Wikipedija

2024

Godina

Godina 2024 (MMXXIV) je prijestupna godina koja počinje u ponedjeljak.

Milenijum: 3. milenijum
Vjekovi: 20. vijek – 21. vijek – 22. vijek
Decenija: 1990-e  2000-e  2010-e  – 2020-e –  2030-e  2040-e  2050-e
Godine: 2021 2022 2023 – 2024 – 2025 2026 2027
Za ostala značenja, vidi 2024 (razvrstavanje).
2024. po kalendarima
Gregorijanski 2024. (MMXXIV)
Ab urbe condita 2777.
Islamski 1445–1446.
Iranski 1402–1403.
Hebrejski 5784–5785.
Bizantski 7532–7533.
Koptski 1740–1741.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat 2079–2080.
• Shaka Samvat 1946–1947.
• Kali Yuga 5125–5126.
Kineski
• Kontinualno 4660–4661.
• 60 godina Yang Drvo Zmaj
(od kineske Ng.)
Holocenski kalendar 12024.
p • r • u
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji uredi

Januar/Siječanj uredi

  • 1. 1. - Kosovo: bezvizno putovanje u EU; slobodan ulaz sa RKS tablicama u užu Srbiju; počeo obračun struje na severu.
  • 1. 1. - BRICS-u pristupaju: Egipat, Etiopija, Iran, Saudi Arabija i Ujedinjeni Arapski Emirati.
  • 1. 1. - Steamboat Willie je u javnom domenu.
  • 1. 1. - Jak zemljotres pogodio japansku prefekturu Ishikawa, tj. poluotok Noto: ima preko 200 mrtvih.
  • 2. 1. - Sudar aviona na tokijskom aerodromu Haneda: Airbus A350 je izgoreo ali su se svi putnici spasli; u Dash 8 Obalske garde je stradalo pet ljudi.
  • 2. 1. - Zamenik političkog lidera Hamasa ubijen vazdušnim udarom u Bejrutu.
  • 3. 1. - Preko 90 mrtvih u Kermanu od bombi na 4. godišnjicu pogibije generala Sulejmanija.
  • 4 - 16. 1. - Europsko prvenstvo u vaterpolu, Zagreb i Dubrovnik (premješteno iz Izraela): Španjolska 1, Hrvatska 2, Crna Gora 6, Srbija 7. Najbolji vratar je Marko Bijač, na trećem mjestu po broju golova Dušan Mandić.
  • 9. 1. - U Ekvadoru izbija oružani sukob između vlade i kriminalnih grupa.
  • 10 - 28. 1. - Evropsko prvenstvo u rukometu, Njemačka: Francuska 1, Hrvatska 11, Crna Gora 14, Srbija 19, BiH 24. Dominik Kuzmanović je na trećem mjestu među vratarima.
  • 11. 1. - State Department odobrio potencijalnu prodaju protutenkovskih projektila Javelin Kosovu.
  • 12. 1. - U okviru operacije Prosperity Guardian, SAD, UK i dr. započinju udare protiv Husa (Houthi) u Jemenu, čiji su napadi na brodove u Crvenom moru doveli do poremećaja morskog saobraćaja. Ovi nastavljaju napade.
  • 13. 1. - Izbori na Tajvanu: izabran je Lai Ching-te, kandidat vladajuće nacionalističke partije DPP, koja međutim gubi većinu u parlamentu.
  • 14. 1. - Danska kraljica Margareta II. abdicira nakon točno 52 godine na prijestolju u korist sina Frederika X.
  • 15. 1. - Iran je raketirao navodno izraelsko "špijunsko sedište" kod iračkog grada Erbila.
  • 15. 1. - Počinje izborna sezona u SAD: na republikanskim predizborima u Iowi Trump dobija 51%, Ron DeSantis 21%, Nikki Haley 19% (DeSantis odustaje 21-vog, Trump 23-ćeg dobija u New Hampshiru sa 53,5 prema 37%).
  • 15. 1. - Kim Jong Un oglašava Južnu Koreju za najvećeg neprijatelja, traži da se iz ustava obrišu reference na ujedinjenje, pa i sruše fizički simboli.
  • januar - Nastavljaju se napadi na američke baze u Iraku i Siriji povodom sukoba u Gazi (npr. baza "Hemo" na severoistoku Sirije je napuštena), na šta Amerikanci odgovaraju (npr. 4-tog je u Bagdadu dronom ubijen Mushtaq Talib Al-Saeedi, jedan lider proiranskih šiita).
  • 16 - 18. 1. - Iran i Pakistan razmenjuju udare u suprotnim delovima Beludžistana, usmerene na militante.
  • 19. 1. - Istraživanje Mjeseca: Japanci su postavili prvi lender, SLIM.
  • januar - Tema akušerskog nasilja u Srbiji.
  • 20. 1. - Izraelski udar na zgradu u Damasku, poginuo general iranske Revolucionarne garde.
  • 21. 1. - Eskplozija na pijaci u Donjecku, 27 mrtvih.
  • 22. 1. - U Ayodhyi je osvećen hram Ram Mandir (kontroverzno, jer se do 1992. tu nalazila Baburova džamija).
  • 24. 1. - Blizu Bjelgoroda pada ruski Il-76, izveštava se sa ukrajinskim zarobljenicima.
  • 26. 1. - South Africa v. Israel: Međunarodni sud pravde nalaže Izraelu da spreči i kazni dela genocida protiv Palestinaca.
  • 26. 1. - E. Jean Carroll v. Donald J. Trump: Trumpu naloženo da plati 83,3 miliona za klevetu.
  • 27. 1. - Prvo putovanje kruzera Icon of the Seas (248.663 bruto tona, dužina 365 m).
  • 28. 1. - U napadu dronom na američku bazu Tower 22 u severoistočnom kutu Jordana poginula su tri vojnika.
  • 29. 1. - Sud u Hong Kongu naredio likvidaciju građevinske Evergrande Groupe zbog dugova od 300 milijarde dolara.
  • januar, krajem - Protesti farmera u više zemalja EU, zbog visokih troškova, "zelenih" pravila, uvoza...
  • januar- Najtopliji januar ikada, na kraju 12 meseci koji su prešli 1,5 stepen iznad predindustrijskog nivoa (cilj postavljen na Pariskoj konferenciji 2015).[1]

