1722

**1722. po kalendarima**
Gregorijanski	1722. (MDCCXXII)
Ab urbe condita	2475.
Islamski	1134–1135.
Iranski	1100–1101.
Hebrejski	5482–5483.
Bizantski	7230–7231.
Koptski	1438–1439.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1777–1778.
• Shaka Samvat	1644–1645.
• Kali Yuga	4823–4824.
	Kineski
• Kontinualno	4358–4359.
• 60 godina	Yang Voda Tigar; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11722.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1690-e 1700-e 1710-e – 1720-e – 1730-e 1740-e 1750-e
Godine:	1719 1720 1721 – 1722 – 1723 1724 1725

Ovo je članak o godini 1722.

Godina 1722 (MDCCXXII) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u ponedjeljak po julijanskom kalendaru.

Događaji uredi

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak uredi

9. 1. - Razmena princeza na Ostrvu fazana: francuska Louise-Élisabeth (12), koja se 20-tog udaje za španskog prestolonaslednika Louisa (vlada 1724) i španska Mariana Victoria (4), zaručnica budućeg Louisa XV (ali vraćena kući 1725).

4. 2. (24. 1. po j.k.) - Reforme Petra Velikog: ukazom uspostavljena Tabela rangova - 14 klasa vojne, civilne i dvorske službe.
10. 2. - Pirat Bartholomew Roberts stradao u okršaju sa britanskom mornaricom kod obale dan. Gabona.

8. 3. - Bitka kod Gulnabada u kojoj afganistanski Paštuni pod vodstvom Mahmuda Hotakija nanose odlučujući poraz snagama perzijskih Safavida - slijedi Opsada Isfahana (do oktobra).
26. 3. - Kamen-temeljac za Kraljevsku prusku fabriku pušaka u Potsdamu (od 1850. u Spandau, kraj 1919).

April/Travanj – Jun/Lipanj uredi

Uskršnji Otok

5. 4. - Nizozemski istraživač Jakob Roggeveen postaje prvi Evropljanin koji će otkriti Uskršnji Otok, zatim kartira još nekoliko pacifičkih otoka (sljedeći posjetitelji U. o. su Španjolci 1770).
11. 4. - Dukal Mletačkog senata protiv dalmatinskog episkopa Stefana Ljubibratića - odlazi u austrijsku Liku. S izuzetkom Simeona Končarevića (1751-53), u Dalmaciji neće biti pravoslavnog episkopa do 1810.
25. 4. - Papa Inocent XIII. proglasio svetog Izidora Seviljskog za crkvenog naučitelja.
proleće - Sekretar mitropolita Mojsija doneo iz Rusije 70 gramatika Meletija Smotrickog, 10 primeraka Polikarpovljevog trojezičnog rečnika i 400 primeraka bukvara (mitropolit je molio cara Petra za knjige i učitelje, austrijske vlasti će 1727. zabraniti unošenje knjiga iz Rusije).^[1]
9. 5. - Završeni izbori u V. Britaniji: Vigovci pojačali većinu, mada im je popularnost opala. Dvopartijski sistem je obnovljen u Britaniji tek 1780-ih. Ovog proljeća je planirana pobuna jakobita, → Atterburyjeva urota.
22. 5. - Pivara Pančevo počinje s radom, najstarija u ovom delu Evrope (otišla u stečaj 2008).
26. 5. - La Nouvelle-Orléans postaje glavni grad Francuske Lujzijane, umesto Biloxija (već u septembru ga pogađa uragan). Druge aktivnosti Francuza u Severnoj Americi: Jean-Baptiste Bénard de la Harpe pronašao "Malu stijenu" na rijeci Arkansas, današnji Little Rock. Drugi rat između Francuza i Natcheza u dan. državi Misisipi.
27. 5. (16. 5. po j.k.) - Osnovan Maloruski kolegij umesto "prikaza" i umesto hetmana (Ivan Skoropadski umire u julu) - Ukrajina praktično gubi administrativnu autonomiju.
28. 5. - Marsejska kuga: pošto se bolest ponovo javila u aprilu, većnici se zaklinju da će slušati misu u jednom samostanu i prilagati sveću od četiri funte (poštovano do Revolucije i od 1877).

1. 6. - Bečka dijeceza postaje arhidijeceza, na stolici je Sigismund von Kollonitz (do 1751). Car Karlo VI je 9-og dobio od pape investituru za Napuljsko kraljevstvo.
2. 6. (22. 5. po j.k.) - Odgovarajući na molbu mitropolita Mojsija, Petar Veliki naređuje da se "srpskim crkvama pošlje odejanja i knjiga i da se za nastavnike upute među Srbe dva kijevska vaspitanika" (Maksim Suvorov stigao 1726)^[2]. Ove godine je isplaćena i suma za Cetinjski manastir, a sledeći put tek 1743.^[3]
13. 6. - Roggeveen kod Samoe.
15. 6. - Versajski dvorac ponovo postaje sedište francuske vlade, jer se Parižani ponašaju previše slobodno.
16. 6. - Umro Marc'Antonio Zondadari, veliki majstor Malteškog reda, naslediće ga António Manoel de Vilhena (do 1736).
16. 6. - Umro John Churchill, 1. vojvoda od Marlborougha, udova vojvotkinja dovršava palaču Blenheim.
20. 6. - Ugarski sabor prihvaća Pragmatičku sankciju o nasljeđivanju habsburškog prijestolja u ženskoj lozi (Hrvatska pragmatička sankcija je donesena još 1712).

