Etno muzika

Vidi takođe: Tradicijska muzika

Izraz etno muzika (eng. World music, nj. Weltmusik) je suvremeni diskografski pojam koji predstavlja svojstvenu muzičku vrstu i u uglavnom se odnosi na muzike iz nezapadnih zemalja odnosno na sve muzike koje stoje izvan „standardnih” obrazaca zapadne pop muzike ili klasične muzike, pritom koristeći neku vrstu etničke komponente.

Enya

Historija

Pojam se nalazi unutar moderne muzičke industrije i povezan je s operacijama recikliranja pri kraju 20. vijeka – više ili manje filološki vjerodostojnih, ovisno o slučajevima – autohtonih muzičkih tradicija od raznih naroda svijeta. Najpoznatija imena u ovom sektoru su Clannad, Ry Cooder, Enya, Goran Bregović, a neke od najpoznatijih tradicija na diskografskom tržištu su britansko-keltska muzika, klezmer, balkanske muzike i mnoge druge. Po temi postoji nekoliko studija sociologije muzike i etnomuzikologije.

Nalazimo se, dakle, unutar razvojne parabole muzike u 20. vijeku, usko povezanoj sa tehnološkim inovacijama u prijenosu muzike (radio, gramofon, ploča), iako je koncept povezan s ključnom razlikom koja je obilježila cjelokupnu romantičnu umjetnost 19. stoljeća, a to je teoretsko razlikovanje između „umjetničke” i „narodne” pjesme kod Johanna G. Herdera. Ta distinkcija će utjecati na estetska istraživanja mnogih autora tog razdoblja (Smetana, Liszt, Chopin...), kao i imati duboke odraze u razvoju muzike sljedećeg vijeka.

U 20. vijeku u mnogim zemljama je se, prije dolaska rock'n'rolla, promicalo očuvanje autohtone (u nekim slučajevima samozvano autohtone) domaće muzike i folklora, što je samo po sebi snosilo važno pitanje tradicije, nacije, etnosa. Sa 1960-ima je se dogodila epohalna kulturna, društvena i antropološka promjena velikih razmjera, koja je između ostalog proizvela i preobrazbu muzike, njezine uloge, funkcije i upotrebe.

Krajem stoljeća muzička industrija je se ponovno osvrnula na predindustrijskim korijenima narodne muzike, proizvodeći stil muzike koji je najčešće išao pod etiketom world music ili također ethnic fusion ili worldbeat. Istodobno je se razvila jedna daljnja linija u kojoj su se tehnologija i neki oblici suvremene pop muzike nakalemili na oblike lokalne narodne muzike, rađajući ono što se na Balkanu naziva turbofolk, ali što se u osnovnom receptu može pronaći u raznim stilovima muzike popularnim u mnogim zemljama. Iz tih pravaca, nastavili su se dodatni ogranci, eksperimenti i miješanja.

Danas širom svijeta postoje brojni međunarodni festivali world muzike, a neki su vrlo istaknuti (La notte della Taranta, Chicago World Music Festival, Dragačevski sabor, International Klezmer Festival u Fürthu, Jazz 'n' Klezmer, National Celtic Folk Festival itd.).

Etno muzika u Srbiji

Folk, turbo-folk i pop-folk muzika u Srbiji imaju korene upravo u tradicionalnom ritmu srpske etno muzike i orijentalnih instrumenata. Najpoznatiji etno izvođači u Srbiji su Bilja Krstić, Brankica Vasić Vasilisa, Biber, Slobodan Trkulja, Bora Dugić, Dragoslav-Pavle Aksentijević i drugi. Od estradnih zvezda etno su pevale Svetlana Ceca Ražnatović i Jelena Tomašević. Prva je devedesetih čak snimila etno album, nazvan Šano dušo, na kome su bile i pesme Dimitrijo, sine Mitre, Moj Dragane, Mito bekrijo, Da znaeš mori mome, Zapevala sojka ptica i druge. Sa pesmama koje je Ceca prepevala, nekada najveća srpska pevačica narodne muzike, Vasilija Radojčić, počela je karijeru 1965. godine. Tomaševićeva je bila gost na jednom od albuma grupe Biber, gde je pevala pesme Gde si bilo jare moje, Čije je ono devojče i druge. Godine 2008. sa etno pesmom Oro je predstavljala Srbiju na Pesmi Evrovizije u Beogradu, i osvojila šesto mesto. Poznata je po izvođenjima pesama Usnila je dubok sanak i Đurđele. Dragica Radosavljević Cakana poznata je po izvođenju pesme Ječam žela Kosovka devojka, Indira Radić po Ajde Jano i Moj golube, a Mirjana Aleksić po sevdalinki Kad ja pođoh na Bembašu.

Etno muzika na Wikimedijinoj ostavi

Povezano

• Etnomuzikologija
• Romantizam u muzici
• Tradicijska muzika
• Turbofolk