju perzijskih velikodostojnika, od koje će neke uzeti u službu. Potom tuče Marde, planinsko pleme u Elburzu, te prihvaća predaju grčkih najamnika u Darijevoj službi.
- 17.7. - Kralj Darije III je svrgnut i ubijen od strane Besa, satrapa koji sebe proglašava kraljem Artakserksom IV.
- U Ariji Aleksandrova vojska tuče perzijskog satrapa Satibarzana, koji je ispočetka prihvatio Aleksandrovu vlast da bi se kasnije pobunio. Aleksandar potom osniva grad Aleksandriju Arijansku (suvremeni Herat).
- U Fradi u Drangijani Filota, sin Parmenionov i komandant elitne Konjičke družine, je optužen za zavjeru s ciljem Aleksandrovog ubistva. Aleksandar mu sudi i potom pogubljuje. Potom šalje tajnu poruku Kleandru, Parmenionovom pomoćniku u Egbatani te naređuje njegovo ubistvo, kako bi spriječio eventualnu pobunu zbog sinove smrti.
- Antipater, Aleksandrov regent u Makedoniji, sklapa mir sa Tračanima kako bi s vojskom od 40.000 ljudi krenuo na jug, ugušiti pobunu grčkih polisa koje je potakla Sparta. U bitci kod Megalopolisa su spartanska vojska poražena, kralj Agis III ubijen, a pobuna nakon toga ugušena.
- Nakon što je atenski političar Eshin godinama svog suparnika Demostena spriječavao da uzme zlatnu krunu za svoje zasluge za grad, suparništvo epilog dobiva na procesu govorniku Ktesifonu, započetom 336. pne. Demosten dobiva proces i oslobađa Ktesifona zahvaljjući znamenitom govoru O kruni. Eshin nakon poraza odlazi na Rodos poučavati retoriku.
- Italijanski gradovi Fondi i Privernum pod vodstvom Vitruvija Vaka dižu neuspjeli ustanak protiv Rima.
- Lizip vaja brončanio kip zvan Onaj koji se struže (Apoksiomen) (približan datum). Kopija iz rimskog doba se danas čuva u Vatikanskim muzejima u Rimu.
Rođenja uredi
Smrti uredi
- Darije III, kralj Perzije (ubistvo) (r. cca. 380. pne.)
- Kralj Agis III iz Europontidske loze spartanskih kraljeva (ubijen u bitci)
- Parmenion, makedonski vojskovođa (ubistvo) (r. cca. 400. pn.)
- Kidinnu, haldejski astronom i matematičar
- Teopomp sa Hiosa, grčki historičar i retoričar (r. cca. 380. pne.)