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan uredi

18. 7. - Prvi rusko-perzijski rat: ruski car Petar Veliki, uplašen mogućnošću da Osmansko Carstvo iskoristi safavidski kolaps i proširi svoju teritoriju na istok, objavljuje rat Perziji kako bi osvojio područja oko Kaspijskog jezera.
25. 7. - I formalno počinje tzv. Dummerov rat između novoengleskih kolonija i konfederacije Wabanaki, pomognute Francuzima (do 1725).

Mocenigo

12. 8. - Umro mletački dužd Giovanni II Corner, za novog će biti izabran Alvise III Mocenigo (do 1732).

3. 9. (23. 8. po j.k.) - Kan Derbenta, "vrata Persije", ponudio ključeve grada Petru Velikom - kampanja se ipak ne može nastaviti ove godine zbog gubitka zaliha. U ovo vreme je i gruzinski vladar Vahtang VI napredovao do Gandže na istoku Azerbejdžana, ali se i on ubrzo vratio.
9. 9. - Saadat Ali Khan I je imenovan za mogulskog guvernera Oudha u severnoj Indiji: Država Oudh će postojati 1732-1856.
septembar - Ustanak u centralnoj Slavoniji: podanici grofa Caraffe se okupili i stvorili "božiju vojsku" - u Slavoniji su teške socijalno-ekonomske i verske prilike, ima dosta banditizma.^[4]
19. 9. (8. 9. po j.k.) - Crkveno-narodni sabor u Petrovaradinskom šancu: odlučeno da Srbi iz starih i novih habsburških poseda imaju jednog arhiepiskopa. Beogradski Mojsije izabran za koadjutora obolelog karlovačkog Vikentija - ali dvor se protivi ujedinjenju mitropolija.^[5]^[6]
22. 9. - Kuga u Marseju je prestala, ali je u Avinjonu naređen poslednji karantin - bolest i ovde prolazi do kraja godine.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac uredi

5. 10. - Bavarski nasljednik Karlo se ženi austrijskom nadvojvotkinjom Marijom Amalijom - mada je obećao da će poštovati Pragmatičku sankciju, biće sveti rimski car 1742-45.
23. 10. - Opsada Isfahana: safavidski šah Sultan Husein se predaje i abdicira u korist Mahmuda Hotaka, koji dva dana kasnije ulazi u grad - šah do 1725. (→ Hotakijska Monarhija).
25. 10. - Krunidba Louisa XV u Reimsu, ali još uvijek je premlad da sam vlada.
novembar - Naredbom Petra Velikog, u Astrahanu osnovana Kaspijska flotila.
8. 12. (27. 11. po j.k.) - Umro arhiepiskop Stefan Javorski, predsjednik ruskog Svetog praviteljstvujuščeg sinoda - praktički ga vodi Feofan Prokopovič.
prosinac - U Austrijskoj Nizozemskoj osnovana Ostendska kompanija za trgovinu sa Istokom (ukinuta 1731. pod britanskim utjecajem).
27. 12. - Umire kineski qingovski Car Kangxi nakon 61 godine na prijestolju. Sedam dana kasnije nasljeđuje ga Car Yonzheng ("Harmonična pravda", do 1735).