Februar/Veljača uredi

  • 1. 2. - Euro je jedina dozvoljena valuta na Kosovu, dakle i na severu, ne dozvoljava se uvoz novca na Kosovo bez licence Centralne Banke Kosova - predviđen tranzicioni period.
  • 1. 2. - EU je dogovorila paket od 50 milijardi eura pomoći Ukrajini, nakon što je Orban popustio.
  • 2. 2. - Američki udari na grupe saveznice Irana u Iraku i Siriji.
  • 3. 2. - Sjeverna Irska ima vladu nakon dvije godine: prvi put sa nacionalističkim vođstvom, Michelle O'Neill iz Sinn Féin.
  • 3. 2. - Ukrajinski rat: pogođena je rafinerija u Volgogradu a u Lisičansku kod Luganska je poginulo 28 civila.
  • 4. 2. - Salvadorski predsednik Nayib Bukele je dobio reizbor sa 84% glasova, njegova partija ima 54 od 60 mandata u parlamentu.
  • 5. 2. - Objavljeno da britanski kralj Charles III ima rak.
  • ca. 5. 2. - Veliki požari u Čileu, naročito regiji Valparaíso, sa preko 100 mrtvih.
  • 7. 2. - Ivan Turudić postaje novim glavnim državnim odvjetnikom RH, glasovima Sabora 78 prema 60.
  • 7. 2. - Usljed farmerskih prosvjeda, EU napušta plan za prepolovljenje uporabe pesticida.
  • 8. 2. - Rezolucija Evropskog parlamenta traži o navodnim nepravilnostima tokom izbora u Srbiji prošlog decembra.
  • 8. 2. - Smenjen je komandant ukrajinske vojske Valerij Zalužnji.
  • 8. 2. - Pripadnici partije Imrana Khana, koji moraju nastupati kao nezavisni, dobili relativnu većinu na pakistanskim izborima. Khan je u desetak dana pre izbora dobio tri višegodišnje zatvorske kazne.
  • 11. 2. - Super Bowl LVIII u Paradise, Nevada: San Francisco 49ers - Kansas City Chiefs 22:25. Taylor Swift je doletela iz Tokija...
  • 15. 2. - Helenski parlament je izglasao legalizaciju istopolnog braka.
 