Kroz godinu uredi

1722-26 - Prvi "Švapski vlak" (Schwabenzug), doseljavanje Nemaca u Banat. Guverner grof Mercy je naselio 46 nemačkih sela.^[7]
1722/23 - Centralizacija višeg sudstva u Ugarskoj: novoosnovani Banski stol, kao prva instancija, podložen je višim sudskim instancijama za Ugarsku.^[8]
Dvorski ratni savet i Dvorska komora se sporazumeli da se vojne granice duž Save, Tise, Moriša i Podunavska u Sremu i Bačkoj zadrže u postojećem obliku, ali da se graničari oporezuju - kontribucija je veća nego u Hrvatskoj granici.^[9]
1722-24 - Buna u okolici mletačkih Splita i Zadra, nakon što je prošle godine povećana travarina na ispašu.^[10]
1722-23 - Na gradnji niške tvrđavi radi "mravinjak" ljudi iz 14 rumelijskih sandžaka. Mehmed-aga Nišlija ide ove godine kao elčija u Rusiju, gde se razgovara o podeli Irana^[11]
Podignuta Crkva Svetog Nikole u Nišu (pretvorena u džamiju 1737. i opet u crkvu 1878)^[12].
Crkva svetih Apostola Pećke patrijaršije dobila nov ikonostas.^[13]
Veliki požar u manastiru Hilandar.
"Udar na selo Trnjine" - pjesma u pseudo-Njegoševom "Ogledalu srpskom II".^[14]
Angažirani švedski, holandski i hamburški majstori da unaprijede gradnju brodova u Hrvatskoj.^[15]
Koruška obitelj Kulmer dobila hrvatski indigenat.
Orbinovo "Kraljevstvo Slavena" prevedeno na ruski.
Daniel Defoe: Moll Flanders.
Johann Sebastian Bach: "Dobro temperirani klavir", prvi deo (drugi 1742).
Willem 's Gravesande eksperimentalno otkrio kinetičku energiju.
Jean-Philippe Rameau objavio Traité de l'harmonie réduite à ses principes naturels.
Moravska crkva: mala grupa skrivenih protestanata odlazi iz Moravske u Gornju Lužicu, osnivaju selo Herrnhut.
U britansku službu ušla musketa Brown Bess - do 1838, a kod urođenika i do 1870-tih.
Osnovana trgovačka postaja Oswego u britanskoj koloniji New York.

Rođenja uredi

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1722.

24. 2. - John Burgoyne, britanski general, pisac († 1792)
12. 4. - Pietro Nardini, kompozitor, violinista († 1793)
1. 7. - Vasilij Dolgorukov-Krimski, ruski general († 1782)
23. 7. - Anne-Catherine de Ligniville Helvétius, domaćica salona († 1800)
27. 9. - Samuel Adams, američki državnik († 1803)
3. 10. - Johann Heinrich Tischbein, slikar († 1789)
8. 12. - Grigorij Skovoroda, ukrajinski filozof († 1794)
Petar Troilo Sermage, general, hrvatski plemić († 1771)
Paisij Hilendarski, bugarski monah, preporoditelj, svetac († 1773)
c. Ahmad Shah Durrani, osnivač Afganistana († 1772)

Smrti uredi

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1722.

10. 2. - Bartholomew Roberts, velški pirat (* 1682)
16. 6. - Marc'Antonio Zondadari, Veliki majstor Malteških vitezova (* 1658)
27. 6. - John Churchill, 1. vojvoda od Marlborougha (* 1650)
8. 12. - Elizabeta Šarlota od Falačke, orleanska vojvotkinja, spisateljica (* 1652)
20. 12. - Kangxi, kineski car (* 1654; vl. 1661-1722)
Jovan Popović Tekelija, habsburški oficir (* ca. 1665)

Reference uredi

↑ Istorija s. n. IV-1, 133
↑ Ćorović. Istorija srpskog naroda - Ruski uticaj među Srbima. rastko.rs
↑ Ćorović. Istorija srpskog naroda - Ruski uticaj u Crnoj Gori i susedstvu. rastko.rs
↑ Istorija s. n. IV-1, 171
↑ Istorija s. n. IV-1, 127
↑ Ćorović. Istorija srpskog naroda - Novi saveznički rat protiv Turaka. rastko.rs
↑ Naseljavanje i poreklo Nemaca u Vojvodini Arhivirano 2020-10-20 na Wayback Machine-u. sites.google.com
↑ Historija n. J. II, 1023
↑ Istorija s. n. IV-1, 164
↑ Historija n. J. II, 1233
↑ Istorija s. n. IV-1, 96-7
↑ Istorija s. n. IV-1, 104
↑ Istorija Pećke patrijaršije. rastko.rs
↑ Ogledalo srpsko II. rastko.rs
↑ Historija n. J. II, 1081

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)

Vanjske poveznice uredi

[1] Istorija s. n. IV-1, 133

[2] Ćorović. Istorija srpskog naroda - Ruski uticaj među Srbima. rastko.rs

[3] Ćorović. Istorija srpskog naroda - Ruski uticaj u Crnoj Gori i susedstvu. rastko.rs

[4] Istorija s. n. IV-1, 171

[5] Istorija s. n. IV-1, 127

[6] Ćorović. Istorija srpskog naroda - Novi saveznički rat protiv Turaka. rastko.rs

[7] Naseljavanje i poreklo Nemaca u Vojvodini Arhivirano 2020-10-20 na Wayback Machine-u. sites.google.com

[8] Historija n. J. II, 1023

[9] Istorija s. n. IV-1, 164

[10] Historija n. J. II, 1233

[11] Istorija s. n. IV-1, 96-7

[12] Istorija s. n. IV-1, 104

[13] Istorija Pećke patrijaršije. rastko.rs

[14] Ogledalo srpsko II. rastko.rs

[15] Historija n. J. II, 1081

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]