Aleksej Navaljni (2021)
  • 16. 2. - Objavljeno da je umro ruski opozicioni lider Aleksej Navaljni, u kažnjeničkoj koloniji u Jamalo-Neneciji.
  • 16. 2. - Trump je kažnjen sa 350 miliona dolara za finansijsku prevaru u Njujorku.
 
Prosvjed u Zagrebu protiv imenovanja Turudića
 
Ruševine u Avdejevki
  • 17. 2. - Ukrajinske snage se povlače iz Avdejevke, severno od Donjecka.
  • 22. 2. - Misija IM-1 Odysseus američke firme Intuitive Machines je prvi privatni lender na Mesecu.
  • 25. 2. - Inaugurirana je Velika alžirska džamija (Djamaa el Djazaïr), najveća izvan Arabije (radi od 2020).
  • 26. 2. - Američki vazduhoplovac Aaron Bushnell se zapalio ispred izraelske ambasade u Washingtonu.
  • 26. 2. - Mađarski parlament ratifikovao pristupanje Švedske NATO-u.
  • 26. 2. - Predsednik Macron izjavio da ne treba isključiti slanje trupa u Ukrajinu, o čemu još nema konsenzusa - drugi lideri se ograđuju.
  • 28. 2. - Specijalni kongres Pridnjestrovlja traži zaštitu od Moskve, u vezi carinskih sporova sa Moldovom.
  • 29. 2. - Izveštava se da je broj mrtvih u Pojasu Gaze prešao 30.000. U pucnjavi i metežu oko kamiona sa pomoći kod grada Gaze stradalo je preko 100 ljudi.

Mart/Ožujak uredi

  • 2. 3. - SNS odlučila da ponovi beogradske izbore.
  • 3. 3. - Bande oslobodile preko 3.800 zatvorenika iz dva zatvora u Port-au-Princeu, sutradan napadaju međunarodni aerodrom.
  • 4. 3. - Reaktivirana avio baza Kuçovë u južno-centralnoj Albaniji, kao NATO-ova baza.
 
NATO 2024
  • 7. 3. - Švedska postaje 32. članica NATO.
  • 10. 3. - 96. dodjela Oscara: Oppenheimer je dobio sedam nagrada od 13 nominacija; Poor Things četiri od 11; The Zone of Interest dve od pet; Barbie jednu od osam; Killers of the Flower Moon ništa od 10. itd.
  • 10. 3. - Vanredni izbori u Portugalu vode promeni vlasti: Luís Montenegro iz desne Demokratske alijanse preuzima premijersku poziciju 2. 4.; veliki napredak za desne populiste Chega ("Dosta").
  • 10. 3. - Kontroverza "Gdje je Kate?": objavljena je slika princeze Catherine sa djecom, zatim povučena zbog modifikacija - 22-og objavljuje da joj je otkriven kancer.
  • 11. 3. - Haićanski premijer Ariel Henry pristao na ostavku.
  • 12. 3. - Joe Biden i Donald Trump su dobili dovoljno delegata za nominacije svojih partija za novembarske izbore.
  • 14. 3. - Raspušten 10. saziv Hrvatskog sabora, nakon što su usvojene izmjene i dopune Zakona o krivičnom postupku (tzv. "Lex AP", kažnjavanje izvora za curenje informacija iz sudskih istraga) i Zakona o zaštiti od nasilja u porodici (femicid).
  • 15. 3. - Predsjednik Zoran Milanović najavio izbore za Hrvatski sabor u srijedu 17. travnja i da će se kandidirati kao neovisni na listi SDP (Ustavni sud kaže 18-tog da bi za to morao odstupiti s mjesta predsjednika).
  • 15. 3. - Dvostruki napad raketom u Odesi, 21 žrtva.
  • 17. 3. - Završeni predsednički izbori u Rusiji: 87%.
  • 21. 3. - Evropsko vijeće odobrilo početak pregovora o pristupanju s BiH.
 
Krokus Siti Hol
  • 22. 3. - Napad na ukrajinsku infrastrukturu: između ostalog onesposobljena Dnjeparska hidroelektrana.
  • 22. 3. - Oružani i paljevinski napad na okupljene u koncertnoj dvorani Krokus-Siti-holl u Krasnogorsku nadomak Moskve - preko 140 mrtvih, odogovornost je preuzela "Islamska država – Horasanski vilajet".
  • 26. 3. - Prvi put aktiviran sistem "Pronađi me" ("amber alert") u Srbiji: dvogodišnja devojčica iz Bora.
  • 26. 3. - Visoki predstavnik u BiH Christian Schmidt nametnuo tehničke izmjene Izbornog zakona Bosne i Hercegovine: biometrijska identifikacija birača, skeniranje listića itd.
  • 28. 3. - Blokiran Filozofski fakultet u Novom Sadu - traži se otkaz profesoru Dinku Gruhonjiću zbog navodnih izjava.
  • 29. 3. - U izraelskom udaru kod Alepa ubijen jedan komandant Hezbollaha, još petorica saboraca i 33 Sirijca.
  • 31. 3. - Bugarska i Rumunjska djelomično u Schengenskom području, u zračnom i morskom prometu, ne i cestovnom.
  • 31. 3. - Lokalni izbori u Turskoj: uspeh opozicione Republikanske narodne stranke (CHP).
  • mart - Globalno najtopliji mart, 10. takav mesec zaredom.[2]

April/Travanj uredi

  • 1. 4. - U Njemačkoj legalizirana ograničena količina marihuane.
  • 1. 4. - Izraelski udar na konzularnu sekciju iranske ambasade u Damasku, poginuo iranski general. U Pojasu Gaze je u izraelskom udaru poginulo sedam volontera iz World Central Kitchen.
  • 3. 4. - Navijački neredi na Poljudu i okolini.
  • 4. 4. - Objavljeno da je nestala mala Danka Ilić stradala.
  • 5. 4. - Poplava rijeke Ural i pad brane kod Orska: velike evakuacije i štete u Rusiji i Kazahstanu.
  • 6. 4. - Peter Pellegrini, opisan kao proruski populist, izabran je za predsjednika Slovačke sa 53%.
  • 10. 4. - Građanski rat u Burmi: karenske snage zauzele Myawaddy, važan grad na granici sa Tajlandom.
  • 11. 4. - Napadi na ukrajinsku infrastrukturu: uništena Tripiljska termoelektrana u Kijevskoj oblasti, snage 1800 MW.
  • 13/14. 4. - Iranski odgovor na udar na ambasadu u Damasku: lansirano je preko 300 dronova i raketa, koje su Izraelci i saveznici skoro sve presreli. Prvi direktan iranski napad na Izrael nakon višedecenijskog proksi konflikta.
  • 14 - 17. 4. - Velike kiše i poplave u zemljama Persijskog zaliva.
  • 16. 4. - Parlamentarna skupština Saveta Evrope podržala članstvo Kosova (potrebna odluka Komiteta ministara).
  • 17. 4. -   Izbori za Hrvatski sabor: HDZ+ 61 mandat (-6), Rijeke pravde 42 (+2), Domovinski pokret+ 14 (+2), Most 11 (-1), Možemo! 10 (+5)...
  • 18. 4. - Skupština RS usvojila izvještaj kojim se negira genocid u Srebrenici. Miting "Srpska te zove!" u Banjaluci zbog najavljene rasprave o Rezoluciji o Srebrenici pred Generalnom skupštinom UN.
  • 18/19. 4. - Skupština RS usvojila Izborni zakon RS, što je u državnoj nadležnosti.
  • 19. 4. - Izrael je gađao lokaciju kod Isfahana
  • 19. 4. - 1. 6. - Sedam faza generalnih izbora u Indiji, sa 960 miliona potencijalnih birača.

Predviđeni događaji uredi

 
  • 26. 7. - 11. 8. - Olimpijske igre u Parizu.
  • 17. 8. - Novi grad Nusantara, na istoku Bornea, zamenjuje Džakartu kao glavni grad Indonezije.
  • 5. 11. -     Predsednički i kongresni izbori u SAD.

Nepoznati datumi uredi

  • prosinac, krajem -   Predsjednički izbori u Hrvatskoj, prvi krug.

Rođenja uredi

Smrti uredi

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 2024.

Januar/Siječanj uredi

Februar/Veljača uredi

Mart/Ožujak uredi

April/Travanj uredi

Nobelove nagrade uredi

Veze uredi

Godišnji kalendar

Reference uredi

  1. ↑ Climate change drives world to first 12-month spell over 1.5C. reuters.com February 8, 2024
  2. ↑ Climate change: 'Uncharted territory' fears after record hot March. bbc.com 2024-04-09
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=2024&oldid=41864451